Dân vận khéo trong giải phóng mặt bằng và giải quyết tranh chấp địa giới hành chính – Thực tiễn từ Hải Lăng. Bài 1: Khi người đứng đầu nhận việc khó

Giải mặt bằng (GPMB) thực hiện các công trình, dự án và giải quyết tranh chấp địa giới hành chính (ĐGHC) luôn là vấn đề khó khăn, phức tạp, nhưng lại có ý nghĩa quan trọng góp phần thu hút đầu tư, phục vụ phát triển KT-XH, giữ vững QP-AN tại địa phương. Sau khi ban hành Nghị quyết 04-NQ/HU, ngày 10/4/2018 về tăng cường công tác dân vận trong GPMB và giải quyết tranh chấp ĐGHC, Huyện ủy Hải Lăng đã tập trung lãnh đạo, chỉ đạo quyết liệt đưa nghị quyết của Đảng sớm đi vào cuộc sống, đạt được nhiều kết quả quan trọng.

Đưa cuộc sống vào nghị quyết

Những năm gần đây, trên địa bàn huyện Hải Lăng đã và đang thu hút đầu tư nhiều dự án động lực và trọng điểm của tỉnh, đặc biệt là các dự án lớn trong Khu kinh tế Đông Nam Quảng Trị, Khu công nghiệp Quảng Trị (VSIP).

Thực tiễn công tác GPMB thực hiện các công trình, dự án và giải quyết tranh chấp ĐGHC trên địa bàn huyện Hải Lăng, các cấp ủy đảng, chính quyền từ huyện đến cơ sở đã nghiêm túc chỉ ra những khuyết điểm, hạn chế cần rút kinh nghiệm, đó là: công tác tuyên truyền, vận động, giải thích các chính sách cho người dân còn hạn chế, bên cạnh đó, một số người dân muốn bồi thường cao để hưởng lợi... dẫn đến việc bàn giao một số mặt bằng cho các nhà đầu tư chậm tiến độ, ảnh hưởng đến quá trình thi công của công trình.

Trên địa bàn huyện có các điểm, tuyến ĐGHC tranh chấp (như: tuyến giữa các xã Hải Quy và Hải Hưng, giữa xã Hải Quy và Hải Thượng, giữa xã Hải Sơn và Hải Trường; giữa xã Hải Phú và Hải Lâm (khu vực K4), giữa xã Hải Dương và Hải Quế, giữa xã Hải Ba, huyện Hải Lăng và Triệu Sơn, huyện Triệu Phong) nhiều năm chưa giải quyết xong; kéo theo tình trạng nhiều đơn thư khiếu kiện, trong đó có một số đơn thư kéo dài, vượt cấp, thậm chí đã xảy ra tình trạng tụ tập đông người để khiếu kiện...

Giải quyết các vấn trên, đã tiêu tốn rất nhiều thời gian, công sức, tiền của của các cấp, ngành từ huyện đến cơ sở, ảnh hưởng không nhỏ đến sự phát triển về mọi mặt của huyện, nhất là đã kìm hãm sự phát triển về KT-XH ở một số địa phương, tiềm ẩn nguy cơ mất ổn định về an ninh, trật tự ở nông thôn.

Khu tái định cư xã Hải An (giai đoạn 1) xây dựng hoàn thành tạo điều kiện cho người dân sớm bàn giao mặt bằng đến nơi ở mới. Ảnh: N.T.H

Bí thư Huyện ủy Hải Lăng Lê Thế Quảng chia sẻ, những hạn chế, khuyết điểm kể trên có cả nguyên nhân khách quan và chủ quan, trong đó nguyên nhân chủ quan vẫn là chủ yếu, đặc biệt việc thực hiện công tác dân vận, kể cả dân vận trong Đảng và dân vận chính quyền về công tác GPMB và giải quyết tranh chấp ĐGHC.

Đáng quan tâm là năng lực lãnh đạo, chỉ đạo công tác tuyên truyền, vận động của một số cấp ủy, chính quyền, mặt trận, đoàn thể từ xã đến thôn ở một số địa phương còn nhiều mặt hạn chế, thậm chí có tổ chức bị đánh giá là “tê liệt, mất sức chiến đấu” khi có vụ việc xảy ra.

Một số nơi còn xem nhẹ công tác giải quyết khiếu nại, tố cáo và tranh chấp trong Nhân dân; việc hòa giải, xử lý mâu thuẫn trong nội bộ nông thôn thiếu sự phối hợp chặt chẽ trong các tổ chức chính trị - xã hội, có những sai sót, kéo dài, chậm được giải quyết, làm giảm lòng tin của Nhân dân.

Trong giải quyết tranh chấp ĐGHC, một số cán bộ xã có biểu hiện né tránh, ngại va chạm, đùn đẩy cấp trên, không nắm chắc các chủ trương, chính sách của Đảng, Nhà nước để tuyên truyền, vận động Nhân dân thực hiện để xảy ra khiếu kiện.

“Quan điểm của huyện thực hiện công tác GPMB và giải quyết tranh chấp ĐGHC đòi hỏi phải phối hợp sức mạnh tổng hợp của nhiều cấp, ngành và đoàn thể, dưới sự chỉ đạo tập trung, thống nhất của cấp ủy và chính quyền, nhất là về chủ trương, phương án giải quyết; đặc biệt, phải biết dựa vào quần chúng tích cực để giải quyết những mâu thuẫn nội bộ trong nông thôn. Tuyệt đối không để phát sinh điểm nóng, tụ tập đông người, hạn chế tối đa đơn thư khiếu kiện vượt cấp, giữ vững tình hình ANCT-TTATXH để đảm bảo cho việc phát triển KT-XH”, Bí thư Lê Thế Quảng cho biết.

Trên cơ sở yêu cầu, nhiệm vụ của địa phương, Huyện ủy Hải Lăng đã xây dựng ban hành Nghị quyết số 04, ngày 10/4/2018 về tăng cường công tác dân vận trong GPMB và giải quyết tranh chấp ĐGHC để tổ chức thực hiện đảm bảo “trên dưới đồng lòng, dọc ngang thông suốt”, từng bước gỡ các “nút thắt”, “điểm nghẽn” GPMB và tranh chấp ĐGHC trên địa bàn huyện.

Mục tiêu của nghị quyết đề ra tất cả các công trình, dự án đầu tư trên địa bàn huyện đều được bàn giao mặt bằng đúng tiến độ. Tập trung giải quyết dứt điểm các điểm tranh chấp ĐGHC tại các xã trong địa bàn huyện; phối hợp, giải quyết các điểm tranh chấp liên quan với các địa phương liên quan.

Cùng đối thoại không để phát sinh điểm nóng

Để tạo sự đồng thuận trong Nhân dân, ngoài việc cụ thể hóa các văn bản khung lãnh đạo, chỉ đạo triển khai Nghị quyết 04 của Huyện ủy, các chủ trương, nghị quyết, chỉ thị, quy định của Đảng, chính sách, pháp luật của Nhà nước liên quan đến các dự án, công tác GPMB, giải quyết tranh chấp ĐGHC, Huyện ủy Hải Lăng có cách làm thành lập Ban Chỉ đạo GPMB huyện thực hiện các dự án trọng điểm do Bí thư Huyện ủy làm trưởng ban, Chủ tịch UBND huyện làm phó ban thường trực để thống nhất lãnh đạo, chỉ đạo triển khai nhiệm vụ; thành lập Ban Tuyên truyền, vận động GPMB và giải quyết tranh chấp ĐGHC huyện do Phó Bí thư Thường trực Huyện ủy làm trưởng ban cùng thành viên là Mặt trận Tổ quốc và các tổ chức chính trị - xã hội để vận động các tầng lớp nhân dân thực hiện.

Chỉ đạo UBND huyện ban hành quyết định thành lập đoàn công tác tham mưu giải quyết tranh chấp ĐGHC trên địa bàn huyện để tham mưu Ban Thường vụ Huyện ủy chỉ đạo giải quyết dứt điểm các tranh chấp ĐGHC.

Ở cấp xã, thành lập các tổ chỉ đạo và tổ tuyên truyền thực hiện đối với các dự án triển khai trên địa bàn. Cả hệ thống chính trị cùng vào cuộc để vận động Nhân dân chấp hành chủ trương, đường lối của Đảng, chính sách, pháp luật của Nhà nước; trong đó, công tác tuyên truyền đi trước một bước, công khai, minh bạch, tạo sự đồng bộ, thống nhất trong quá trình thực hiện hỗ trợ đền bù, bồi thường GPMB các dự án.

Đối với những trường hợp chưa đồng thuận, người đứng đầu cấp ủy đảng, các tổ chức, cơ quan, đơn vị có trách nhiệm kịp thời tổ chức đối thoại trực tiếp với cán bộ, đảng viên và Nhân dân ở những địa bàn trọng điểm, những vấn đề đang được dư luận xã hội và Nhân dân quan tâm khi thực hiện GPMB, giải quyết tranh chấp ĐGHC.

Phát huy vai trò lãnh đạo, chỉ đạo của các chi bộ, tổ chức đoàn thể trong hệ thống chính trị nơi có xảy ra tranh chấp ĐGHC và GPMB. Nêu cao tính tiên phong gương mẫu của mỗi cán bộ, đảng viên đối với việc đền bù GPMB, trong giải quyết tranh chấp ĐGHC.

Các địa phương có xảy ra tranh chấp ĐGHC thì cấp ủy đảng đó phải có sự phối hợp tích cực tìm giải pháp tối ưu để giải quyết tạo sự ổn định tình hình, tích cực vận động người có uy tín trong cộng đồng dân cư cùng tham gia với cấp ủy, chính quyền trong giải quyết tranh chấp ĐGHC.

Trong quá trình thực hiện, một số công trình, dự án cần GPMB thu hồi đất, điểm giải quyết tranh chấp ĐGHC gặp phải sự phản ứng chưa đồng thuận của người dân, thậm chí có trường hợp kẻ xấu đứng sau xúi giục ngăn cản, cố tạo thành “điểm nóng”.

Để người dân tin tưởng, ủng hộ chấp hành tốt chủ trương, đường lối của Đảng, chính sách, pháp luật của Nhà nước, từ năm 2018 đến nay, Bí thư Huyện ủy Hải Lăng đã tổ chức 25 cuộc tiếp xúc, đối thoại với công dân, lắng nghe dân nói, nói cho dân hiểu. Trong đó, tổ chức cuộc đối thoại với Nhân dân thôn Long Hưng, xã Hải Phú về mở rộng QL1; 2 cuộc đối thoại với Nhân dân thôn Hậu Trường, xã Hải Trường về đấu giá QSD đất vùng Hoang Đạc; 2 cuộc đối thoại với Nhân dân thôn Văn Vận xã Hải Quy, 2 cuộc đối thoại với Nhân dân thôn Trà Trì xã Hải Xuân, 3 cuộc đối thoại với đại diện lãnh đạo và đại diện Nhân dân 2 thôn Văn Vận và Trà Trì liên quan đến việc tranh chấp địa giới hành chính giữa 2 xã; 2 cuộc đối thoại với Nhân dân ở làng Ba Khê xã Hải Thượng, 4 cuộc đối thoại với Nhân dân làng Văn Vận xã Hải Quy liên quan đến làng Văn Vận, xã Hải Quy phản ánh làng Ba Khê, xã Hải Thượng xây dựng 6 âm hồn trên diện tích đất cát của làng Văn Vận; 5 cuộc đối thoại với Nhân dân xã Hải An, Hải Khê liên quan đến công tác bồi thường, hỗ trợ do sự cố môi trường biển; 2 cuộc đối thoại đối với Nhân dân xã Hải Thọ và một số xã lân cận về việc xả thải của Công ty TNHH Dệt may Vinatex Quốc tế Toms; 2 buổi đối thoại với Nhân dân thôn Đa Nghi xã Hải Ba về việc sáp nhập thôn và Nhân dân thôn Phương Hải về quản lý đất đai.... Thông qua các cuộc tiếp xúc, đối thoại, các đề xuất, kiến nghị chính đáng, hợp pháp của người dân được các cấp chính quyền tiếp thu và xử lý ngay tại cơ sở, hạn chế tình trạng bức xúc, khiếu kiện đông người và dễ phát sinh điểm nóng.

Mặt khác, khi người đứng đầu cấp ủy nhận việc khó chủ động tiếp xúc, đối thoại tìm phương án giải quyết những bức xúc, phản ánh của Nhân dân sẽ tạo được niềm tin vào sự lãnh đạo của Đảng, hạn chế khiếu nại, khiếu kiện vượt cấp.

Thanh Hải - Đức Việt

Bài 2: Đồng thuận vì lợi ích chung