Củng cố và phát triển hệ thống thông tin chuyên ngành dân số

Chi cục Dân số tỉnh trong những năm qua đã tích cực triển khai nhiều biện pháp áp dụng công nghệ thông tin (CNTT) trong việc quản lý, thu thập, phân tích, đánh giá, dự báo dữ liệu dân cư. Qua đó, góp phần nâng cao hiệu quả quản lý và điều hành các chương trình dân số trên địa bàn tỉnh, đáp ứng yêu cầu công tác lập quy hoạch, xây dựng kế hoạch, chương trình, dự án phát triển KT-XH trên địa bàn tỉnh Quảng Trị, nhằm thực hiện thành công Chiến lược Dân số Việt Nam đến năm 2030.

Viên chức dân số huyện Cam Lộ rà soát các trường hợp sinh con thứ 3 trở lên tại địa bàn xã Cam Thủy -Ảnh: N.T

Nhằm cụ thể hóa Quyết định số 2259/QĐTTg, ngày 30/12/2020 của Thủ tướng Chính phủ phê duyệt Chương trình củng cố, phát triển hệ thống thông tin chuyên ngành dân số đến năm 2030, UBND tỉnh Quảng Trị ban hành Kế hoạch số 147/KH-UBND, ngày 27/8/2021 về thực hiện Chương trình củng cố và phát triển hệ thống thông tin chuyên ngành dân số đến năm 2030 trên địa bàn tỉnh.

Thực hiện kế hoạch này, Chi cục Dân số tỉnh đẩy mạnh tuyên truyền, phổ biến thông tin số liệu dân số và phát triển như: cung cấp thông tin số liệu về thực trạng, động thái dân số và kết quả các hoạt động dân số ở địa phương theo định kỳ hằng quý cho lãnh đạo các cấp uỷ đảng, chính quyền, các sở, ban, ngành, đoàn thể.

Tổng hợp và cung cấp đầy đủ các báo cáo thống kê chuyên ngành dân số của địa phương cho lãnh đạo Đảng, chính quyền các cấp và các ngành, đoàn thể liên quan để xem xét sử dụng vào công tác xây dựng, thực hiện quy hoạch, kế hoạch, chương trình, dự án phát triển KT-XH.

Chủ động lồng ghép phổ biến cung cấp thông tin về vai trò của hệ thống thông tin số liệu dân số và phát triển trong công tác chỉ đạo, điều hành các hoạt động dân số của địa phương, nhất là những thông tin số liệu chuyên ngành dân số trong việc thực hiện lồng ghép các yếu tố dân số vào chiến lược, kế hoạch, chương trình phát triển KT-XH của địa phương.

Tập trung nâng cao chất lượng thông tin số liệu, hiện đại hoá kho dữ liệu điện tử chuyên ngành dân số như: cập nhật kịp thời, đầy đủ các thông tin biến động dân số tại các địa bàn dân cư qua sổ A0; cập nhật thông tin biến động vào kho dữ liệu và chiết xuất báo cáo thống kê chuyên ngành định kỳ hằng tháng theo quy định.

Chi cục Dân số tỉnh còn tăng cường kiểm tra, rà soát cơ sở vật chất, trang thiết bị kho dữ liệu làm cơ sở đề xuất bổ sung, nâng cấp kho dữ liệu chuyên ngành dân số tuyến tỉnh, huyện, đáp ứng với yêu cầu quản trị kho dữ liệu. Tổ chức các đợt kiểm tra, giám sát hỗ trợ chuyên môn báo cáo thống kê chuyên ngành dân số và quản trị kho dữ liệu điện tử, nhất là hoạt động thu thập, cập nhật thông tin biến động của đội ngũ cộng tác viên (CTV) dân số.

Nâng cao chất lượng báo cáo thống kê chuyên ngành dân số theo phương thức điện tử; phối hợp chia sẻ, trao đổi số liệu, dữ liệu chuyên ngành dân số với ngành thống kê và một số đơn vị thuộc ngành y tế.

Nâng cao năng lực cán bộ, CTV tham gia chương trình thông qua việc Chi cục Dân số tỉnh tổ chức 4 lớp tập huấn nghiệp vụ báo cáo thống kê chuyên ngành dân số cho 133 học viên là viên chức phụ trách báo cáo thống kê chuyên ngành dân số cấp huyện và viên chức dân số xã. Trung tâm y tế các huyện tập huấn cập nhật kiến thức về quản lý, theo dõi và cập nhật thông tin biến động dân số tại địa bàn dân cư cho 100% CTV dân số.

Nhờ triển khai đồng bộ các nhiệm vụ, giải pháp của chương trình, hiện hệ thống thông tin quản lý chuyên ngành dân số các cấp đang được duy trì. Hệ thống kho dữ liệu chuyên ngành dân số lưu trữ thông tin cơ bản của hơn 171.000 hộ dân cư và gần 660.000 nhân khẩu trong toàn tỉnh.

Các thông tin trong kho dữ liệu điện tử ngành dân số cơ bản đáp ứng được yêu cầu của chương trình dân số, nâng cao chất lượng quản lý dân cư; cung cấp kịp thời, đầy đủ và chính xác các thông tin, số liệu phục vụ công tác quản lý, điều hành của các cấp, ngành, đơn vị liên quan...

Bên cạnh những kết quả đạt được, hệ thống thông tin chuyên ngành dân số vẫn còn những bất cập như: mạng lưới CTV dân số còn hạn chế về năng lực, trình độ thu thập, cập nhật dữ liệu và báo cáo dữ liệu dân số ban đầu. Hạ tầng CNTT chưa đồng bộ, xuống cấp, không đáp ứng được yêu cầu, nhiệm vụ; kinh phí đầu tư cho hoạt động đào tạo, tập huấn nghiệp vụ về thu thập thông tin dữ liệu đầu vào của hệ thống hạn chế...

Chi cục trưởng Chi cục Dân số tỉnh Trương Hữu Thiện cho biết: “Thời gian tới, Chi cục Dân số tỉnh tiếp tục thực hiện đồng bộ các giải pháp củng cố, phát triển hệ thống thông tin chuyên ngành dân số như: kiện toàn mạng lưới thống kê, thu thập, cập nhật thông tin số liệu chuyên ngành dân số gắn với đội ngũ công chức, viên chức và CTV dân số các cấp.

Đào tạo, bồi dưỡng, nâng cao năng lực cho đội ngũ cán bộ y tế, dân số, CTV dân số về kiến thức và kỹ năng thu thập thông tin; xử lý, khai thác, lưu trữ số liệu dân số; quản trị, vận hành kho dữ liệu chuyên ngành dân số. Nâng cao chất lượng thu thập thông tin số liệu đầu vào của mạng lưới dân số các cấp, CTV dân số; rà soát, thẩm định thông tin số liệu.

Kết hợp chặt chẽ, hiệu quả 3 hình thức thu thập thông tin: báo cáo định kỳ, điều tra thống kê, hồ sơ đăng ký hành chính trên cơ sở nhu cầu thông tin số liệu phục vụ quản lý điều hành. Nâng cấp hệ thống kho dữ liệu chuyên ngành dân số.

Áp dụng hệ thống chỉ tiêu dân số và phát triển, các biểu mẫu thu thập thông tin, báo cáo định kỳ vào các cuộc điều tra thống kê chuyên ngành, điều tra nhân khẩu học và sức khỏe. Kết nối chia sẻ thông tin số liệu, dữ liệu giữa kho dữ liệu chuyên ngành dân số với các cơ sở dữ liệu của ngành y tế, Bảo hiểm xã hội và các sở, ngành của tỉnh”.

Ngọc Trang