Việc tinh gọn tổ chức bộ máy của hệ thống chính trị là yêu cầu cấp bách

Phát biểu tại Hội nghị toàn quốc quán triệt, triển khai tổng kết việc thực hiện Nghị quyết số 18-NQ/TW của Ban Chấp hành Trung ương khóa XII, Tổng Bí thư Tô Lâm nhấn mạnh, vấn đề tinh gọn tổ chức bộ máy của hệ thống chính trị là rất cấp bách, bắt buộc phải làm, càng làm sớm càng có lợi cho dân, cho nước. Đây là nhiệm vụ đặc biệt quan trọng, là cuộc cách mạng về tinh gọn tổ chức bộ máy. Vấn đề đặt ra ở đây không chỉ là vấn đề về quy mô hay số lượng, mà sâu xa hơn là phải tạo sự thay đổi về chất trong hoạt động của hệ thống chính trị.

Không phải bây giờ Đảng ta mới nhìn nhận được điều đó, mà ngay từ đại hội đảng các nhiệm kỳ trước, đặc biệt là từ Đại hội XII đến nay, trong đó có Nghị quyết số 18-NQ/TW của Ban Chấp hành Trung ương khóa XII, vấn đề tinh gọn bộ máy hệ thống chính trị đã được đặt ra. Nhưng quá trình triển khai thực hiện, có thể nói chưa đạt mục tiêu đề ra. Sau gần 40 năm thực hiện công cuộc đổi mới đất nước, sự phát triển của Nhà nước pháp quyền xã hội chủ nghĩa và những thành tựu khoa học công nghệ, đổi mới sáng tạo, tổ chức bộ máy hệ thống chính trị nước ta đã được đổi mới. Tuy nhiên, nhìn chung hệ thống chính trị của nước ta vẫn theo mô hình được thiết kế từ hàng chục năm trước, nhiều vấn đề không còn phù hợp với điều kiện mới và quy luật phát triển.

Chẳng hạn như tổ chức bộ máy của cơ quan đảng hiện nay được tổ chức theo mô hình phân tầng từ trung ương đến địa phương, bảo đảm lãnh đạo, chỉ đạo toàn diện và bao quát trên mọi lĩnh vực của đời sống xã hội. Tuy nhiên, tình trạng cồng kềnh, chồng chéo, nhiều đầu mối, nhiều tầng nấc và giao thoa chức năng, nhiệm vụ giữa các cơ quan của Đảng vẫn chưa được giải quyết dứt điểm, dẫn đến hoạt động chưa thực sự hiệu quả, gây lãng phí các nguồn lực. Có tình trạng nhiều cơ quan cùng tham gia xử lý một nhiệm vụ nên rất khó xác định rõ trách nhiệm, dẫn đến tình trạng đùn đẩy hoặc né tránh khi xảy ra sai sót. Điều này làm giảm hiệu quả tham mưu, lãnh đạo, chỉ đạo, tác động tiêu cực đến niềm tin của Nhân dân...

Ngày nay, trong bối cảnh hội nhập quốc tế và cuộc Cách mạng công nghiệp lần thứ tư, việc xây dựng bộ máy cơ quan đảng, nhà nước tinh gọn là điều kiện tiên quyết để tăng năng lực tham mưu, năng lực lãnh đạo, năng lực quản lý, điều hành, năng lực quản trị và dễ dàng thích ứng với những thay đổi nhanh chóng của thế giới, đồng thời nâng cao niềm tin của người dân và cộng đồng quốc tế vào sự lãnh đạo của Đảng và Nhà nước. Đây là vấn đề rất khó vì khi tiến hành sẽ liên quan đến tâm tư, nguyện vọng và đụng chạm tới lợi ích của một số cá nhân, tổ chức, tuy nhiên vẫn phải tiến hành vì muốn có một cơ thể khỏe mạnh, đôi khi phải “uống thuốc đắng”, phải chịu đau để “phẫu thuật khối u”.

Định hướng trong việc tổ chức, sắp xếp lại bộ máy đã được Đảng ta đề ra là tổ chức theo hướng đa ngành, đa lĩnh vực nhằm tối ưu hóa hiệu quả quản lý và thích nghi với bối cảnh phát triển hiện đại. Mô hình này tập trung vào việc tích hợp chức năng và nhiệm vụ của các đơn vị có liên quan, giảm thiểu sự chồng chéo, phân tán trong quản lý, đồng thời tận dụng tối đa nguồn lực hiện có. Tạo ra khả năng phối hợp linh hoạt, toàn diện giữa các lĩnh vực, giúp giải quyết các vấn đề phức tạp một cách đồng bộ. Đẩy mạnh phân công, phân quyền theo nguyên tắc “Địa phương quyết, địa phương làm, địa phương chịu trách nhiệm” là một hướng đi chiến lược nhằm nâng cao hiệu năng, hiệu lực, hiệu quả hoạt động của bộ máy, đáp ứng yêu cầu phát triển đa dạng của các địa phương.

Việc đổi mới, sắp xếp tổ chức bộ máy theo hướng tinh gọn, hiệu quả được xác định là yếu tố quan trọng nhằm nâng cao năng lực lãnh đạo, sức chiến đấu của Đảng. Yêu cầu chung là bộ máy mới phải tốt hơn bộ máy cũ và đi vào hoạt động ngay; không để khoảng trống về thời gian, không để bỏ trống địa bàn, lĩnh vực; không để ảnh hưởng đến các hoạt động bình thường của xã hội, người dân. Cùng với đó là công tác đào tạo, nâng cao chất lượng nhân lực, bảo đảm đội ngũ cán bộ, công chức có năng lực và phẩm chất phù hợp với yêu cầu mới.

Đặc biệt, cần chú trọng phát triển nhân lực địa phương, ở các vùng khó khăn nhằm bảo đảm sự phát triển đồng đều và bền vững. Song song với đào tạo, việc đánh giá định kỳ năng lực của cán bộ là quan trọng để phát hiện và điều chỉnh những hạn chế cũng như loại bỏ những trường hợp không đáp ứng yêu cầu.

Quá trình tổ chức, sắp xếp lại bộ máy sẽ có nhiều vấn đề đặt ra. Do vậy, một vấn đề quan trọng là từng cơ quan, đơn vị phải thực hiện tốt công tác tư tưởng và chế độ, chính sách đối với cán bộ, đảng viên, công chức, viên chức, người lao động bị ảnh hưởng do sắp xếp lại tổ chức, bộ máy; bảo đảm công bằng, công khai, khách quan, không để phát sinh phức tạp. Cán bộ lãnh đạo, người đứng đầu cấp ủy, cơ quan cần gương mẫu, chủ động, quyết liệt trong thực hiện nhiệm vụ được giao, hướng tới mục tiêu chung là hoàn thành phương án sắp xếp, kiện toàn tổ chức bộ máy của hệ thống chính trị trong quý I/2025.

Hơn lúc nào hết, thời điểm này đất nước ta đã đủ thế và lực, đủ ý chí và quyết tâm để bước vào kỷ nguyên vươn mình phát triển giàu mạnh của dân tộc. Đây cũng là thời điểm đòi hỏi tất yếu khách quan cho cuộc cách mạng về tinh gọn tổ chức bộ máy của hệ thống chính trị, để bộ máy mới đi vào hoạt động hiệu lực, hiệu quả.

Yêu cầu đặt ra là đội ngũ cán bộ, đảng viên phải đặt lợi ích chung lên trên hết, tập trung lãnh đạo, chỉ đạo với quyết tâm cao nhất để hoàn thành sớm việc tinh gọn tổ chức, bộ máy hệ thống chính trị, góp phần tăng tốc phát triển, hoàn thành các mục tiêu, nhiệm vụ đã đề ra, chào mừng đại hội đảng các cấp, tiến tới Đại hội XIV của Đảng.

Minh Phương