Quản lý trẻ chặt hơn trước sức hút của các trò chơi điện tử

Mê đắm vào thế giới hấp dẫn của các trò chơi điện tử, nhiều đứa trẻ mắc bệnh tâm thần, học hành sa sút, thậm chí trở thành tội phạm. Ranh giới giữa việc chơi và nghiện các trò chơi điện tử đối với một đứa trẻ hết sức mong manh. Tuy chưa có số liệu thống kê đầy đủ nhưng tình trạng trẻ nghiện game có xu hướng gia tăng, là nỗi lo không riêng đối với mỗi gia đình mà của toàn xã hội. Vì thế, trước quy định người dưới 18 tuổi chơi chỉ được game không quá 60 phút đối với từng trò chơi và không quá 180 phút một ngày đối với tất cả trò chơi vừa mới ban hành, dư luận rất quan tâm.

Đây là một trong những nội dung của Nghị định 147/2024/NĐ-CP (Nghị định 147) được Chính phủ ban hành ngày 9/11/2024 về quản lý, cung cấp, sử dụng dịch vụ internet và thông tin trên mạng. Ngoài quy định về trò chơi điện tử, Nghị định 147 còn nêu rõ, kể từ ngày 25/12, những người dưới 16 tuổi tại Việt Nam không được phép tự ý đăng ký tài khoản mạng xã hội mà phải nhờ bố mẹ, người giám hộ thực hiện. Điều này giúp phụ huynh phòng ngừa tình trạng nghiện game và giám sát, quản lý những nội dung trẻ em truy cập, đăng tải, chia sẻ lên mạng xã hội một cách chặt chẽ hơn.

Nghiện game ở giới trẻ là vấn đề hết sức nhức nhối, dẫn đến hệ lụy nghiêm trọng là trẻ dễ mắc các bệnh về tâm thần; suy kiệt cơ thể và có hành vi phạm tội. Số người nghiện game ngày càng tăng cao, trong đó phần đông là học sinh, sinh viên.

Theo thống kê của Tổ chức Y tế thế giới, 70%-80% số trẻ em từ 10-15 tuổi thích game online, trong đó tỉ lệ trẻ nghiện game chiếm khoảng 10%-15%. Tại Việt Nam, theo thống kê của Viện Sức khỏe tâm thần, Bệnh viện Bạch Mai, có tới 43% bệnh nhân điều trị nội trú nghiện internet và game online ở nhóm 10-24 tuổi.

Dù vẫn còn rất trẻ, nhiều người đã đắm chìm vào các trò chơi ảo trên mạng internet, rồi ám ảnh dẫn đến bắt chước. Không ít trường hợp do nghiện game, muốn thể hiện mình như nhân vật trong game nên giết người một cách tàn nhẫn.

Tại Quảng Trị, Tòa án nhân dân tỉnh từng xét xử nhiều vụ án về trộm cắp tài sản, gây thương tích cho người khác, tàng trữ trái phép chất ma túy có nguyên nhân từ việc bị cáo nghiện game online. Nhức nhối nhất là những vụ án mà bị cáo là trẻ vị thành niên, chỉ vì nghiện game, cần tiền để ném vào những trò chơi thâu đêm suốt sáng nên đã bị đối tượng xấu lợi dụng, thuê vận chuyển trái phép chất ma túy. Khi bản án được tuyên cũng là lúc tương lai của nhiều em bị chôn vùi sau cánh cửa nhà giam.

Còn nỗi lo con vì mê chơi game mà xao nhãng việc học hành, sức khỏe giảm sút thì khá phổ biến với những phụ huynh có con học cấp THCS và THPT. Trước đây, thời kỳ quán net nở rộ, phụ huynh có con nghỉ học hoặc đi học không về nhà đúng giờ đều xem đây là địa chỉ tìm kiếm đầu tiên.

Những năm gần đây, dịch vụ này bị thu hẹp (toàn tỉnh hiện có khoảng 31 đại lý internet có giấy chứng nhận đủ điều kiện hoạt động điểm cung cấp dịch vụ trò chơi điện tử công cộng), do máy tính cá nhân và điện thoại gần như phổ cập. Tuy nhiên, lúc này phụ huynh lại phải đối mặt với nỗi lo khác khi không quản lý được thời gian chơi game trên điện thoại và máy tính của con.

Ngay khi quy định mới được ban hành, nhiều người quan tâm đến việc thực thi các quy định này như thế nào để bảo đảm tính hiệu quả trong thực tế. Nghiên cứu kỹ các điều khoản trong Nghị định 147 có thể thấy đi kèm với quy định khống chế thời lượng chơi game online còn có nhiều quy định chặt chẽ khác.

Cụ thể, doanh nghiệp cung cấp game phải phân loại nội dung, phân loại game; quán điện tử công cộng không được hoạt động từ 22 giờ đến 8 giờ hôm sau; chủ điểm cung cấp dịch vụ trò chơi điện tử công cộng có bảng niêm yết công khai nội quy sử dụng dịch vụ trò chơi điện tử ở nơi mọi người dễ nhận biết, bao gồm các điều cấm quy định trong Luật An ninh mạng và Nghị định 147.

Nhà cung cấp dịch vụ trò chơi điện tử phải có hệ thống thiết bị kỹ thuật quản lý thời gian chơi trong ngày của người dưới 18 tuổi. Các đơn vị phát hành game cũng phải phát đi cảnh báo, khuyến cáo về việc chơi quá 180 phút/ngày sẽ ảnh hưởng xấu tới sức khỏe, giúp người chơi ý thức hơn về những rủi ro từ việc lạm dụng thời gian chơi game. Việc luật hóa các quy định này là tín hiệu tốt nhằm tạo ra sự an toàn cho người chơi game.

Tuy nhiên, nói như vậy không có nghĩa là những quy định này có thể ngăn chặn triệt để tình trạng nghiện game online hay sử dụng các nền tảng mạng xã hội phù hợp với lứa tuổi. Trước đó, một số nền tảng mạng xã hội lớn như Facebook, Instagram, TikTok... cũng đã có quy định giới hạn độ tuổi người dùng đăng ký và sử dụng dịch vụ là 13 tuổi.

Tuy nhiên, trẻ em vẫn có thể dễ dàng qua mặt công cụ kiểm duyệt của các nền tảng mạng xã hội này để đăng ký tài khoản. Nay những quy định của Nghị định 147chặt chẽ hơn nhưng xu hướng cho trẻ sử dụng điện thoại sớm đặt ra những thách thức nhất định trong việc quản lý.

Có thể xảy ra các tình huống như trẻ “lách” sự quản lý, giám sát của ba mẹ bằng việc mua tài khoản đăng ký sẵn trên mạng; lập cùng lúc 2 tài khoản, khi chơi hết thời lượng của tài khoản thứ nhất sẽ chuyển sang sử dụng tài khoản thứ 2...

Do đó sự giám sát, quản lý của phụ huynh vẫn là yếu tố quan trọng nhất. Ba mẹ cần nâng cao nhận thức về tác hại của việc chơi game đối với con mình, vì chỉ khi nào ý thức của người chơi tốt thì mới có thể tự bảo vệ bản thân.

Về phía doanh nghiệp, nhà cung cấp dịch vụ và cơ quan quản lý cần chú trọng phát triển thị trường game lành mạnh để trẻ em có cơ hội vừa chơi, vừa học; tăng cường sự kiểm tra, giám sát các quy định này trong thực tế để kịp thời điều chỉnh những vấn đề phát sinh và có biện pháp xử lý.

Hoài Nam