Rác thải gây ô nhiễm hạ nguồn sông Hiếu

Dọc theo sông Hiếu chảy qua địa phận xã Gio Việt, thị trấn Cửa Việt (huyện Gio Linh) không khó để chứng kiến “núi rác” gồm túi ni lông, bao bì, chai lọ, củi mục... trôi bập bềnh trên sông hoặc dạt vào bờ sông. Tình trạng rác thải trôi dạt vào bờ sông làm ảnh hưởng đến mỹ quan, gây ô nhiễm môi trường và ảnh hưởng đến sức khỏe của người dân nhưng đến nay vẫn chưa có giải pháp giải quyết triệt để...

Rác thải ùn ứ dọc bờ sông Hiếu đoạn qua Khu phố 6, thị trấn Cửa Việt -Ảnh: S.H

Khi nói về tình trạng rác thải trôi dạt vào bờ sông gây ô nhiễm môi trường, ông Hoàng Ngọc Trung ở thôn Xuân Lộc (xã Gio Việt, huyện Gio Linh) cho biết, cứ đến mùa mưa lũ hằng năm, rác thải nổi lềnh phềnh theo dòng nước sông Hiếu trôi dạt rồi ùn ứ vào bờ sông hoặc bị sóng đánh dạt lên bờ của các thôn Tân Xuân, Xuân Ngọc, Xuân Lộc, Xuân Tiến (xã Gio Việt)... nhưng ít khi được dọn dẹp.

Ở các bến sông của xã Gio Việt hằng ngày có rất nhiều tàu, thuyền của ngư dân neo đậu để bán sản phẩm thủy, hải sản hoặc tránh trú bão, đã vứt rác thải sinh hoạt trên tàu, thuyền xuống thẳng dòng sông, thay vì mang vào bờ để bỏ vào các thùng rác lưu động. Vẫn còn tình trạng một số người dân lén lút xả các loại rác thải xuống sông như túi ni lông, hộp xốp, các vật dụng từ nhựa... mặc dù thời gian qua, xã Gio Việt đã nghiêm cấm và xử phạt rất nặng đối với những hộ dân xả rác thải xuống sông.

Ông Bùi Đình Chiến ở Khu phố 6 (thị trấn Cửa Việt, huyện Gio Linh) cho biết, mặc dù thị trấn Cửa Việt đã có các tổ, đội thu gom rác thải sinh hoạt, nhưng vẫn còn một số người dân lén lút vứt rác thải xuống bờ và sông Hiếu.

Một số ngư dân đánh bắt thủy, hải sản bằng thuyền công suất nhỏ sau chuyến biển trở về bến, khi gỡ lưới đã vứt xác các loại thủy, hải sản không sử dụng được xuống bờ sông; nhiều cơ sở chế biến thủy hải sản dọc bờ sông Hiếu cũng vứt đủ loại rác thải xuống bờ và dòng sông... Về mùa mưa, nước từ thượng nguồn đổ về cuốn trôi rác thải ra biển.

Mùa nắng nóng, rác thải sinh hoạt, xác các loại thủy hải sản bị vứt bừa bãi ở bờ sông bốc mùi hôi thối nồng nặc... làm ảnh hưởng đến môi sinh, môi trường xung quanh. Tình trạng rác thải trôi trên sông hoặc dạt vào bờ sông đã và đang làm ảnh hưởng đến cuộc sống của người dân sống dọc bờ sông Hiếu.

Phó Chủ tịch UBND xã Gio Việt Trần Thanh Hải cho rằng, hiện các địa phương của xã Gio Việt nằm dọc bờ sông Hiếu như các thôn Tân Xuân, Xuân Ngọc, Xuân Lộc, Xuân Tiến đều có các tổ thu gom rác thải. Và ở các tuyến đường xuống bến sông của các thôn đều được lực lượng chức năng lắp đặt camera an ninh và nếu người dân nào mang rác thải vứt xuống sông sẽ bị xử phạt nặng nên đã góp phần hạn chế phần nào tình trạng người dân lén lút vứt rác thải sinh hoạt bừa bãi xuống sông.

Xã Gio Việt cũng đã thực hiện nhiều giải pháp như cắm biển cấm đổ rác, đặt thùng rác lưu động...; tăng cường việc vận động, tuyên truyền ngư dân trong tỉnh cũng như nơi khác khi đến neo đậu để bán thủy hải sản hoặc tránh trú bão tại các bến sông trên địa bàn xã Gio Việt không vứt rác thải, xác thủy hải sản bừa bãi dọc bờ và dòng sông Hiếu gây ô nhiễm môi trường... nhưng đến nay vẫn chưa đạt được hiệu quả như mong muốn.

Đối với việc xử lý lượng rác thải tồn đọng dọc bờ sông, xã Gio Việt không có nguồn kinh phí để huy động lực lượng ra quân dọn rác thải cũng như vận chuyển lượng rác thải sau khi tổng vệ sinh đến các bãi rác.

Bà Đào Thị Huyền, Phó Chi cục trưởng Chi cục Bảo vệ môi trường (Sở Tài nguyên và Môi trường) cho biết, để quản lý rác thải trên địa bàn tỉnh nói chung và rác thải vô chủ dọc sông, suối nói riêng, thời gian tới các địa phương cần tiếp tục thực hiện quyết liệt các giải pháp quản lý chất thải rắn theo kế hoạch quản lý chất thải rắn trên địa bàn tỉnh, Quyết định số 197/QĐ - UBND ngày 25/1/2024 của UBND tỉnh về ban hành đề án phân loại chất thải rắn sinh hoạt tại nguồn trên địa bàn tỉnh Quảng Trị đến năm 2025, định hướng đến năm 2030, Quyết định số 35/QĐ - UBND ngày 20/12/2023 của UBND tỉnh về ban hành quy định chi tiết quản lý chất thải rắn sinh hoạt của hộ gia đình, cá nhân trên địa bàn tỉnh Quảng Trị.

Đẩy mạnh tuyên truyền nhằm nâng cao ý thức của người dân trong việc thu gom, xử lý rác thải. Tăng cường tuyên truyền nâng cao tỉ lệ thu gom, xử lý rác thải, bởi hiện nay tỉ lệ thu gom, xử lý rác thải trên địa bàn tỉnh ở khu vực nông thôn đạt 78% và khu vực đô thị đạt 98%. Phát huy và nâng cao hiệu quả hoạt động của các tổ tự quản về môi trường, các mô hình tự quản về môi trường và thu gom, xử lý rác thải.

Nâng cao năng lực các đơn vị thu gom, xử lý rác thải để đảm bảo tất cả các thôn, xã ở đầu nguồn các sông, suối có hệ thống thu gom rác thải, tránh tình trạng người dân vứt rác bừa bãi khi không tiếp cận được với hệ thống thu gom, xử lý rác thải. Hoàn thiện hệ thống văn bản về quản lý chất thải rắn cũng như nâng cao năng lực thực thi.

Để giải quyết vấn nạn ô nhiễm môi trường do việc xả rác thải xuống bờ và sông Hiếu, ngoài việc tuyên truyền, vận động người dân, các cơ quan chức năng cũng như chính quyền địa phương cần áp dụng những biện pháp mạnh như tăng cường công tác kiểm tra, giám sát và có chế tài xử lý nghiêm, kịp thời hơn đối với các tổ chức, cá nhân vi phạm các quy định về thu gom, xử lý rác thải; thông báo công khai trên hệ thống loa truyền thanh về danh tính và hành vi của người vi phạm; đưa ra nhắc nhở tại khu dân cư; xử phạt hành chính những người tái phạm để người dân nâng cao ý thức bảo vệ môi trường.

Sỹ Hoàng