Bài học đắt giá từ quảng cáo thổi phồng chất lượng sản phẩm

Những ngày qua, dư luận xôn xao trước thông tin Phạm Quang Linh (Quang Linh Vlogs) và Nguyễn Thị Thái Hằng (Hằng Du Mục) cùng ba cá nhân khác bị cơ quan chức năng khởi tố, bắt tạm giam vào ngày 4/4/2025. Bởi hai nhân vật này vốn là người có ảnh hưởng lớn trên mạng xã hội với hàng triệu người theo dõi, bị cáo buộc về các tội danh: “Sản xuất hàng giả là thực phẩm” và “Lừa dối khách hàng” theo Điều 193, 198 của Bộ luật Hình sự năm 2015. Vụ việc không chỉ gây sốc cho cộng đồng người hâm mộ mà còn đặt ra câu hỏi về trách nhiệm của người nổi tiếng khi quảng bá sản phẩm và tính minh bạch trong kinh doanh trực tuyến.

Nội dung vụ việc là kẹo rau củ Kera được quảng cáo giới thiệu sản phẩm bổ sung chất xơ và dinh dưỡng phù hợp cho trẻ em biếng ăn, người lớn bận rộn. Sản phẩm này được sản xuất bởi Công ty Cổ phần Asia Life và do Công ty Cổ phần Chị Em Rọt công bố. Kẹo Kera đưa ra thị trường vào cuối năm 2024 đã nhanh chóng được chú ý nhờ quảng cáo rầm rộ qua các phiên livestream của Quang Linh Vlogs, Hằng Du Mục và hoa hậu Nguyễn Thúc Thùy Tiên. Khi livestream, Linh, Hằng khẳng định một viên kẹo tương đương với một đĩa rau luộc, là giải pháp thay thế rau củ hiệu quả.

Do quảng cáo quá “lố” nên một người tiêu dùng đã tự động mang kẹo đi kiểm nghiệm. Kết quả một hộp kẹo 30 viên chỉ chứa 0,51 gam chất xơ- con số quá nhỏ so với quảng cáo một viên bằng một đĩa rau. Thông tin này làm dấy lên làn sóng phẫn nộ từ người tiêu dùng, đồng thời đặt câu hỏi về tính trung thực khi quảng cáo sản phẩm. Hai đối tượng Linh, Hằng đã phóng đại công dụng của sản phẩm, đánh lừa khách hàng để thu lợi bất chính.

Sau đó cơ quan chức năng xử phạt hành chính Linh, Hằng mỗi người 70 triệu đồng về hành vi quảng cáo không đúng sự thật, gây nhầm lẫn về chất lượng sản phẩm. Còn hoa hậu Thùy Tiên với vai trò khách mời bị phạt 25 triệu đồng vì không thông báo mình được tài trợ để quảng cáo sản phẩm; Công ty Cổ phần Chị Em Rọt bị phạt 125 triệu đồng do kinh doanh hàng hóa vi phạm trong ghi nhãn và công bố sản phẩm; Công ty Cổ phần Asia Life bị phạt hơn 224 triệu đồng vì vi phạm các quy định về sản xuất, công bố sản phẩm.

Tuy nhiên vụ việc không dừng lại ở xử phạt hành chính, mà sau khi điều tra sâu hơn, kẹo Kera còn có dấu hiệu là hàng giả, không đáp ứng các tiêu chuẩn bổ sung như đã công bố, nên đã khởi tố hình sự vụ án và bắt tạm giam các đối tượng.

Theo Điều 193 Bộ luật Hình sự, tội “Sản xuất hàng giả là thực phẩm” áp dụng cho sản xuất hàng giả là lương thực, thực phẩm, phụ gia thực phẩm và các sản phẩm liên quan đến sức khỏe người tiêu dùng, có khung hình phạt tù từ 2 năm đến chung thân hoặc tử hình. Về tội “Lừa dối khách hàng”, theo Điều 198 Bộ luật Hình sự, tội này áp dụng cho hành vi gian dối trong mua bán hàng hóa hoặc cung cấp dịch vụ như quảng cáo sai sự thật để đánh lừa người tiêu dùng. Tùy theo mức độ hành vi vi phạm sẽ xử lý từ phạt cảnh cáo, cải tạo không giam giữ, phạt tiền đến 500 triệu đồng hoặc phạt tù đến 5 năm.

Từ vụ việc có thể rút ra bài học về hậu quả pháp lý, kinh tế, danh tiếng, lòng tin, việc tuân thủ các quy định pháp luật và đạo đức kinh doanh.

Đầu tiên là gánh chịu hậu quả pháp lý nghiêm trọng. Việc quảng cáo sai sự thật và bán hàng giả không chỉ bị xử phạt hành chính mà có thể bị truy cứu trách nhiệm hình sự. Những người bán hàng online cần hiểu rằng pháp luật có khung xử lý nghiêm khắc đối với hành vi lừa dối khách hàng hoặc sản xuất hàng giả.

Về mặt kinh tế, thiệt hại sẽ vượt xa lợi ích trước mắt. Lợi nhuận kiếm được từ việc thổi phồng giá trị sản phẩm chỉ là tạm thời, trong khi thiệt hại về tiền bồi thường và bị tịch thu tài sản có thể rất lớn.

Không những thế, họ còn bị mất mát danh tiếng và ảnh hưởng sự nghiệp lâu dài. Uy tín và hình ảnh cá nhân được xây dựng trong nhiều năm có thể sụp đổ trong giây lát khi bị phát hiện lừa dối. Đối với những người bán hàng online hay các CEO thì danh tiếng là tài sản quý giá nhất, mỗi khi mất đi rất khó để lấy lại, thậm chí dẫn đến tan vỡ hoàn toàn sự nghiệp. Đặc biệt trong kinh doanh, lòng tin của khách hàng là yếu tố sống còn. Thổi phồng giá trị sản phẩm có thể đánh lừa khách hàng trước mắt, nhưng khi sự thật bị bại lộ khách hàng sẽ quay lưng và lan truyền những thông tin tiêu cực về sản phẩm, doanh nghiệp.

“Một lần bất tín, vạn lần bất tin”!. Chỉ một lần gian dối có thể khiến rất nhiều khách hàng trung thành rời bỏ, ảnh hưởng lâu dài đến việc kinh doanh. Mặt khác, việc thiếu kiểm soát chất lượng sản phẩm trước khi quảng cáo sẽ tự đặt mình vào rủi ro pháp lý và đạo đức. Mọi hoạt động về quảng cáo, bán hàng online đều phải tuân thủ quy định pháp luật từ ghi nhãn sản phẩm đến nội dung quảng cáo.

Cuối cùng, đừng đánh đổi đạo đức vì lợi nhuận. Kinh doanh dựa trên sự trung thực và trách nhiệm xã hội sẽ bền vững hơn chạy theo lợi ích ngắn hạn bằng cách lừa dối. Những người bán hàng online cần biết rằng đạo đức kinh doanh không chỉ là trách nhiệm đối với khách hàng mà còn bảo vệ chính mình đối với những rủi ro không đáng có. Vậy nên, chỉ quảng cáo những gì sản phẩm có dựa trên kiểm nghiệm hoặc kết quả công bố chính thức. Xây dựng uy tín lâu dài, tập trung vào giá trị thực sự thay vì chiêu trò câu khách.

Vụ việc trên gióng lên hồi chuông cảnh báo về thực trạng quảng cáo thổi phồng chất lượng sản phẩm đang tràn lan trên mạng xã hội. Trong bối cảnh thương mại điện tử phát triển mạnh mẽ, người livestream bán hàng, các CEO cần ý thức trách nhiệm của mình đối với người tiêu dùng, đồng thời cơ quan chức năng cần xiết chặt quản lý đảm bảo các sản phẩm lưu hành trên thị trường đều đạt chất lượng và thông tin quảng cáo phải trung thực.

Vụ bắt giữ Quang Linh Vlogs, Hằng Du Mục là bài học đắt giá về lòng tin, trách nhiệm và đạo đức kinh doanh từ những người nổi tiếng. Câu chuyện này chắc chắn sẽ để lại ấn tượng không tốt trong lòng công chúng và người tiêu dùng về việc lừa dối qua mua bán hàng trên không gian mạng.

Tùng Lâm