Đẩy mạnh hỗ trợ hoạt động bình đẳng giới vùng đồng bào dân tộc thiểu số

Công tác hỗ trợ hoạt động bình đẳng giới vùng đồng bào dân tộc thiểu số (DTTS) tỉnh Quảng Trị những năm qua được các cấp, ngành triển khai đồng bộ và nhận được sự hưởng ứng tích cực từ người dân. Đây là yếu tố quan trọng góp phần đẩy nhanh tiến độ hoàn thành các mục tiêu bình đẳng giới; nâng cao vị thế, vai trò của phụ nữ DTTS trong gia đình, xã hội, giảm khoảng cách về giới, thúc đẩy sự phát triển, tiến bộ của vùng đồng bào DTTS.

Hội LHPN huyện Đakrông tổ chức truyền thông phòng chống bạo lực gia đình, phòng chống tảo hôn - Ảnh: PNĐR

Vùng đồng bào DTTS và miền núi tỉnh Quảng Trị chiếm 68% diện tích tự nhiên của tỉnh. Toàn vùng có 44 xã, thị trấn miền núi, trong đó có 38 xã, thị trấn là vùng có người DTTS sinh sống, chủ yếu là dân tộc Vân Kiều và Pa Kô với 22.300 hộ/98.921 khẩu (chiếm 13,6% dân số toàn tỉnh). Thực trạng cho thấy, hiện nay vẫn còn có sự khác biệt trong các chỉ số phát triển về giới, trong đó phụ nữ và trẻ em gái, nhất là ở vùng đồng bào DTTS là đối tượng đặc biệt dễ bị tổn thương nhất.

Việc tiếp cận các dịch vụ y tế, chăm sóc sức khỏe sinh sản cũng như giáo dục cho phụ nữ vùng dân tộc thiểu số và trẻ em gặp nhiều khó khăn. Tỉ lệ nữ có trình độ cao tương đối thấp so với nam giới nên khó khăn cho công tác quy hoạch, bố trí cán bộ. Phụ nữ DTTS chủ yếu làm các công việc nhà, nội trợ, lao động sản xuất có mức thu nhập thấp.

Một số sở, ngành, địa phương chưa phát huy hết vai trò trong việc lồng ghép vấn đề bình đẳng giới vào kế hoạch phát triển của ngành, địa phương nên việc triển khai và tổ chức thực hiện các mục tiêu của kế hoạch chưa đạt hiệu quả cao. Nhận thức về bình đẳng giới chưa đầy đủ, nhất là ở khu vực nông thôn và miền núi, khoảng cách về giới và định kiến giới vẫn còn tồn tại trong tâm lý của đời sống xã hội, đặc biệt là vấn đề trọng nam, khinh nữ.

Trên cơ sở chiến lược, chương trình hành động quốc gia về bình đẳng giới của trung ương, trong đó có Đề án “Hỗ trợ hoạt động bình đẳng giới vùng dân tộc thiểu số giai đoạn 2018-2025”, công tác bình đẳng giới được UBND tỉnh quan tâm triển khai thực hiện, cụ thể hóa nội dung bằng chương trình hành động, kế hoạch giai đoạn, hằng năm và chỉ đạo các sở, ngành, đoàn thể, địa phương ban hành các văn bản lồng ghép triển khai các nội dung của chương trình hành động, chiến lược.

Từ năm 2018 - 5/2025, Sở Nội vụ (sau hợp nhất - cơ quan thường trực Ban Vì sự tiến bộ của phụ nữ tỉnh) chủ trì, phối hợp với các sở, ngành liên quan, các địa phương tham mưu UBND tỉnh 7 đợt lễ phát động vì bình đẳng giới và phòng chống bạo lực trên cơ sở giới.

Phối hợp với Tổ chức Plan, UBND các huyện Hướng Hóa và Đakrông triển khai dự án phòng chống kết hôn sớm ở các huyện miền núi và vùng đồng bào DTTS với nhiều hoạt động ý nghĩa, trong đó được sự hỗ trợ của Tổ chức Plan đã triển khai hoạt động phối hợp xây dựng điểm quy ước phòng chống bạo lực trên cơ sở giới, kết hôn trẻ em tại 20 xã/2 huyện.

Sở Nội vụ, Sở Dân tộc và Tôn giáo đẩy mạnh tuyên truyền công tác bình đẳng giới với hình thức và nội dung phong phú về Luật Bình đẳng giới, Luật Phòng, chống bạo lực gia đình và một số văn bản liên quan cho thành viên ban vì sự tiến bộ của phụ nữ, chi hội trưởng phụ nữ, bí thư chi đoàn thôn...tại địa bàn vùng đồng bào DTTS.

Bồi dưỡng kiến thức chính sách dân tộc, tập huấn kỹ năng tuyên truyền vận động quần chúng, hòa giải ở cơ sở cho người có uy tín trong đồng bào DTTS. Phối hợp đưa nội dung về bình đẳng giới, phòng chống bạo lực và kiến thức sức khỏe sinh sản vào giáo dục từ cấp trung học cơ sở đến cấp trung học phổ thông.

Đáng chú ý, Sở Dân tộc và Tôn giáo phối hợp với UBND huyện Đakrông và UBND xã Tà Long triển khai thí điểm mô hình địa chỉ tin cậy-nhà tạm lánh tại cộng đồng xã Tà Long nhằm tuyên truyền về bình đẳng giới và tư vấn, hỗ trợ các nạn nhân bị bạo lực gia đình trên cơ sở giới. Mô hình đã phát huy hiệu quả cao trong giáo dục, tuyên truyền vận động về bình đẳng giới.

Tổ chức Plan vùng Quảng Trị cũng đã phối hợp với các đơn vị, địa phương liên quan thành lập 58 câu lạc bộ bạn gái (1.130 nữ). Qua các hoạt động nói trên, có 4.400 trẻ em, thanh niên được truyền thông về bình đẳng giới; 270 trẻ nòng nốt được tập huấn về quyền trẻ em, sức khỏe sinh sản vị thành niên, pháp luật; 10 sáng kiến của thanh niên, trẻ em được thực hiện (thi vẽ tranh, mô hình khởi nghiệp, sinh kế); 224 giáo viên, 100 cộng tác viên y tế thôn bản được tập huấn về sức khỏe sinh sản vị thành niên.

30 câu lạc bộ cha mẹ được thành lập với khoảng 600 thành viên; 200 hộ gia đình, trẻ em có nguy cơ bỏ học, kết hôn sớm được hỗ trợ; 18 ban bảo vệ trẻ em được thành lập; 4 góc truyền thông thân thiện tư vấn dịch vụ chăm sóc sức khỏe sinh sản vị thành niên với khoảng 350 thanh niên được tiếp cận dịch vụ; 8 hội thảo giới thiệu tư vấn việc làm cho thanh niên thu hút hơn 250 thanh niên tham gia, trong đó có 15 trường hợp nhận được việc làm, đi xuất khẩu lao động...

Nhìn chung, việc triển khai thực hiện các kế hoạch, chương trình của đề án “Hỗ trợ hoạt động bình đẳng giới vùng dân tộc thiểu số giai đoạn 2018-2025” ở Quảng Trị đúng tiến độ. Qua đó nâng cao nhận thức và hiểu biết của người DTTS về bình đẳng giới, tiến tới xóa bỏ bạo lực trên cơ sở giới, định kiến giới và các quan niệm lạc hậu về bất bình đẳng giới trong cộng đồng các DTTS.

Tình trạng tảo hôn và hôn nhân cận huyết thống giảm rất nhiều so với thời gian trước, đạt và vượt mục đích, yêu cầu đề ra. Nhờ đó, về cơ bản các chỉ tiêu trong các lĩnh vực giáo dục, y tế, văn hóa xã hội, kinh tế của tỉnh từng bước được thực hiện.

Tỉ lệ nữ được đào tạo, bồi dưỡng cũng như tham gia trong lĩnh vực chính trị được quan tâm cả về số lượng và chất lượng, vị thế của phụ nữ trong hoạt động cộng đồng và trong gia đình ngày càng được khẳng định. Công tác chăm lo, bảo vệ quyền, lợi ích hợp pháp chính đáng cho phụ nữ, trẻ em, đặc biệt là ở vùng đồng bào DTTS được quan tâm về mọi mặt.

Ngọc Trang