Cơ sở thu gom mủ cao su gây ô nhiễm môi trường, người dân bức xúc

Hiện nay, trên địa bàn thôn Xuân Hòa, xã Gio An, huyện Gio Linh có cơ sở thu gom mủ cao su làm phát tán mùi hôi, xả nước thải ra khe suối gây ô nhiễm môi trường, ảnh hưởng đến đời sống dân sinh. Mặc dù tình trạng này diễn ra khá lâu nhưng chưa được chính quyền các cấp, cơ quan chức năng giải quyết.

Người dân thôn Xuân Hòa, xã Gio An, huyện Gio Linh nghi ngờ cơ sở thu gom mủ cao su của gia đình bà Phan Thị Thu xả thải trực tiếp nước bẩn ra Khe Cạn gây ô nhiễm môi trường - Ảnh: N.B

Nước xả đọng đen nghịt, bốc mùi hôi thối

Vừa qua, người dân thôn Xuân Hòa đã phản ánh đến Báo Quảng Trị việc có cơ sở thu mua mủ cao su của hộ dân trên địa bàn gây bốc mùi hôi thối, công khai bắt đường ống xả thẳng nước thải ra khe suối đã nhiều tháng qua. Mùi hôi phát sinh trong quá trình thu gom mủ cao su và ở đoạn cuối đường ống nhựa dẫn nước thải ra khe suối đã khiến người dân bức xúc, lo lắng cho sức khỏe.

Thôn Xuân Hòa có khoảng 130 hộ dân và 440 nhân khẩu, hơn 60% hộ dân nơi đây có trồng cây cao su với tổng diện tích 50 ha. Xuất phát từ đó nên trong thôn có 2 hộ dân lập nên cơ sở thu gom mủ cao su từ người dân. Qua quan sát, địa điểm thu mua của 2 cơ sở trên được xây dựng sơ sài kiểu như lán trại, nằm ngay trong khu dân cư.

Tại cơ sở của gia đình bà Phan Thị Thu xảy ra tình trạng bốc mùi hôi thối. Từ trong khu vườn nhà bà Thu có một đường ống nhựa khá lớn, kéo dài hàng chục mét, có đoạn lộ thiên đi qua khu dân cư trước khi dẫn ra mép Khe Cạn. Tại điểm cuối của ống thoát nước này, mùi hôi thối nồng nặc cho dù chưa đến thời điểm xả nước.

Xung quanh khu vực mép Khe Cạn, từng vũng nước đọng đen nghịt, ngấm vào đất, bốc mùi hôi, khiến những người có mặt đều cảm thấy buồn nôn, không thể nán lại lâu. Thế nhưng ngay sát điểm ống xả này có hồ nuôi cá của người dân, vườn chuối, khu vực trồng cỏ chăn nuôi bò. Người dân có chăn nuôi, canh tác nơi đây cũng thường xuyên tới lui và đều chịu sự “hành hạ” của mùi hôi y như mùi trứng thối.

“Trên địa bàn thôn Xuân Hòa có 3 cơ sở thu gom mủ cao su, hiện nay một cơ sở đã di dời về phía dưới cách khu tái định cư một đoạn khá xa, còn lại 2 cơ sở thu gom vẫn nằm trong khu dân cư. Vừa qua, tôi cũng đã nắm bắt được những phản ánh, kiến nghị của người dân trong thôn về việc có cơ sở thu gom mủ cao su gây ô nhiễm môi trường, làm ảnh hưởng đến đời sống dân sinh. Sự việc người dân phản ánh là đúng và tôi đã có kiến nghị lên UBND xã Gio An để có biện pháp giải quyết”, Trưởng thôn Xuân Hòa Trần Thanh Vinh cho biết.

Cách cơ sở thu gom mủ cao su của gia đình bà Phan Thị Thu khoảng chừng vài trăm mét có một lán trại dựng tạm trong khu vực dân cư đã giải tỏa để làm đường cao tốc Vạn Ninh - Cam Lộ. Khu lán trại này được một người dân cho biết là điểm thu gom mủ cao su của gia đình ông Hoàng Văn Diễn. Tại đây, chưa thấy xuất hiện ống dẫn xả thải, chỉ phảng phất mùi hôi như mùi mủ cao su. Nước ở khu vực suối gần lán trại cũng chưa thấy rõ có điều bất thường, tuy nhiên trong lòng đất có mạch nước từ hướng lán trại này chảy ra.

Người dân thông tin, mủ tươi sau khi khai thác về sẽ được các cơ sở chuyên thu gom mua lại và đưa vào kho xử lý thành mủ đông kết rồi mới xuất bán. Mủ cao su tươi chứa khá nhiều nước nên phải cho hóa chất vào mới tạo đông kết tốt. Quá trình mủ cao su tươi được chất đống ở kho để chờ đông kết lại sẽ chảy nước xuống nền sân kho kết hợp với sự chuyển hóa trong quá trình đông mủ tạo thành mùi hôi, nước bẩn.

Người dân nơi đây nghi ngờ rằng cơ sở thu gom mủ cao su của bà Phan Thị Thu chưa xử lý nước bẩn đúng quy chuẩn trước khi thải ra môi trường mà xả trực tiếp ra Khe Cạn. Nghi ngờ của người dân là có lý bởi mùi hôi thối nồng nặc và nguồn nước đen nghịt đọng lại ở mép Khe Cạn phía cuối đường ống xả rất nghiêm trọng.

Chính quyền cho biết sẽ xử lý triệt để tình trạng ô nhiễm môi trường

Được biết, quá trình chế biến và sản xuất mủ cao su thường sử dụng khá nhiều hóa chất, đặc biệt là chất Axit Fomic (HCOOH hoặc CH2O2) cho công đoạn đánh đông mủ nên nước thải chế biến cao su thường có tính axit.

Thêm vào đó, trong công đoạn xử lý mủ cao su, các chất hữu cơ sẽ bị phân hủy và tạo thành Hydro Sulfua (H2S) và các hợp chất hữu cơ Mercaptan ảnh hưởng nghiêm trọng đến môi trường và sức khỏe của con người. “Việc gia đình họ kinh doanh tôi không hề gây khó dễ, điều tiếng gì nhưng chỉ mong muốn chủ cơ sở luôn đảm bảo vệ sinh môi trường để người dân an tâm sinh sống”, bà H. ở thôn Xuân Hòa cho hay.

Nước thải từ ống nhựa được người dân cho là của gia đình bà Phan Thị Thu xả trực tiếp ra Khe Cạn gây ra nhiều hệ lụy về môi trường, đời sống dân sinh. Nước thải khi đổ ra Khe Cạn sẽ chảy về hướng Khe Mướp rồi hòa vào sông Bến Hải, tiềm ẩn nhiều nguy cơ ô nhiễm môi trường.

“Người dân trong thôn lập nên cơ sở kinh doanh thu gom mủ cao su để phát triển kinh tế là rất tốt nhưng phải đảm bảo vệ sinh môi trường để người dân trong khu vực an tâm sinh sống. Trước mắt, tôi kiến nghị các cấp, cơ quan chức năng nên vào cuộc xử lý dứt điểm tình trạng ô nhiễm môi trường mà người dân trong thôn phản ánh.

Về lâu dài, kiến nghị chính quyền địa phương phối hợp với các cấp, ngành xây dựng phương án di dời những cơ sở kinh doanh có yếu tố độc hại ra khỏi khu dân cư. Đồng thời tạo điều kiện để các cơ sở kinh doanh này phát triển bền vững, đảm bảo môi trường và đáp ứng nhu cầu tiêu thụ mủ cao su cho người dân để thúc đẩy phát triển kinh tế”, ông Trần Thanh Vinh kiến nghị.

Trao đổi với phóng viên về những phản ánh, kiến nghị của người dân thôn Xuân Hòa đối với cơ sở thu gom mủ cao su gây ô nhiễm môi trường, Chủ tịch UBND xã Gio An Nguyễn Văn Song cho biết: “Hiện nay ở thôn Xuân Hòa có 2 cơ sở kinh doanh tư nhân chuyên thu gom mủ cao su của gia đình ông Hoàng Văn Diễn và bà Thu (Phan Thị Thu).

Đối với cơ sở của gia đình ông Diễn, sau khi giải phóng mặt bằng triển khai đường cao tốc Vạn Ninh - Cam Lộ, hộ gia đình này đã xây dựng cơ sở thu gom mới và chưa đi vào hoạt động. Hiện nay, hộ gia đình này có mượn đất trong khu vực nhà dân để thu gom mủ cao su tạm thời trong khi chờ cơ sở mới hoàn thiện.

Nếu cơ sở này khi đi vào hoạt động gây ô nhiễm môi trường, địa phương sẽ vào cuộc xử lý theo quy định pháp luật. Đối với cơ sở của bà Thu, chúng tôi sẽ vào cuộc kiểm tra, xác minh, làm rõ sự việc và có hướng xử lý nghiêm nếu cơ sở này vi phạm gây ô nhiễm môi trường”.

Ông Nguyễn Văn Song thông tin thêm, hiện nay ở 4/6 thôn của xã Gio An có các cơ sở thu gom mủ cao su và ít nhiều đều có mùi hôi lan ra môi trường xung quanh. Chính vì thế, UBND xã Gio An đã có kế hoạch bố trí khoảng 5 ha đất nông nghiệp khác nhằm mục đích di chuyển các hộ chăn nuôi quy mô, lò giết mổ gia súc, gia cầm, các cơ sở thu gom mủ cao su, cơ sở kinh doanh có tính độc hại ra vùng tập trung này để phát triển sản xuất, kinh doanh.

Phương án này vừa đảm bảo hài hòa lợi ích của người kinh doanh và môi trường sống cho người dân. Hiện nay, UBND xã đã trình phương án này lên UBND huyện và huyện đã trình lên UBND tỉnh để chờ phê duyệt. Sau khi UBND tỉnh phê duyệt phương án sử dụng đất nêu trên, UBND xã Gio An sẽ có giải pháp để chấm dứt tình trạng ô nhiễm môi trường từ các cơ sở thu gom mủ cao su và kinh doanh có tính độc hại tiềm ẩn nguy cơ ô nhiễm môi trường trong thời gian tới.

Nhơn Bốn