Chung tay bảo vệ động vật hoang dã

(QT) - Thời gian qua, các cấp, ngành liên quan và lực lượng chức năng trên địa bàn đã tích cực vào cuộc để bảo vệ động vật hoang dã, nguy cấp, quý hiếm. Tuy nhiên, công tác này vẫn còn gặp nhiều khó khăn, thử thách, đòi hỏi sự nỗ lực nhiều hơn nữa từ nhiều phía.

Lực lượng chức năng thả động vật hoang dã về rừng​

Nằm trên tuyến Hành lang kinh tế Đông Tây, nơi có hai cửa khẩu quốc tế, Quảng Trị được nhận định là địa bàn trung chuyển trái phép các loài động vật hoang dã, nguy cấp, quý hiếm. Đối tượng xấu thường mua động vật hoang dã từ Lào, Thái Lan, sau đó vận chuyển về Việt Nam qua đường tiểu ngạch, rồi chủ yếu đưa đi các tỉnh phía Bắc để tiêu thụ. Mới đây, trong quá trình tuần tra, kiểm soát tại khu vực biên giới, Đội Đặc nhiệm Phòng chống ma túy và tội phạm Bộ đội Biên phòng tỉnh phối hợp với Đồn Biên phòng Cửa khẩu quốc tế Lao Bảo phát hiện 4 đối tượng gùi ba lô có dấu hiệu nghi vấn. Khi lực lượng chức năng ra hiệu lệnh dừng để kiểm ra, cả bốn đối tượng lập tức trốn chạy, bỏ lại 4 ba lô có chứa 15 cá thể tê tê Java với tổng trọng lượng 61 kg, trị giá khoảng 105 triệu đồng. Trước đó không lâu, trong khi làm nhiệm vụ, lực lượng chức năng của tỉnh cũng phát hiện xe ô tô khách mang biển kiểm soát Lào làm thủ tục nhập cảnh vào Việt Nam vận chuyển 36 kg tê tê Java, 68 kg rắn ráo và 16,5 kg ba ba, rùa. Số động vật hoang này được bỏ vào nhiều bao nilon, cất giấu dưới khoang hành lí của xe.

Từ trước đến nay, việc bảo vệ động vật hoang dã, nguy cấp, quý hiếm luôn là thách thức đối với lực lượng chức năng trên địa bàn. Theo ghi nhận, khu vực biên giới của tỉnh có nhiều lối mòn, lối mở, lại gần nơi sinh sống của bà con dân tộc thiểu số có trình độ dân trí thấp. Lợi dụng điều đó, đối tượng xấu thường thuê người bản địa để vận chuyển, tập kết động vật hoang dã, rồi chia nhỏ và dùng xe phân khối lớn để đưa về xuôi. Các đối tượng này hoạt động chủ yếu vào ban đêm hoặc sáng sớm, không theo quy luật cụ thể, sử dụng một hoặc nhiều đối tượng dò đường… Một số đối tượng cất giấu động vật hoang dã trong túi xách, hộp quà, hầm xe… Không những thế, các đối tượng trà trộn động vật hoang dã vào các loại hàng hóa kí gửi trên những chuyến xe khách để qua mắt lực lượng chức năng. Gần đây, không ít trường hợp còn thực hiện hành vi mua bán trái phép sản phẩm của các loài động vật hoang dã, nguy cấp, quý hiếm trên mạng xã hội. Đây là một phương thức, thủ đoạn phạm tội mới, gây khó khăn cho công tác phát hiện, điều tra, xử lí của cơ quan chức năng.

Trước thực trạng trên, để bảo vệ động vật hoang dã, nguy cấp, quý hiếm, các cấp chính quyền, ngành, cơ quan chức năng trên địa bàn đã tích cực vào cuộc. Công tác phòng ngừa vi phạm pháp luật, tội phạm về quản lí và bảo vệ động vật hoang dã, nguy cấp, quý hiếm được đặc biệt quan tâm. Các lực lượng chức năng trong tỉnh tập trung triển khai, thực hiện tốt việc kiểm tra, quản lí và bảo vệ động vật hoang dã, nguy cấp, quý hiếm. Các cán bộ, chiến sĩ chuyên tâm làm nhiệm vụ kiểm tra, kiểm soát, khép kín địa bàn, không bỏ sót mọi biểu hiện nghi vấn, hành vi vi phạm pháp luật. Cùng với đó, lực lượng chức năng luôn đẩy mạnh công tác sưu tra, xây dựng, sử dụng cộng tác viên bí mật nhằm nắm chắc tình hình. Để nâng cao hiệu quả công việc, cán bộ, chiến sĩ chủ động tham mưu UBND các cấp triển khai nhiều biện pháp bảo vệ động vật hoang dã. Trong đó, nhiệm vụ quan trọng được xác định là huy động sự vào cuộc của người dân địa phương.

Với sự nỗ lực cao, các cấp chính quyền, ngành liên quan và lực lượng chức năng đã triển khai có hiệu quả công tác đấu tranh, phát hiện và điều tra tội phạm về quản lí, bảo vệ động vật hoang dã, nguy cấp, quý hiếm. Các cấp chính quyền trên địa bàn thường xuyên thành lập các đoàn liên ngành kiểm tra, truy quyét, phát hiện và ngăn chặn các hành vi vi phạm pháp luật về quản lí, bảo vệ động vật hoang dã. Thông qua các cuộc họp giao ban định kì giữa các tỉnh giáp biên, Công an các huyện trên địa bàn đã thường xuyên phối hợp, trao đổi thông tin với Công an nước bạn Lào về công tác phòng ngừa, đấu tranh, xử lí các loại tội phạm nói chung, tội phạm về quản lí, bảo vệ động vật hoang dã nói riêng. Các cấp chính quyền phối hợp chặt chẽ với lực lượng chức năng sớm phát hiện, xử lí các hoạt động buôn bán, kinh doanh dưới nhiều hình thức có liên quan đến sản phẩm của các loài động vật hoang dã, nguy cấp, quý hiếm. Những vụ án liên quan đến hành vi vi phạm pháp luật về quản lí, bảo vệ động vật hoang dã, nguy cấp, quý hiếm được tiến hành điều tra, xử lí theo đúng quy định của pháp luật, không để oan sai, lọt tội phạm. Từ năm 2018 đến đầu 2019, cơ quan chức năng đã khởi tố 5 vụ án với 4 bị can vi phạm các quy định về bảo vệ động vật hoang dã, nguy cấp, quý hiếm và xử phạt hành chính nhiều vụ việc, đối tượng khác.

Đặt trong thực tiễn thực hiện nhiệm vụ còn nhiều khó khăn, vướng mắc, nỗ lực bảo vệ động vật hoang dã, nguy cấp, quý hiếm của các cấp chính quyền, ngành, cơ quan chức năng của tỉnh rất đáng ghi nhận. Ngoài đặc thù về địa bàn và những thủ đoạn tinh vi, xảo quyệt của các đối tượng vi phạm pháp luật, khó khăn đầu tiên đặt ra đối với công tác quản lí, bảo vệ động vật hoang dã, nguy cấp, quý hiếm chính là hệ thống văn bản quy phạm pháp luật còn thiếu, chưa đồng bộ, rõ ràng…Tội phạm liên quan đến việc quản lí, bảo vệ động vật hoang dã, nguy cấp, quý hiếm được xem là loại tội phạm mới, chưa được bổ sung cụ thể vào các tài liệu hướng dẫn nghiệp vụ của cơ quan chức năng. Việc kiểm tra, xác nhận nguồn gốc động vật hoang dã tự nhiên hay gây nuôi khá phức tạp. Trên địa bàn hiện chưa có giám định viên chuyên làm công tác xác định loài, chủng loại động vật hoang dã, nguy cấp, quý hiếm. Một thực tế khác là sự phối kết hợp giữa các cơ quan thực thi pháp luật trong phòng ngừa, đấu tranh đối với hành vi vi phạm pháp luật và tội phạm về quản lí, bảo vệ động vật hoang dã, nguy cấp, quý hiếm chưa thực sự hiệu quả, còn thiếu chặt chẽ do quy định về chức năng, thẩm quyền chưa rõ ràng, chồng chéo, bất cập. Kinh phí phục vụ cho công tác quản lí, bảo vệ thực vật hoang dã như: tuyên truyền, kiểm tra, kiểm soát, cứu hộ…vẫn còn nhiều hạn chế. Đến nay, tỉnh vẫn chưa có Trung tâm cứu hộ động vật hoang dã. Việc tạm giữ, nuôi dưỡng các cá thể động vật hoang dã, nguy cấp, quý hiếm trong các vụ án, vụ việc gặp nhiều khó khăn do thiếu cơ sở vật chất, chuồng trại, thức ăn…

Theo Phó Chủ tịch UBND tỉnh Hà Sỹ Đồng, thời gian qua, các cấp, ngành, đơn vị liên quan và người dân trên địa bàn đã tập trung đấu tranh, phòng ngừa vi phạm pháp luật và tội phạm về quản lí, bảo vệ động vật hoang dã, nguy cấp, quý, hiếm. Các khó khăn, vướng mắc trong công tác này được tỉnh tập trung khắc phục và từng bước tháo gỡ, giải quyết. Trong nỗ lực bảo vệ động vật hoang dã, ngoài những giải pháp, cách làm hay đã triển khai, hiện nay, lãnh đạo tỉnh đang tập trung tạo sinh kế bền vững cho người dân, đặc biệt là bà con sống gần các khu vực có rừng nhằm giảm áp lực săn bắt động vật hoang dã. “Tỉnh rất mong muốn nhận được sự quan tâm hỗ trợ của cấp trên, ngành liên quan và các tổ chức, dự án, cá nhân để có điều kiện nâng cao hơn nữa hiệu quả công tác bảo vệ động vật hoang dã, nguy cấp, quý hiếm”, Phó Chủ tịch UBND tỉnh Hà Sỹ Đồng bày tỏ mong muốn.

Tây Long