Báo động tình trạng bạo lực, xâm hại trẻ em và người chưa thành niên vi phạm pháp luật

(QT) - Vừa qua, cơ quan chức năng quyết định khởi tố vụ án, khởi tố bị can đối với 6 đối tượng về tội hiếp dâm xảy ra tại Triệu Phong ngày 24/3/2019. Điều đáng nói, cả đối tượng gây án và nạn nhân đều là trẻ vị thành niên. Ngày 4/4/2019, dư luận tiếp tục dậy sóng khi một trẻ em 16 tuổi dùng dao đâm người khác gây chết người chỉ vì bị nhắc nhở đi xe vượt đèn đỏ ở thành phố Đông Hà. Thực trạng trên cho thấy nạn bạo lực, xâm hại trẻ em và người chưa thành niên vi phạm pháp luật đáng báo động, đòi hỏi phải có sự cộng đồng trách nhiệm từ phía gia đình, nhà trường và xã hội để tìm ra các giải pháp khắc phục.

Đối tượng Lê Văn Hoài (SN 2003) phạm tội giết người khi mới 17 tuổi. Ảnh: ANH TUẤN

Thời gian qua, công tác đấu tranh, ngăn chặn tội phạm xâm hại trẻ em và người chưa thành niên vi phạm pháp luật được lực lượng Công an và các cơ quan chức năng thực hiện thường xuyên. Công tác tuyên truyền được thực hiện bằng nhiều hình thức, kết hợp tuyên truyền trong tấn công, trấn áp tội phạm; tổ chức các hoạt động thăm, tặng quà động viên học sinh có hoàn cảnh khó khăn, vùng sâu, vùng xa nhân dịp năm học mới, Tết Trung thu, tháng hành động vì trẻ em, kết hợp lồng ghép thực hiện cuộc vận động “Mỗi tập thể, mỗi cá nhân gắn với một địa chỉ nhân đạo” góp phần chung tay giải quyết vấn đề trẻ em lang thang, không nơi nương tựa, trẻ em nghiện ma túy, bị buôn bán và xâm hại tình dục. Phát huy hiệu quả phong trào Toàn dân bảo vệ an ninh Tổ quốc thông qua việc vận động nhân dân tham gia phát hiện, tố giác tội phạm. Tổ chức xây dựng các tổ tự quản, mô hình đảm bảo an ninh trật tự nhằm tạo môi trường sinh hoạt lành mạnh, xây dựng ý thức tự phòng, tự quản, tự bảo vệ tại cơ sở.

Lực lượng Công an đã phối hợp với các cơ quan truyền thông tuyên truyền, giáo dục cho trẻ em các kĩ năng phòng tránh nguy cơ bị bạo lực, bị xâm hại, phòng tránh tai nạn thương tích; phối hợp các tổ chức, đoàn thể triển khai hoạt động giáo dục con em và người thân trong gia đình không vi phạm pháp luật, phòng chống tội phạm và tệ nạn xã hội trong thanh thiếu niên. Đã triển khai các biện pháp nghiệp vụ khảo sát, đánh giá vấn nạn bạo lực, xâm hại trẻ em và trẻ em vi phạm pháp luật; rà soát, đánh giá các thanh thiếu niên bỏ học, tụ tập chơi bời, thường xuyên vi phạm kỉ luật nhà trường, vi phạm pháp luật để đưa vào diện quản lí, tiến hành gọi hỏi, răn đe giáo dục; phối hợp kiểm tra các cơ sở giáo dục để tuyên truyền phòng ngừa, phát hiện sai phạm…

Mặc dù đã có nhiều giải pháp phòng ngừa, nhiều lực lượng tham gia đấu tranh, ngăn chặn, song vấn nạn bạo lực, xâm hại trẻ em và người chưa thành niên vi phạm pháp luật trên địa bàn tỉnh Quảng Trị năm 2018 và những tháng đầu năm 2019 vẫn diễn biến phức tạp. Năm 2018 xảy ra 9 vụ/13 đối tượng xâm hại trẻ em; 53 vụ/90 đối tượng người chưa thành niên vi phạm pháp luật. Đáng chú ý có 7/9 vụ xâm hại tình dục trẻ em (chiếm 77,78%); đối tượng thực hiện hành vi xâm hại ở nhiều độ tuổi khác nhau, trong đó có vụ án nạn nhân bị xâm hại chính con gái ruột của đối tượng xâm hại. Người chưa thành niên phạm tội ở nhiều tội danh khác nhau, có 34 vụ/51 đối tượng trộm cắp, 3 vụ/3 đối tượng hiếp dâm (tăng 100% so với 2017), 6 vụ/9 đối tượng cố ý gây thương tích, 7 vụ/7 đối tượng sử dụng, mua bán, tàng trữ, vận chuyển trái phép chất ma túy, 1 vụ/3 đối tượng gây rối trật tự công cộng… Trong 3 tháng đầu năm 2019 tiếp tục xảy ra 3 vụ/3 đối tượng xâm hại trẻ em, 15 vụ/12 đối tượng người chưa thành niên vi phạm pháp luật.

Nguyên nhân của tình trạng trên là do sự suy thoái đạo đức của một bộ phận người dân; sự thiếu quan tâm trong việc chăm sóc, giáo dục, quản lí con cái, học sinh của gia đình, nhà trường; thiếu kiến thức giới tính, kĩ năng nhận biết và phòng tránh các nguy cơ xâm hại; sự tác động tiêu cực của đời sống kinh tế xã hội, những thông tin “độc hại”, các trào lưu trái với thuần phong mĩ tục và đạo đức văn hóa từ mạng xã hội. Bên cạnh đó, các mô hình về an ninh trật tự được xây dựng với mục đích phòng ngừa tội phạm xâm hại trẻ em và người chưa thành niên vi phạm pháp luật một số nơi chưa phát huy hiệu quả, còn nặng tính hình thức, phong trào. Công tác nắm, quản lí, giáo dục các trường hợp trẻ em, học sinh có nguy cơ bị xâm hại hoặc vi phạm pháp luật vẫn còn nhiều bất cập, chủ yếu chỉ triển khai tại một số địa bàn điểm, thiếu hiệu quả trên phạm vi cộng đồng.

Thực tế cho thấy, việc phối hợp thực hiện các chương trình, dự án và áp dụng các biện pháp răn đe, trừng phạt đối với các hành vi bạo lực, xâm hại trẻ em và người chưa thành niên vi phạm pháp luật luôn được các cấp ngành quan tâm. Song hiệu quả thực chất chưa được như mong muốn, đòi hỏi các cấp, ngành cần hiện thực hóa những chủ trương, chương trình được phát động; nhà trường cần đẩy mạnh các chương trình tuyên truyền, giáo dục kĩ năng sống và gia đình thực sự quan tâm đến con cái, theo dõi từng bước đi của con để tránh tình trạng khi hậu quả xảy ra mới tìm nguyên nhân và giải pháp khắc phục.

Mai Anh