Đẩy mạnh phát triển doanh nghiệp ở nông thôn

Nông thôn Quảng Trị đang là nơi cư trú của trên 47 vạn dân trong tổng số gần 63 vạn dân và có gần 74% lao động của toàn tỉnh. Trong quá trình phát triển kinh tế của tỉnh, lực lượng lao động ở nông thôn đã góp phần đáng kể làm thay đổi bộ mặt đời sống cư dân nông thôn cả về mặt vật chất lẫn tinh thần và có nhiều khởi sắc. Khu vực nông thôn đã có những đóng góp không nhỏ trong sự nghiệp CNH, HĐH tỉnh nhà, đó là những cố gắng cần được ghi nhận. Tuy nhiên, bên cạnh những kết quả đạt được, nông thôn Quảng Trị đang phải đối diện với nhiều hạn chế, đó là sự manh mún trong sản xuất, năng suất, chất lượng và hiệu quả còn thấp so với nhiều tỉnh trong cả nước. Sự chênh lệch giàu nghèo gia tăng giữa các vùng miền, trình độ dân trí ở vùng sâu, vùng xa... còn gặp nhiều khó khăn rất cần được hỗ trợ, giúp đỡ. Hiện tỉnh có 1.084 doanh nghiệp đang hoạt động trên địa bàn, nhưng chỉ có 13,4% doanh nghiệp ở khu vực nông thôn, còn đại đa số tập trung ở 2 thị xã và 10 thị trấn, thị tứ của tỉnh. Trong tổng số doanh nghiệp đang hoạt động trên địa bàn tỉnh, hiện có 2% hoạt động trong lĩnh vực sản xuất nông lâm ngư nghiệp, gần 30% hoạt động trong lĩnh vực công nghiệp chế biến nông sản hàng hoá và dịch vụ nông lâm ngư nghiệp. Mặt khác, trong những năm qua, các ngành, nghề phi nông nghiệp ở nông thôn đã được tỉnh quan tâm đầu tư, hỗ trợ phát triển nhưng vẫn chưa phát huy hết tiềm năng lợi thế, nên khu vực nông thôn vẫn thiếu việc làm cho lao động, nhất là trong thời gian nông nhàn, dẫn đến hiện tượng di cư tự do của lực lượng lao động nông thôn vào các trung tâm thành phố, các khu công nghiệp để tìm việc làm thêm, tạo ra thiếu lao động cục bộ khi vào vụ mùa. Thiếu việc làm, đời sống văn hoá thấp, lao động tự do... là một trong những nguyên nhân làm gia tăng tệ nạn xã hội ở nông thôn. Qua tìm hiểu thực tế khu vực nông thôn của tỉnh, thấy rằng nông thôn trong tỉnh đang rất cần hình thành các doanh nghiệp kinh doanh nông, lâm nghiệp và thuỷ sản, góp phần đảm bảo yêu cầu chuyển dịch cơ cấu nông nghiệp, nâng cao năng suất, chất lượng và sức cạnh tranh của sản phẩm nông nghiệp. Ngoài ra, nông thôn cũng rất cần những doanh nghiệp sản xuất công nghiệp tiểu thủ công nghiệp và xây dựng, những doanh nghiệp này có nhiệm vụ chế biến các sản phẩm nông, lâm, ngư nghiệp, làm ra các sản phẩm công nghiệp, tiểu thủ công nghiệp hoặc hoạt động xây dựng phục vụ đời sống cư dân nông thôn, góp phần vào sự phát triển chung của nền kinh tế. Các doanh nghiệp kinh doanh dịch vụ là cần thiết cho sản xuất và đời sống ở nông thôn. Đặc biệt là các doanh nghiệp khoa học công nghệ, các doanh nghiệp kinh doanh dịch vụ thương mại, tài chính, ngân hàng, bảo hiểm, vận chuyển hàng hoá... Các hộ nông dân cần được hỗ trợ vốn, khoa học kỹ thuật, bao tiêu sản phẩm để người nông dân có thể yên tâm tự đứng ra lập các trang trại, các tổ sản xuất, hộ kinh doanh cá thể đến các loại hình công ty và doanh nghiệp tư nhân... Để đẩy mạnh phát triển doanh nghiệp ở nông thôn, cần phải chú trọng đến các giải pháp mang tính bền vững. Theo chúng tôi, tỉnh cần quan tâm đến việc quy hoạch các ngành nghề, các vùng phân bố doanh nghiệp và có định hướng cho việc thu hút đầu tư, phát triển nhiều doanh nghiệp tại chỗ, giải quyết việc làm tại chỗ, đảm bảo sự đồng bộ về ngành nghề giữa sản xuất và dịch vụ. Tạo nên một mạng lưới doanh nghiệp liên kết với nhau từ nông thôn đến thành thị và liên kết với các doanh nghiệp trong cả nước. Doanh nghiệp đang rất cần mặt bằng sản xuất, nhất là doanh nghiệp nhỏ và vừa, doanh nghiệp trong các làng nghề, cần tạo sự thông thoáng các thủ tục cấp và cho thuê mặt bằng để thuận lợi cho việc sản xuất, kinh doanh. Bên cạnh đó cần tiếp tục quan tâm đầu tư phát triển cơ sở hạ tầng kỹ thuật xã hội ở nông thôn, trên cơ sở Nhà nước và nhân dân, doanh nghiệp cùng làm để tạo niềm tin cho doanh nghiệp đầu tư vào nông thôn. Mặt khác, tỉnh cần đẩy mạnh công tác tuyên truyền luật Doanh nghiệp, Luật Đầu tư và hướng dẫn các thủ tục thành lập doanh nghiệp, chính sách hỗ trợ doanh nghiệp giúp các trang trại, các hộ gia đình kinh doanh cá thể có tiềm năng, đủ điều kiện tiếp cận mạnh dạn thành lập doanh nghiệp gia nhập thị trường. Tỉnh cần tiếp tục quan tâm đến công tác dồn điền đổi thửa, đẩy mạnh quá trình tích tụ ruộng đất, chỉ có vậy mới phát triển được nền nông nghiệp hàng hoá lớn và như vậy mới đảm bảo cho doanh nghiệp tích cực tham gia các chuỗi giá trị, tăng cường liên kết từ khâu sản xuất đến khâu phân phối để tạo ra sản phẩm tốt cho người tiêu dùng. Và cần đẩy mạnh hơn việc đầu tư, hỗ trợ cho doanh nghiệp nông thôn trong việc nghiên cứu phát triển, đổi mới công nghệ, đa dạng hoá sản phẩm, hỗ trợ cho doanh nghiệp tiếp cận thị trường. Để các doanh nghiệp ở nông thôn phát triển, điều quan trọng là cần tập trung vào 4 nội dung: sản xuất theo hợp đồng; hàm lượng tri thức cao; sản xuất có tính ổn định; và áp dụng trình độ khoa học công nghệ mới. Giải quyết được những nội dung trên và đánh giá đúng các thể mạnh thì việc phát triển doanh nghiệp ở nông thôn sẽ đạt được những kết quả tốt, có ý nghĩa và tầm quan trọng đặc biệt, góp phần phục vụ mục tiêu phát triển nền kinh tế của tỉnh. Việc ra đời các doanh nghiệp với đủ mọi ngành nghề, mọi hình thức tổ chức sản xuất kinh doanh sẽ giúp giải quyết vấn đề thất nghiệp, nâng cao đời sống của người dân ở nông thôn. Hội nghị lần thứ 7 BCH Trung ương Đảng (khoá X) đã thông qua Nghị quyết về nông nghiệp, nông dân, nông thôn với mục tiêu xây dựng nền nông nghiệp toàn diện theo hướng hiện đại, bền vững, sản xuất hàng hoá lớn và khả năng cạnh tranh cao, đảm bảo vững chắc an ninh lương thực quốc gia. Nhằm góp phần thực hiện thành công mục tiêu trên và góp phần cùng với nông thôn của tỉnh bước sang một thời kỳ mới, một trong những vấn đề đáng quan tâm đó là đẩy mạnh phát triển doanh nghiệp ở nông thôn. Lê Thế Quảng