Nâng cao chất lượng sản phẩm làng nghề, ngành nghề nông thôn

Thời gian qua, tỉnh Quảng Trị tích cực triển khai nhiều giải pháp thúc đẩy phát triển làng nghề, ngành nghề nông thôn. Qua đó, góp phần tạo việc làm, tăng thu nhập, xóa đói giảm nghèo, khôi phục và phát triển ngành nghề truyền thống, thúc đẩy phát triển kinh tế - xã hội ở nông thôn theo định hướng CNH, HĐH và gìn giữ,u gn, phát huy bản sắc văn hóa dân tộc.

Cơ sở sản xuất bánh lọc Huệ ở thôn Mỹ Chánh, xã Hải Chánh góp phần duy trì và phát triển nghềtruyền thống ở địa phương - Ảnh: N.T

Để khai thác hiệu quả, góp phần thúc đẩy phát triển kinh tế nông thôn, nâng cao đời sống cho người dân, thực hiện các văn bản chỉ đạo, hướng dẫn của trung ương về phát triển ngành nghề nông thôn, Sở Nông nghiệp và PTNT (cũ) đã tham mưu UBND tỉnh ban hành quyết định về công nhận và một số nội dung, chính sách hỗ trợ phát triển ngành nghề nông thôn, làng nghề, làng nghề truyền thống trên địa bàn tỉnh Quảng Trị; kế hoạch thực hiện Chương trình bảo tồn và phát triển làng nghề trên địa bàn tỉnh Quảng Trị giai đoạn 2023-2030.

Trong đó giao nhiệm vụ cụ thể cho các sở, ngành, địa phương theo chức năng nhiệm vụ triển khai thực hiện công tác bảo tồn và phát triển làng nghề trên địa bàn tỉnh. Sở Nông nghiệp và PTNT (cũ) đã ban hành kế hoạch và tổ chức khảo sát, rà soát tình hình hoạt động của các làng nghề trên địa bàn tỉnh.

Chỉ đạo, hướng dẫn các địa phương khảo sát thực trạng hoạt động ngành nghề nông thôn, làng nghề, làng nghề truyền thống, đăng ký dự án hỗ trợ phát triển ngành nghề nông thôn hàng năm; xây dựng kế hoạch bảo tồn và phát triển làng nghề theo tiêu chí xã đạt chuẩn nông thôn mới.

Hiện nay, toàn tỉnh có 15 nghề truyền thống, làng nghề, làng nghề truyền thống đã được công nhận, tập trung vào hai nhóm: Chế biến, bảo quản nông, lâm, thủy sản và sản xuất đồ gỗ, mây tre đan, gốm sứ, thủy tinh, dệt may, sợi, thêu ren, đan lát, cơ khí nhỏ.

Tổng số lượng cơ sở sản xuất kinh doanh (doanh nghiệp, HTX, THT, hộ gia đình) tham gia các hoạt động ngành nghề nông thôn đến năm 2024 có 2 doanh nghiệp, 5 hợp tác xã với 954 hộ gia tham gia các hoạt động sản xuất, kinh doanh trong làng nghề.

Doanh thu năm 2024 của các làng nghề đã được công nhận đạt 33,44 tỉ đồng, thu nhập bình quân ước đạt 4,8 triệu đồng/người. Tổng số lao động trong nghề truyền thống, làng nghề, làng nghề truyền thống là 2.284 người, trong đó số lao động thường xuyên 1.325 người.

Đến nay, có 4 làng nghề với 14 sản phẩm được công nhận OCOP hạng 3 sao, 4 sao. Số làng nghề có sản phẩm được xuất khẩu là 2 làng gồm làng nghề Cao dược liệu Định Sơn và làng nghề truyền thống chế biến rượu Kim Long; có 10 làng nghề đã đăng ký bảo hộ nhãn hiệu.

Thực hiện Chương trình bảo tồn và phát triển làng nghề trên địa bàn tỉnh Quảng Trị giai đoạn 2023-2030, Sở Nông nghiệp và PTNT (cũ) đã hỗ trợ máy móc, thiết bị cho 1 doanh nghiệp và 1 cơ sở trong làng nghề đổi mới, hoàn thiện công nghệ, quy trình sản xuất, sơ chế, bảo quản, chế biến sản phẩm nhằm nâng cao năng suất, chất lượng sản phẩm OCOP cho các doanh nghiệp, cơ sở sản xuất, kinh doanh trên địa bàn tỉnh; tạo điều kiện, khuyến khích các chủ thể phát triển sản xuất, chế biến và tiêu thụ sản phẩm, nâng cao năng suất lao động, tăng thu nhập, góp phần xây dựng nông thôn mới.

Các cơ sở ngành nghề nông thôn đã tạo ra nhiều sản phẩm được phát huy từ thế mạnh của địa phương đã được thị trường chấp nhận như: Cao dược liệu, tinh bột nghệ, tinh dầu thiên nhiên, bún bánh, nón lá, cả hấp sấy, nước mắm, dầu lạc...

Cùng với việc tận dụng được nguồn nguyên liệu sẵn có ở trong tỉnh, một số cơ sở đã mạnh dạn đầu tư máy móc, áp dụng khoa học công nghệ vào sản xuất.

Tuy nhiên, bên cạnh những kết quả đạt được, ngành nghề nông thôn ở Quảng Trị phát triển còn chậm, ở quy mô nhỏ lẻ, chất lượng sản phẩm chưa cao và kém sức cạnh tranh, nhiều cơ sở ngành nghề nông thôn chưa mạnh dạn đầu tư để sản xuất.

Việc huy động các nguồn vốn, để đầu tư vào phát triển sản xuất, kinh doanh chủ yếu là vốn tự có của các hộ gia đình. Việc ứng dụng khoa học công nghệ vào sản xuất trong ngành nghề nông thôn còn hạn chế. Một số nhóm ngành nghề phát triển còn gặp khó khăn, mang tính cầm chứng, chưa bền vững. Một số nghề truyền thống đang có nguy cơ mai một...

Để thúc đẩy phát triển sản xuất, nâng cao năng lực cạnh tranh, giá trị gia tăng cho các sản phẩm làng nghề, thời gian tới, tỉnh Quảng Trị tập trung nâng cao chất lượng sản phẩm ngành nghề, làng nghề nông thôn. Đẩy mạnh liên kết sản xuất, khuyến khích thành lập mới các doanh nghiệp, hợp tác xã, tổ hợp tác để nâng cao năng lực sản xuất, chú trọng xây dựng thương hiệu, nhãn hiệu, tăng khả năng cạnh tranh trên thị trường.

Phát triển sản xuất theo hướng tập trung gắn với bảo quản, chế biến và tiêu thụ sản phẩm trên cơ sở phát huy lợi thế sản phẩm và lợi thế vùng miền góp phần thực hiện chương trình xây dựng nông thôn mới và chương trình “Mỗi xã một sản phẩm” trên địa bàn tỉnh.

Chú trọng công tác bảo tồn và phát triển nghề truyền thống, làng nghề, làng nghề truyền thống, đồng thời phát triển thêm nghề mới phù hợp với từng địa phương để đa dạng hóa sản phẩm ngành nghề, giải quyết việc làm và tăng thu nhập cho người dân, quan tâm, phát triển các làng nghề gần với du lịch và bảo vệ môi trường.

Khuyến khích phát triển các làng nghề gắn với điểm du lịch và tuyến du lịch để phục vụ nhu cầu tham quan, mua sắm quà lưu niệm của du khách.

Hỗ trợ các cơ sở làng nghề có các sản phẩm đặc trưng đã được du khách và thị trường biết đến xây dựng các quầy hàng, gian hàng trưng bày và bán sản phẩm tại các tour, tuyến du lịch.

Ngọc Trang