Vai trò của Mặt trận Tổ quốc đối với chính sách dân tộc, miền núi

Để thuận lợi trong việc triển khai thực hiện công tác dân tộc, Ủy Ban MTTQ Việt Nam tỉnh Quảng Trị phối hợp với Ban Dân tộc tỉnh triển khai ký kết chương trình phối hợp giữa 2 bên. Trên cơ sở kế hoạch, chương trình phối hợp của cấp tỉnh, Ủy ban MTTQ Việt Nam cấp huyện và các xã vùng dân tộc và miền núi trên địa bàn tỉnh đã xây dựng kế hoạch triển khai thực hiện bằng các hoạt động cụ thể, góp phần nâng cao đời sống vật chất, tinh thần và xây dựng nông thôn mới tại địa phương.

Lễ hội mừng lúa mới được Phòng VHTT huyện Hướng Hóa phối hợp với xã Lìa phục dựng - Ảnh: Đ.V

Trong 5 năm qua (2019-2024), Ủy ban MTTQ Việt Nam, các đoàn thể chính trị-xã hội và các ban, ngành liên quan tiếp tục triển khai có hiệu quả các chủ trương của Đảng, chính sách, pháp luật của Nhà nước đối với vùng đồng bào dân tộc thiểu số. Nhiều dự án kinh tế, VH-XH, AN- QP được triển khai thực hiện.

Ủy ban MTTQ ở vùng dân tộc và miền núi đã tập trung công tác tuyên truyền, vận động đồng bào thực hiện các chủ trương, đường lối của Đảng, chính sách, pháp luật của Nhà nước về tư tưởng đại đoàn kết dân tộc, giữ gìn và phát huy bản sắc văn hóa các dân tộc trong giai đoạn mới.

Về các chương trình, đề án hỗ trợ vùng dân tộc thiểu số, đặc biệt là các chương trình, chính sách liên quan đến công tác dân tộc như: Chương trình 135; Chương trình mục tiêu quốc gia giảm nghèo nhanh và bền vững theo Nghị quyết 30a của Chính phủ; chính sách vay vốn sản xuất đối với hộ đồng bào dân tộc thiểu số đặc biệt khó khăn; chính sách hỗ trợ đất ở, đất sản xuất và nước sinh hoạt cho đồng bào; Chương trình mục tiêu quốc gia giảm nghèo bền vững; Quyết định số 1719/QĐ-TTg ngày 14/10/2021 của Thủ tướng Chính phủ về phê duyệt “Chương trình mục tiêu quốc gia phát triển KT-XH vùng đồng bào dân tộc và miền núi giai đoạn 2021-2030, giai đoạn 1 từ 2021-2025”; đề án “Giảm thiểu tình trạng tảo hôn và hôn nhân cận huyết thống trong vùng dân tộc thiểu số giai đoạn 2015-2025”... đã được chuyển tải đến người dân thông qua các lớp tập huấn, bồi dưỡng kiến thức, diễn đàn sinh hoạt cho cán bộ công tác trong hệ thống các cơ quan thành viên của MTTQ cấp xã, thôn bản.

Hằng năm, Ban Thường trực Ủy ban MTTQ Việt Nam tỉnh, Ban Dân tộc tỉnh đã phối hợp tổ chức 4 lớp tập huấn tập trung tại tỉnh về công tác dân tộc cho cán bộ làm công tác mặt trận xã, phường, thị trấn. Ủy ban MTTQ Việt Nam các huyện có đồng bào dân tộc thiểu số trong tỉnh đã tổ chức 37 lớp cho Ban Công tác mặt trận ở khu dân cư về công tác mặt trận, 94 lớp tập huấn tại địa bàn các xã đặc biệt khó khăn về nội dung Chương trình mục tiêu quốc gia giảm nghèo bền vững; phối hợp tổ chức các hoạt động truyền thông về giảm thiểu tình trạng tảo hôn và hôn nhân cận huyết thống trong vùng dân tộc thiểu số.

Phối hợp trong chỉ đạo Ủy ban MTTQ Việt Nam huyện, xã giới thiệu bình chọn 6 đại biểu có uy tín, tiêu biểu ở các xã biên giới thuộc huyện Hướng Hóa, Đakrông đi dự lễ tôn vinh chương trình “Điểm tựa của bản làng” lần thứ 2 do Bộ Biên tập Tạp chí Cộng sản - Ủy ban Trung ương MTTQ Việt Nam -Bộ Tư lệnh BĐBP đồng tổ chức tại Thủ đô Hà Nội. MTTQ các cấp phối hợp với Ban Dân tộc, Phòng Dân tộc, Phòng VHTT các huyện tổ chức nhiều hoạt động lễ hội, trong đó một số lễ hội, trò chơi truyền thống của đồng bào dân tộc thiểu số được khôi phục và gìn giữ như: Lễ hội cồng chiêng, lễ A Riêu Ping, lễ mừng lúa mới... được tổ chức trong các dịp tết Nguyên đán, ngày hội đại đoàn kết dân tộc ở khu dân cư hằng năm đã tạo được không khí vui tươi, phấn khởi, đoàn kết trong đồng bào dân tộc.

Ủy ban MTTQ Việt Nam và các tổ chức thành viên ở các huyện có đồng bào dân tộc và miền núi đã tích cực vận động Nhân dân hiến đất, hiến công, đóng góp các nguồn lực để xây dựng cơ sở hạ tầng, giao thông nông thôn, phát triển kinh tế, xây dựng đời sống văn hóa, cộng đồng dân cư văn minh, xây dựng và nhân rộng nhiều mô hình khu dân cư nông thôn kiểu mẫu, tổ tự quản nhân dân.

Người dân xã Thuận, huyện Hướng Hóa có thu nhập ổn định từ cây sắn - Ảnh: Đ.V

Đến nay, toàn tỉnh có 4 xã vùng đồng bào dân tộc thiểu số và miền núi đạt chuẩn nông thôn mới (xã Vĩnh Hà, Vĩnh Khê, Vĩnh Ô của huyện Vĩnh Linh và xã Tân Lập, huyện Hướng Hóa). Phối hợp hỗ trợ xây dựng các mô hình sinh kế, cải tạo vườn tạp, tập huấn khoa học kỹ thuật về chăn nuôi, trồng trọt cho người dân nhằm giải quyết việc làm, nâng cao thu nhập.

Để thuận lợi cho việc hỗ trợ nhà ở cho hộ nghèo trên toàn tỉnh, Ủy ban MTTQ Việt Nam tỉnh đã phối hợp xây dựng Đề án số 197/ĐA-UBND-MTTQ, ngày 6/10/2022 về “Huy động nguồn lực thực hiện chính sách hỗ trợ xây mới nhà ở cho hộ nghèo trên địa bàn tỉnh Quảng Trị, giai đoạn 2022-2026”. Tổng số hộ nghèo cần hỗ trợ xây mới nhà ở trong toàn tỉnh là 3.152 hộ, trong đó vùng đồng bào dân tộc thiểu số, miền núi 2.560 hộ, giá trị 70 triệu đồng/nhà.

Nhân dịp tết Nguyên đán hằng năm, thông qua chương trình Nối vòng tay nhân ái, Ủy ban MTTQ Việt Nam các cấp trong tỉnh đã trao tặng gần 2.000 suất quà cho các gia đình chính sách, gia đình có hoàn cảnh khó khăn, già làng, trưởng bản, người có uy tín. Ngoài ra, trong 2 năm 2021- 2022, Ủy ban MTTQ Việt Nam tỉnh đã kêu gọi hỗ trợ xây dựng mới 5 nhà tránh lũ, sửa chữa 1 nhà văn hóa cộng đồng với tổng giá trị 10,5 tỉ đồng; hỗ trợ sửa chữa và xây dựng mới 5 trường mầm non với giá trị gần 3 tỉ đồng.

Hằng năm đã phối hợp với các tổ chức thành viên liên quan tổ chức chương trình “Xuân ấm cho em”, “Xuân biên giới” “Xuân yêu thương”, trong các chương trình Ủy ban MTTQ Việt Nam tỉnh đã tặng gần 2 tỉ đồng cho các em học sinh Tiểu học, THCS các xã đặc biệt khó khăn thuộc vùng dân tộc thiểu số và miền núi. Ủy ban MTTQ Việt Nam ở cơ sở phối hợp với cơ quan đơn vị ở địa phương phát động xây dựng các mô hình ở khu dân cư về phòng chống tội phạm và tệ nạn xã hội, về đảm bảo trật tự, ATGT.

Phát huy vai trò đóng góp của già làng, trưởng bản, người có uy tín, xây dựng và nhân rộng các mô hình trong phong trào “Quần chúng tham gia tự quản đường biên, cột mốc và giữ gìn ANTT ở thôn, bản khu vực biên giới”, “Thôn bản không có ma túy”; duy trì các mô hình “Mái ấm cho người nghèo nơi biên giới, hải đảo”, “Mái ấm chiến sĩ nơi biên giới”; “Tổ tự quản đường biên, mốc giới”, mô hình “Làng Vân Kiều không thuốc lá, rượu bia” ở thôn Vùng Kho, huyện Đakrông, “Phật giáo huyện Hướng Hóa tham gia đảm bảo an ninh trật tự và xây dựng nông thôn mới, đô thị văn minh”...

Ủy ban MTTQ Việt Nam tỉnh Quảng Trị duy trì, phát huy mối quan hệ, hợp tác với Ủy ban Mặt trận Lào xây dựng đất nước 2 tỉnh Savannakhet và Salavan; tập trung nâng cao chất lượng chương trnh “Kt ngha bnbn” với 24 cặp bản thuộc Quảng Trị (Việt Nam) và Savannakhet, Salavan (Lào); tiếp tục duy trì đội hình thanh niên tình nguyện tham gia giữ gìn đường biên, cột mốc dọc tuyến biên giới giữa Hướng Hóa (Quảng Trị) và Nòng (Savannakhet); phát động các tổ chức nhận đỡ đầu, kết nghĩa với các xã biên giới còn nhiều khó khăn, đẩy mạnh các hoạt động an sinh xã hội, xóa đói, giảm nghèo cho đồng bào hai bên biên giới. Trong 5 năm qua, Ủy ban MTTQ và các tổ chức chính trị-xã hội các cấp đã tổ chức 173 cuộc giám sát, với các nội dung trên nhiều lĩnh vực được Nhân dân trên địa bàn dân tộc và miền núi quan tâm.

Phó Chủ tịch Thường trực Ủy ban MTTQ Việt Nam tỉnh Lê Hồng Sơn cho biết: Được sự quan tâm, chỉ đạo của các cấp ủy Đảng, chính quyền; sự phối kết hợp của các sở, ban, ngành và địa phương; sự hưởng ứng nhiệt tình và tham gia tích cực của Nhân dân trong quá trình thực hiện Nghị quyết số 24-NQ/TW, ngày 12/3/2003 của Ban Chấp hành Trung ương Đảng khóa IX về công tác dân tộc đã được Ủy ban MTTQ Việt Nam ở vùng đồng bào dân tộc và miền núi trong tỉnh triển khai một cách hiệu quả.

Các chương trình, chính sách, dự án được triển khai và hướng dẫn thực hiện một cách đồng bộ, có hiệu quả. Thông qua các chương trình, dự án, chính sách hỗ trợ đầu tư phát triển, xây dựng công trình hạ tầng, an sinh, văn hóa xã hội...đã thúc đẩy phát triển KTXH vùng dân tộc thiểu số, cơ cấu kinh tế có sự chuyển biến tích cực theo lợi thế phát triển của từng vùng. Đồng thời đảm bảo an sinh xã hội, cải thiện đời sống, nâng cao thu nhập của người dân, góp phần giảm tỉ lệ hộ nghèo của vùng; đảm bảo an ninh chính trị, trật tự an toàn xã hội ở vùng đồng bào dân tộc thiểu số.

Thời gian tới, ngoài tiếp tục thực hiện các chủ trương, nghị quyết của trung ương về công tác dân tộc, Ủy ban MTTQ Việt Nam tỉnh chỉ đạo Ủy ban MTTQ Việt Nam các cấp vùng đồng bào dân tộc và miền núi tiếp tục phối hợp thực hiện đồng bộ các giải pháp, huy động mọi nguồn lực để phát triển cơ sở hạ tầng, thực hiện tốt các chương trình: phát triển KT-XH vùng đồng bào dân tộc thiểu số và miền núi, nông thôn mới, giảm nghèo nhanh và bền vững.

Hỗ trợ các hộ khó khăn, tiếp tục tạo điều kiện cho các hộ gia đình đồng bào vay vốn để tập trung sản xuất, nâng cao dân trí, thực hiện các chế độ ưu đãi đối với học sinh là người dân tộc thiểu số. Vận động đồng bào dân tộc phát huy truyền thống đoàn kết, ý thức tự lực tự cường, tinh thần tự lực vươn lên, khắc phục tư tưởng trông chờ, ỷ lại vào sự hỗ trợ của Nhà nước.

Chú trọng sơ kết, tổng kết, nhân rộng những nhân tố mới, những điển hình tiên tiến, các mô hình sản xuất, kinh doanh, xóa đói giảm nghèo có hiệu quả trong đồng bào dân tộc. Tăng cường công tác đào tạo, bồi dưỡng, nâng cao năng lực lãnh đạo của cán bộ chủ chốt; bố trí cán bộ làm công tác dân tộc, tôn giáo đáp ứng với tình hình mới.

Đức Việt