Giới quan sát cho rằng Ukraine đang trải qua mức độ đe dọa hiện hữu chỉ có thể so sánh với tình hình ngay sau khi Nga tiến hành chiến dịch quân sự đặc biệt vào tháng 2/2022. Tuy nhiên, trái với khi đó, tình hình hiện nay khó có thể cải thiện được, ít nhất là trong tương lai gần.
Theo Tổng tư lệnh Các lực lượng Vũ trang Ukraine - Tướng Oleksandr Syrsky, không chỉ các điều kiện trên tiền tuyến trở nên xấu đi đáng kể mà khả năng thất bại của Ukraine hiện đang được thảo luận công khai bởi những người như Cựu chỉ huy của Bộ tư lệnh liên quân Anh Richard Barrons.
Quân đội Ukraine khai hỏa về phía Nga trên chiến trường miền Nam. Ảnh: Reuters
Ông Barrons đã nói với BBC hôm 13/4 rằng Ukraine có thể thua trong cuộc xung đột vào năm 2024 bởi "Ukraine có thể cảm thấy mình không thể chiến thắng... Và khi đến thời điểm đó, tại sao người ta lại muốn chiến đấu và hy sinh nữa chỉ để bảo vệ những gì không thể không thể bảo vệ?"
Một số nhà quan sát cho rằng, đây có thể là cách ông Barrons cố gắng thúc đẩy phương Tây cung cấp thêm viện trợ quân sự cho Ukraine nhanh hơn. Tuy nhiên, việc Tổng thư ký NATO Jens Stoltenberg công khai chấp nhận rằng để chấm dứt xung đột, Ukraine sẽ phải đàm phán với Nga và quyết định “họ sẵn sàng thực hiện những thỏa hiệp nào” là dấu hiệu rõ ràng cho thấy mọi việc đang không diễn ra suôn sẻ cho Ukraine.
Có một số lý do giải thích cho việc này. Đầu tiên là tình hình ngày càng tồi tệ ở mặt trận mà Ukraine thiếu cả nhân lực lẫn các trang thiết bị và đạn dược để giữ vững phòng tuyến trước Nga. Điều này sẽ không sớm thay đổi. Luật huy động mới của Ukraine chỉ mới được thông qua nên sẽ cần thời gian để huấn luyện, triển khai và hợp nhất quân đội mới trên tiền tuyến.
Trong khi đó, nền kinh tế Nga đã cho thấy khả năng chống chịu trước các lệnh trừng phạt của phương Tây và thậm chí còn tăng trưởng. Phương Tây cho rằng, ngoài các lô hàng từ Iran và Triều Tiên, công nghệ lưỡng dụng, bao gồm các linh kiện điện tử và máy móc để sản xuất vũ khí còn được cung cấp bởi Trung Quốc.
Moscow cũng đã tự sản xuất được nhiều thiết bị và đạn dược của riêng mình. Phần lớn trong số này được thực hiện tại các cơ sở nằm ngoài tầm hoạt động của vũ khí Ukraine.
Điều này không có nghĩa là mọi việc đều ổn với nguồn cung của Nga nhưng rõ ràng chúng hơn hẳn những gì Ukraine có thể tự mình xoay sở khi không có sự hỗ trợ của phương Tây,
Triển vọng ảm đạm
Sự cân bằng khả năng nhằm duy trì nỗ lực chiến đấu đang thay đổi, vốn ngày càng có lợi cho Nga, đã cho phép Điện Kremlin áp dụng chiến lược phá hủy các hệ thống phòng thủ của Ukraine dọc các mặt trận, đặc biệt là tại Donbass ở phía Đông, nơi Moscow gia tăng sức ép lên đối phương trong những tháng gần đây.
Hiện quân đội Nga cũng đang tập trung số lượng lớn lực lượng ở biên giời gần Kharkiv. Thành phố lớn thứ hai của Ukraine đã bị Nga tăng cường tấn công trong một vài tuần qua.
The Conversation cho rằng, khoảng 100.000 - 120.000 quân Nga sẽ không đủ cho một cuộc tấn công xuyên biên giới thành công nhưng số lượng này đủ để hạ gục số lượng lớn lực lượng của Ukraine, khiến cho Kiev không thể sử dụng các binh lính này trên các khu vực dễ bị tổn thương hơn trên tiền tuyến,
Dù vậy, ngoại trừ sự sụp đổ đột ngột của một phần quan trọng trên tuyến phòng thủ của Ukraine, một bước tiến lớn của Nga khó có thể xảy ra trong tương lai gần. Nhưng một phần trong những gì Nga đang cố thực hiện hiện nay với nỗ lực tấn công rộng rãi vào hệ thống phòng thủ của Ukraine là thăm dò các điểm yếu của đối phương để khai thác trong một cuộc tấn công lớn hơn sau này vào cuối mùa xuân hoặc đầu mùa hè.
Trong bối cảnh trên, điều quan trọng cần nhớ là các mục tiêu tổng thể mà Nga đã tuyên bố, đặc biệt là việc kiểm soát 4 vùng lãnh thổ mà Moscow sáp nhập vào tháng 9/2022. Hiện không có dấu hiệu nào cho thấy các mục tiêu này đã thay đổi và các hoạt động của Nga trên chiến trường cũng nhất quán với điều đó.
Việc kiểm soát phần còn lại của khu vực Donetsk sẽ là bước đầu tiên và tạo cơ sở cho những thành quả tiếp theo ở khu vực Zaporizhzhia ở miền Nam và Kherson ở miền Trung, đặc biệt là việc kiểm soát thành phố Kherson mà Ukraine giành được vào cuối mùa thu năm 2022.
Việc Ukraine rút quân khỏi các vị trí phòng thủ tốt hơn trên tiền tuyến hiện tại ở Donbass sẽ khiến mục tiêu kiểm soát toàn bộ khu vực trở nên khả thi hơn đối với Nga nhưng lại làm khó những nỗ lực của Moscow ở Zaporizhzhia và Kherson. Nó cũng làm tiêu tan hy vọng của Nga trong việc giành được phần còn lại của bờ biển Biển Đen cho tới tận Odesa. Tuy nhiên, liệu chiến lược này của Ukraine có thể thành công hay không sẽ phụ thuộc đáng kể vào hình thức hỗ trợ của phương Tây sắp tới và thời gian chúng đến tay Kiev.
Câu hỏi về sự hỗ trợ của phương Tây
Kết quả lạc quan nhất là các nước phương Tây nhanh chóng tăng cường hỗ trợ quân sự cho Ukraine. Sự hỗ trợ này phải bao gồm đạn dược, các hệ thống phòng không, xe bọc thép và UAV. Bên cạnh đó, ngành công nghiệp quốc phòng của phương Tây, đặc biệt ở châu Âu cũng cần chuyển sang chế độ thời chiến tương tự như ở Nga.
Trên cơ sở đó, tình hình dọc tiền tuyến có thể sẽ trở nên ổn định và bất kỳ động thái tấn công nào mà Nga lên kế hoạch hiện nay sẽ không đạt được thành quả mới. Kết quả lạc quan nhất này sẽ tạo nên một vị thế được cải thiện đôi chút cho Ukraine.
Trường hợp xấu nhất là sự sụp đổ của một số khu vực trên tiền tuyến. Điều đó sẽ tạo điều kiện để Nga giành được nhiều thành quả hơn. Mặc dù không hẳn khả năng đó xảy ra trong thời điểm hiện tại nhưng nếu nó xảy ra thì đó cũng là một vấn đề lớn với tinh thần chiến đấu của Ukraine.
Việc này cũng sẽ khiến những người có quan điểm hoài nghi ở phương Tây thúc đẩy Ukraine bước vào đàm phán khi nước này đang ở thế yếu. Do đó, kết quả tồi tệ nhất không phải là Moscow chiếm được Kiev mà là sự thất bại quân sự của Ukraine về mọi mặt.
Một cuộc tấn công lớn của Nga vào mùa hè nếu thành công sẽ buộc Kiev phải đưa ra nhượng bộ. Ngoài thất bại với Ukraine, điều đó còn đồng nghĩa với sự bẽ mặt của phương Tây và có khả năng phá vỡ hoàn toàn mặt trận tương đối thống nhất ủng hộ Ukraine, từ đó tăng cường thêm sức mạnh cho Điện Kremlin.
Kiều Anh/VOV.VN (biên dịch)Theo: The Conversation
