Thủ tướng Anh chịu sức ép về việc lựa chọn Brexit “cứng” hay “mềm”

QĐND - Kể từ khi lên nắm quyền 3 tuần sau kết quả của cuộc trưng cầu ý dân về vấn đề Anh ra khỏi Liên minh châu Âu (EU)-còn gọi là Brexit, Thủ tướng Thê-rê-xa Mây (Theresa May) đã ủng hộ một Brexit "cứng", trong đó Anh sẽ là một thị trường đơn lẻ và cấm những người nhập cư từ EU. Tuy nhiên, sau khi Đảng Bảo thủ của bà Mây để mất thế đa số quá bán tại Quốc hội trong cuộc bầu cử sớm vừa qua, nữ thủ tướng đang chịu áp lực ngày càng tăng từ phía các nhà lập pháp trong đảng của bà yêu cầu bà có lập trường mềm mỏng hơn đối với vấn đề Brexit.

Trong tuyên bố đưa ra ngày 13-6, cựu lãnh đạo Đảng Bảo thủ Uy-li-am Ha-gơ (William Hague) cho rằng, Thủ tướng Thê-rê-xa Mây cần bắt đầu hợp tác với giới doanh nghiệp và các đảng khác về vấn đề Brexit, nếu chính phủ của bà muốn tồn tại. Ông Ha-gơ, người từng giữ chức Ngoại trưởng Anh thời gian 2010-2014, cho biết sự thay đổi chiến lược này sẽ phải diễn ra trong vài tuần tới trước khi diễn ra các cuộc đàm phán với EU bắt đầu.

Thủ tướng Anh Thê-rê-xa Mây phát biểu tại Luân Đôn ngày 5-6. Ảnh: Reuters

Cùng ngày, tờ The Daily Telegraph đưa tin các bộ trưởng cấp cao thuộc chính phủ Bảo thủ của Anh cùng các thành viên Công đảng, đảng đối lập chính của nước này, đã tổ chức các cuộc hội đàm kín nhằm bảo đảm một Brexit "mềm". Theo báo trên, các cuộc thảo luận có sự tham gia của một số thành viên cấp cao nhất trong Nội các của Thủ tướng Thê-rê-xa Mây đã diễn ra với mục đích buộc nữ thủ tướng phải có những nhượng bộ về vấn đề nhập cư, liên minh hải quan châu Âu và thị trường đơn lẻ. Các nghị sĩ tham gia các cuộc hội đàm kín nói trên được cho là những người ủng hộ Anh ở lại EU.

Trong khi đó, tương lai của Brexit cũng đang là một dấu chấm hỏi lớn khi mà Anh và EU thậm chí còn chưa ấn định được ngày bắt đầu tiến trình đàm phán hai năm về vụ "ly hôn" lịch sử này. Trước đó, thời điểm bắt đầu đàm phán dự kiến là ngày 19-6, song kế hoạch này không xúc tiến, do trùng vào thời điểm Chính phủ Anh đưa ra chương trình chính sách cho quốc hội mới.

Ngày 12-6, người đứng đầu nhóm đàm phán Brexit của EU với Anh Mi-sen Bác-ni-ê (Michel Barnier) đã gặp ông Ô-li Rốp-bin (Olly Robbins), quan chức cấp cao trong Bộ phụ trách Brexit của Anh và Đại sứ Anh tại EU Tim Ba-râu (Tim Barrow) để thảo luận lịch trình các cuộc đàm phán về Brexit. Một quan chức giấu tên cho biết, tại cuộc gặp nói trên, hai bên đã nhất trí tiếp tục tiến hành các cuộc tiếp xúc ở cấp chuyên viên trong tuần này, và như vậy hiện chưa có ngày nào được ấn định để bắt đầu tiến trình đàm phán Brexit. Nội dung thảo luận tại cuộc gặp này tập trung vào thời gian biểu cho các cuộc đàm phán, cũng như thứ tự các cuộc đàm phán. EU muốn áp dụng chu kỳ đàm phán 4 tuần, trong đó mỗi tháng thảo luận một chủ đề. Brúc-xen cảnh báo thời gian không còn dài để bắt đầu đàm phán về các điều khoản "ly hôn" và một thỏa thuận thương mại trong tương lai, bởi về lý thuyết, Anh sẽ chính thức rời EU từ tháng 3-2019. Theo quan chức trên, EU đã sẵn sàng bắt đầu đàm phán bất cứ lúc nào.

Chính phủ của Thủ tướng Mây đã lên các kế hoạch Brexit "cứng", bao gồm rời khỏi thị trường chung EU, đạt một thỏa thuận hải quan mới và hạn chế người nhập cư từ châu Âu. Tuy nhiên, thất bại trong cuộc bầu cử vừa qua có thể sẽ định hình lại kế hoạch Brexit của Anh. Lãnh đạo phe Bảo thủ Rút Đa-vít-xơn (Scotland Ruth Davidson) ngày 12-6 tuyên bố, Chính phủ Anh cần coi kinh tế là trọng tâm của chiến lược Brexit, thay vì chỉ tập trung vào giảm nhập cư. Về phần mình, Bộ trưởng đại diện cho Xcốt-len trong chính phủ, ông Đây-vít Măn-đen (David Mundell) cho biết, thỏa thuận cuối cùng về Brexit cần phải được toàn bộ các đảng phái trong quốc hội Anh ủng hộ. Trong khi đó, đánh giá về tiến trình Brexit, Bộ trưởng Tài chính Đan Mạch Cri-xti-an Gien-xen (Kristian Jensen) cho biết, ông hy vọng kết quả cuộc bầu cử Quốc hội ở Anh sẽ đem lại một "khoảng thời gian tạm dừng" và tạo một cơ hội xem xét lại phương hướng cho các cuộc đàm phán về Brexit.

HÙNG HÀ