Thượng viện Mỹ thông qua “siêu dự luật” gây tranh cãi

Với tỷ lệ 50/50 và lá phiếu quyết định của Chủ tịch Thượng viện, Phó Tổng thống Vance, Thượng viện Mỹ vừa thông qua siêu dự luật mang tên “Một đạo luật vĩ đại và tuyệt vời” do Tổng thống Trump đề xuất. Dự kiến siêu dự luật này sẽ được đưa ra Hạ viện Mỹ thông qua vào ngày 2/7.

Một phiên họp của Thượng viện Mỹ. (Ảnh: middleeastmonitor.com).

Thượng viện Mỹ hôm 1/7 đã chính thức thông qua dự luật thuế và chi tiêu quy mô lớn, vốn được xem là điểm nhấn quan trọng nhất trong chương trình nghị sự của Tổng thống Trump nhiệm kỳ thứ hai.

Trong những ngày qua, kể cả ngày nghỉ cuối tuần, nhóm nghị sỹ ủng hộ dự luật của đảng Cộng hòa đã phải chạy đua vận động các nghị sỹ của chính đảng mình bỏ phiếu thuận. Dự luật này cũng vấp phải sự phản đối ngay trong nội bộ đảng Cộng hòa khi có tới 3 nghị sỹ Cộng hòa đứng về đảng Dân chủ bỏ phiếu chống và phải cần tới lá phiếu quyết định của Chủ tịch Thượng viện.

Thượng nghị sỹ John Thune, lãnh đạo phe đa số Cộng hòa tại Thượng viện đã hoan nghênh kết quả bỏ phiếu và tuyên bố chờ đợi ngày này đã lâu: “Từ khi nhậm chức vào tháng 1, các thành viên đảng Cộng hòa đã tập trung hết sức mình thúc đẩy dự luật được trình lên cho chúng ta ngày hôm nay. Và bây giờ, chúng ta đang ở đây, thông qua dự luật sẽ giảm thuế vĩnh viễn cho những người Mỹ chăm chỉ”.

Sau phiên bỏ phiếu, lãnh đạo phe thiểu số Dân chủ tại Thượng viện, Thượng nghị sỹ Chuck Schumer tiếp tục chỉ trích dự luật khi tuyên bố: “Đảng Cộng hòa đã thông qua khoản giảm thuế lớn nhất từ trước đến nay dành cho các tỷ phú chỉ trong một lần bỏ phiếu, đánh đổi bằng cách tước bỏ quyền chăm sóc sức khỏe của hàng triệu người và lấy thức ăn từ miệng của những đứa trẻ đói khát. Đây không thể là một dự luật vĩ đại và tuyệt đẹp”.

Dự luật dài 940 trang tập trung vào cắt giảm thuế và tăng chi tiêu dự kiến sẽ làm tổng nợ quốc gia Mỹ tăng thêm khoảng 3,3 nghìn tỷ USD trong thập kỷ tới, hiện đang ở mức hơn 36.000 tỷ USD. Cụ thể, dự luật sẽ duy trì vĩnh viễn các khoản cắt giảm thuế đã được Tổng thống Trump ký ban hành trong nhiệm kỳ đầu tiên, năm 2017, đồng thời bổ sung thêm nhiều ưu đãi thuế mới dành cho người lao động nhận tiền thưởng thêm, tiền làm ngoài giờ và người cao tuổi.

Dự luật cũng bổ sung hàng chục tỷ USD cho chính sách siết chặt nhập cư, bãi bỏ nhiều ưu đãi cho năng lượng xanh dưới thời Tổng thống Biden. Để bù đắp các khoản giảm thuế và tăng chi tiêu, Chính quyền Tổng thống Trump dự kiến sẽ cắt giảm hàng loạt ngân sách dành cho các chương trình an sinh xã hội, hỗ trợ bảo hiểm y tế và thực phẩm cho người thu nhập thấp.

Với các khoản cắt giảm thuế lớn và chi tiêu khổng lồ cho quân đội, an ninh biên giới và siết chặt nhập cư, những người ủng hộ cho rằng dự luật sẽ giúp kinh tế Mỹ khởi sắc và tạo thêm việc làm. Ngược lại, những người chỉ trích lại cho rằng dự luật này chỉ mang lại lợi ích cho người giàu, còn người thu nhập thấp và trung bình sẽ phải đối mặt với việc cắt giảm trợ cấp y tế và thực phẩm, trong khi chi phí sinh hoạt ngày càng tăng. Về dài hạn, cách tiếp cận này có nguy cơ đẩy nước Mỹ vào vòng xoáy nợ công, bào mòn sức khỏe tài chính quốc gia và làm suy yếu niềm tin vào thị trường tài chính.

Dự kiến dự luật này sẽ được đưa ra bỏ phiếu thông qua lần cuối cùng tại Hạ viện sớm nhất là ngày 2/7 trước khi được đưa lên để Tổng thống Trump ký ban hành đúng dịp Quốc khánh Mỹ (4/7). Giới phân tích nhận định, việc dự luật phải vượt qua ải Hạ viện có thể cũng không dễ dàng khi các sửa đổi đang vấp phải sự phản đối của nhiều thành viên Cộng hòa, cả nhóm ôn hòa với lo ngại hậu quả của cắt giảm hỗ trợ an ninh xã hội cũng như nhóm bảo thủ, lo ngại nguy cơ vòng xoáy nợ công.

Vũ Hợp/VOV-Washington