Năm Tỵ kể chuyện “thần y” trị độc xà cứu người

Với kinh nghiệm, kỹ năng, sự am hiểu về y học cổ truyền cùng phương thuốc gia truyền từ nhiều đời để lại, hơn 30 năm qua, ông Lê Văn Sơn (59 tuổi), ở thôn Thủy Tú, xã Vĩnh Tú, huyện Vĩnh Linh, đã kịp thời cứu sống hàng trăm người bị rắn độc cắn. Biệt tài trị độc xà cứu người của ông Sơn ngày càng được nhiều người biết đến.

Trị độc rắn không phải chuyện đùa

Mở đầu câu chuyện về quá trình hơn 30 năm hành y chữa trị độc xà cứu người, lương y Lê Văn Sơn quả quyết rằng đây là nghề đòi hỏi phải có sự am hiểu về loài rắn cũng như tính chất, mức độ nọc độc của chúng và cần nắm vững kiến thức, có kỹ năng, kinh nghiệm sử dụng thuốc mới tự tin chữa bệnh. Việc chữa trị cho người bị rắn độc cắn là chuyện rất hệ trọng liên quan đến tính mạng con người nên không thể xem thường.

Sự ghi nhận, biểu dương từ các tổ chức luôn là nguồn động viên to lớn để hai bố con lương y Lê Văn Sơn (bên trái), Lê Văn Thịnh (bên phải) tiếp tục cống hiến vì sức khỏe cộng đồng - Ảnh: N.B

"Từ khi là một cậu thanh niên, tôi đã trải qua những tháng ngày dài học hành dưới sự chỉ dạy rất khắt khe, nghiêm túc, bài bản của bố mình về bài thuốc trị rắn độc cắn. Phải mất hơn 2 năm theo bố học nghề, được bắt tay, chỉ việc và đặc biệt là có sự kiểm chứng thực tế nhiều lần, bố mới đồng ý cho tôi chữa trị. Nếu người học nghề này chưa tới nơi tới chốn, kiến thức chưa sâu, y đức chưa tốt thì không nên chữa trị cho người bị rắn độc cắn bởi rất dễ gây ra nhiều hệ lụy khôn lường", ông Sơn bộc bạch.

Cách đây 37 năm, sau khi xuất ngũ trở về quê, ông Sơn lập gia đình và sinh sống cùng bố mẹ. Nhận thấy con trai đã trưởng thành, có đạo đức, ý chí, lập trường vững vàng và hơn nữa là thích thú với công việc cứu người bị rắn độc cắn nên bố ông quyết định truyền nghề cho con.

"Trong 2 năm đầu học nghề, bố dạy cho tôi từ lý thuyết đến thực hành rất nghiêm túc, bài bản, trong đó khó nhất là cách test độc rắn bằng lá thuốc. Phải mất gần 2 năm, tôi mới thực hành thành thục cách phân biệt độc rắn và hoàn thiện kỹ năng cứu người bị rắn độc cắn bằng các loại thảo dược", ông Sơn cho biết.

Lương y Lê Văn Sơn luôn dành nhiều tâm huyết cho bài thuốc trị độc xà cứu người từ rễ, lá cây dược liệu - Ảnh: N.B

Hàng chục năm qua, hễ có ai đến nhà nhờ chữa trị khi bị rắn cắn, bất kể ngày hay đêm khuya đều được ông Sơn tận tình giúp đỡ. Ban đầu, ông Sơn sẽ xem qua vết thương và hỏi người bị rắn cắn để xác định đó là loại rắn gì, có độc hay không? Nếu có sự nghi ngờ, phân vân do thiếu thông tin về loài rắn đã cắn thì ông Sơn sẽ đắp lá thuốc vào phía sau gáy người bị rắn cắn nhằm test độc rắn. Việc xác định vết cắn có phải do rắn độc hay không cực kỳ quan trọng. Bởi thế ông Sơn mới khẳng định nhiều lần rằng chữa trị cho người bị rắn độc cắn không phải chuyện đùa và nếu sai sót xảy ra phải đánh đổi bằng cả tính mạng con người.

"Việc test độc rắn thường chỉ diễn ra ban ngày, tốt nhất là có ánh sáng mặt trời, sau khoảng thời gian từ 7 đến 10 phút sẽ biết người đó bị rắn độc hay rắn không độc cắn. Nếu kết quả có độc thì lập tức cho người bị rắn cắn uống thuốc được sắc, chiết xuất từ các loại thảo dược nhằm đẩy độc tố ra ngoài cơ thể, đồng thời theo dõi khoảng vài giờ hoặc một hôm rồi hướng dẫn họ mang thuốc về nhà sử dụng khoảng 3 đến 5 ngày là lành hẳn.

Trường hợp không phải rắn độc cắn thì chỉ cho họ dùng thuốc từ các loại thảo dược chuyên về giảm đau nhức, sưng tấy vết thương. Có nhiều người đến ban đêm, không thể test độc rắn bằng cách đắp lá thuốc thì tôi phải xem kỹ vết cắn, hỏi han người bị thương rồi đưa ra quyết định dùng thuốc. Và khi đã có quyết định là rắn độc cắn thì nhanh chóng cho họ sử dụng thuốc đẩy độc cực mạnh nhằm cứu người nguy cấp.

Nhờ phương thuốc này, tôi đã kịp thời cứu sống nhiều người, trong đó có không ít người bị loại rắn kịch độc như hổ chúa, hổ lửa, cạp nong, cạp nia... cắn. Đến bây giờ tôi vẫn nhớ như in trường hợp một người dân ở huyện Hướng Hóa bị rắn hổ chúa cắn vào tay, độc tố phát tác nhanh nhưng tôi đã kịp thời cứu sống ngay trong đêm và sức khỏe dần bình phục chỉ sau vài hôm", lương y Lê Văn Sơn cho hay.

Cha truyền con nối

Trong hơn 30 năm hành nghề, ông Sơn đã tiếp nhận khoảng 500 - 600 người bị rắn cắn, trong đó có nhiều người bị rắn độc, thậm chí là loại rắn kịch độc cắn. Tất cả các trường hợp được ông Sơn chữa trị đều thành công tốt đẹp.

"Từ khi hành nghề cứu người bị rắn độc cắn đến nay tôi luôn miễn phí hoàn toàn cho người trong thôn và những trường hợp có hoàn cảnh khó khăn. Đối với những người ở xa đến và dùng nhiều thuốc trong vài ngày, tôi cũng chỉ thu 200 - 500 nghìn đồng, cao nhất cũng chưa đến 1 triệu đồng cho cả liệu trình điều trị.

Thuốc chữa độc rắn được chiết xuất từ nhiều loại rễ, lá cây dược liệu và quá trình tìm kiếm, đào bới, sơ chế, sắc thuốc, bảo quản cũng khá kỳ công. Nếu xem đây là nghề mưu sinh thì chẳng thể sống nổi với nghề vì thế hàng chục năm qua tôi luôn xem đó là việc trị bệnh cứu người, giúp ích cho đời", lương y Lê Văn Sơn cho biết.

Ông Lê Văn Sơn (bên phải) hướng dẫn con trai Lê Văn Thịnh bốc thuốc đông y thành từng thang để sẵn sàng dùng cho các trường hợp cứu người bị rắn độc cắn nguy kịch - Ảnh: N.B

Phương thuốc chữa trị người bị rắn độc cắn của gia đình ông Sơn chỉ truyền lại cho người trong gia đình chứ không truyền ra ngoài. Không phải sợ người khác học được rồi hành nghề cạnh tranh với mình mà đơn giản chỉ vì sợ người khác không chịu học hành đến nơi đến chốn đã muốn bỏ ngang để hành nghề thì gây ra tai họa lớn. Thêm vào đó, hành nghề này, ngoài cơ duyên, kiên trì, trí tuệ, đam mê còn phải đặt chữ tâm lên hàng đầu, xem nhẹ lợi ích cá nhân mới thành công nên chẳng mấy ai theo học.

"Tôi có một cậu con trai rất yêu thích y học cổ truyền, tính cách lại hiền lành, chịu khó nên đã quyết định truyền lại nghề với mong muốn mai sau con nối nghiệp gia đình hành thiện giúp người, giúp đời. Cháu đã thành thạo việc điều trị cứu người bị rắn độc cắn từ nhiều năm nay và hiện đã mở quầy thuốc đông y cho riêng mình", ông Sơn thông tin.

Trong quầy thuốc đông y ở gần trung tâm xã Vĩnh Tú, anh Lê Văn Thịnh - con trai lương y Lê Văn Sơn vẫn miệt mài với công việc bốc thuốc chữa bệnh cho người dân. Năm nay, vừa bước sang tuổi 33 nhưng anh Thịnh đã có gần 5 năm hành nghề y, nối nghiệp cha, ông chữa trị cho người bị rắn độc cắn.

"Năm 2016, tôi tốt nghiệp Trường Trung cấp Y khoa Pasteur, chuyên ngành y sĩ Y học cổ truyền. Khoảng 3 năm sau, tôi được bố truyền lại nghề, phương thuốc gia truyền trị độc rắn cứu người. Để thuận lợi cho hoạt động bốc thuốc chữa bệnh, trong đó có trị rắn độc cắn, tôi mở quầy thuốc đông y khá quy mô với mong muốn nối tiếp cha, ông chữa bệnh cứu người. Những năm qua, tôi đã bốc thuốc, chữa trị bệnh miễn phí cho không ít người có hoàn cảnh khó khăn, thấy họ khỏe mạnh, vượt qua được bệnh tật là tôi vui mừng lắm", anh Thịnh tâm sự.

Trong suốt nhiều năm hành nghề y, đặc biệt là chữa trị cho người bị rắn độc cắn thoát khỏi cơn nguy kịch, ông Sơn và anh Thịnh được nhiều người xem là ân nhân và muốn đền đáp bằng quà tặng, tiền bạc nhưng hai bố con đều từ chối. Với họ, cứu một mạng người luôn là phúc đẳng hà sa, không có thứ tiền tài vật chất nào có thể đo đếm được...

Nhơn Bốn