Đồng hành để nối dài ước mơ

Khi đã chạm đến ước mơ của mình, nhiều cựu sinh viên Việt Nam ở Nhật Bản và trong nước lại muốn nối dài ước mơ cho những thanh niên có hoàn cảnh đặc biệt khó khăn khác. “Đồng hành - cùng ước mơ cất cánh” ra đời với mục đích đó và Hướng Hóa là nơi dự án đặt nền móng đầu tiên, trước khi mở rộng sự hỗ trợ ra các khu vực miền núi ở Việt Nam. Từ nguồn vốn hỗ trợ không tính lãi, dự án hy vọng những người được giúp đỡ sẽ mở ra tương lai bằng sự lao động cần cù của bản thân.

Anh Hồ Văn Thằn (thứ 3 từ phải sang) cùng các thành viên dự án “Đồng hành-cùng ước mơ cất cánh” tại xã Xy -Ảnh: H.N

Hai câu chuyện, một ước mơ

Hồ Văn Thằn (sinh năm 1991), ở xã Xy và Hồ Văn Đét (sinh năm 1993) ở xã Húc là người dân tộc thiểu số Vân Kiều ở huyện Hướng Hóa. Họ là hai thanh niên đầu tiên được dự án “Đồng hành - cùng ước mơ cất cánh” hỗ trợ vốn khởi nghiệp. Thằn đầu tư mô hình nuôi heo bản địa, còn Đét chọn mô hình nuôi bò. Tuy vậy, cả hai thanh niên này đều có chung ước mơ thoát nghèo và lan tỏa mô hình để nhiều người dân cùng thoát nghèo.

Hồ Văn Thằn từng theo đuổi giấc mơ con chữ - một giấc mơ lớn của những đứa trẻ vùng bản thời bấy giờ. Thôn Ra Po, xã Xy là một bản làng nằm ở vùng sâu, vùng xa. Trong bản nhỏ này, ai cũng biết đến Thằn với tấm gương hiếu học từ nhỏ. Nhà rất nghèo, bố mất sớm nên đường học của mấy anh em Thằn rất chông gai. Nhưng Thằn quyết không bỏ học. Anh kể trong cuộc đời có hai lần quyết tâm rời bản để thực hiện ước mơ con chữ của mình, đó là lần nhập học tại Trường THPT Dân tộc nội trú ở thị xã Quảng Trị và Trường Đại học Y Dược Huế. Thời điểm đó, số học sinh thôn Ra Po rời bản xuống đồng bằng theo học chỉ đếm trên đầu ngón tay, học lên đại học thì hầu như chỉ có Thằn. Anh cứ ngỡ khi vượt qua được chặng đường gian truân đó thì sẽ chạm đến tương lai sáng. Vậy nhưng khi học xong quay về xã không có việc làm đúng chuyên ngành, đi xa lại không nỡ để mẹ già ốm đau một mình nên dẫu học hành bài bản, Thằn vẫn phải lam lũ với nương rẫy, kiêm thêm một số công việc ở UBND xã với mức phụ cấp ít ỏi.

“Tôi đã từng nuôi 25 con heo bản địa, giống cách mà dân bản vẫn thường nuôi bao đời nay, đó là thả rong. Dịch bệnh, heo chết hàng loạt, lan từ nhà này sang nhà khác. Từ đó, tôi nhận ra cách nuôi này không phù hợp, phải có chuồng trại riêng để chăm sóc và đề phòng rủi ro do dịch bệnh. Biết vậy nhưng tôi lại không có vốn”, Thằn kể. Khi biết về thông tin dự án “Đồng hành - cùng ước mơ cất cánh”, Thằn đã đăng ký xin được hỗ trợ, nói rõ khát khao và nguyện vọng bản thân. “Một lần nữa, tôi lại quyết tâm theo đuổi ước mơ của mình”, Thằn chia sẻ.

Các thành viên dự án thăm mô hình của anh Hồ Văn Đét ở xã Húc -Ảnh: H.N

Cũng giống Thằn, anh Đét thể hiện khát khao làm kinh tế để thoát nghèo trong lá thư gửi dự án. Anh là trụ cột chính trong gia đình có 5 thành viên, thuộc hộ cận nghèo. Không những thế, anh Đét còn mang trọng trách lớn hơn, đó là thủ lĩnh đoàn ở địa phương, trực tiếp quản lý trên 100 đoàn viên, thanh niên, trong đó đoàn viên, thanh niên đang sinh hoạt tại địa phương gồm 80 người, chủ yếu làm nghề tự do và nương rẫy. Vì thế, người thanh niên này luôn nuôi dưỡng khát khao làm kinh tế gia đình giỏi để có điều kiện lan tỏa trong đoàn viên, thanh niên. Nói về lý do lựa chọn mô hình nuôi bò nhốt chuồng, anh giải thích: “Tôi có sức khỏe, có kinh nghiệm chăn nuôi bò. Ở địa phương tôi, nguồn thức ăn cho vật nuôi này rất dồi dào nên tôi hy vọng mô hình này sẽ mang đến những đổi thay. Dự án “Đồng hành - cùng ước mơ cất cánh” là nơi để tôi gửi gắm niềm tin đó”.

“Đầu phải xuôi...”

Tháng 8/2022, các thành viên dự án “Đồng hành - cùng ước mơ cất cánh” đến thăm hai trường hợp đầu tiên được dự án hỗ trợ tại huyện Hướng Hóa. Trong thâm tâm, ai cũng muốn cho sự khởi đầu này được suôn sẻ, để tạo cảm hứng và lan tỏa hơn nữa câu chuyện chinh phục ước mơ, thay đổi số phận của những thanh niên miền núi. Tại đây, câu chuyện của Thằn và Đét một lần nữa khiến các thành viên trong đoàn cảm động.

Một thành viên của dự án hỏi Thằn: “Mặc dù từng thất bại về nuôi heo bản địa, tại sao anh vẫn tiếp tục kế hoạch nuôi lần 2?”. Không ngần ngại, chàng trai 9x này trả lời: “Tôi đã từng thất bại nhưng mong muốn thoát nghèo chưa bao giờ lung lay mà ngược lại, cứ thôi thúc tôi mỗi ngày. Tôi vẫn sẽ nuôi heo bản địa vì hiểu rõ nguyên nhân của sự thất bại cũng như giá trị kinh tế mà mô hình này mang lại trong tương lai”. Để thực hiện ý tưởng, sau khi nhận được hỗ trợ, Thằn mua vật liệu và bắt tay vào xây dựng chuồng trại đảm bảo vệ sinh, phòng tránh dịch bệnh. Anh cũng cất công lựa chọn con giống tốt nhất rồi hăm hở với bao kỳ vọng.

Nghe hiệu lệnh quen thuộc, đàn heo trong khu vực nuôi của anh Thằn kéo nhau về máng ăn -Ảnh: H.N

Đối với Hồ Văn Đét, các thành viên trong dự án lại trăn trở liệu anh có thể đảm nhận tốt cả hai công việc cùng một lúc hay không? Nhưng sau khi đại diện của dự án tiếp xúc trực tiếp, họ đã bị thuyết phục trước quyết tâm của anh. Hơn thế, các thành viên đều hiểu được tâm nguyện của người thủ lĩnh đoàn này, đó là làm giàu không chỉ cho riêng bản thân. Anh Đét đã chia sẻ với mọi người về kế hoạch của mình: Mình sẽ lựa chọn những con giống tốt để tạo nền tảng cho những đàn tiếp theo. Thời tiết vùng núi khắc nghiệt nên mình sẽ chú trọng đến khâu xây dựng chuồng trại, đảm bảo an toàn cho bò trong những ngày rét đậm. Mình cũng sẽ trau dồi thêm kinh nghiệm nuôi bò từ người thân, học thêm kiến thức từ internet”.

Sau khi kiểm tra thực địa, các thành viên dự án cảm thấy đây là những địa chỉ đáng tin cậy để gửi gắm niềm tin. Với họ, đó là một sự khởi đầu suôn sẻ.

Quả ngọt từ dự án

Tất tả từ rẫy sắn về, sau xe Thằn là một bao tải sắn. Vừa cắt sắn thành từng khúc nhỏ, anh vừa gọi bầy heo đang “dạo chơi” sau khu vườn rộng được rào kín của gia đình bằng ký hiệu riêng. Dường như đã quen thuộc với âm thanh đó của chủ, chỉ trong chốc lát, bầy heo to có, nhỏ có tập trung đông đủ bên những máng ăn đầy sắn. Phút giây này, dường như bao mệt mỏi của chủ nhân sau giờ làm việc vất vả đều tan biến.

“Tôi thả nuôi 4 chú heo nái bản địa vào tháng 5/2022, đến cuối tháng 11 năm đó, lứa heo đầu tiên gồm 7 chú heo con ra đời. Vài tháng sau, thêm 2 con heo mẹ sinh lứa đầu tiên, nâng tổng đàn lên hơn 20 con. Cả nhà ai cũng mừng, riêng tôi hễ đi làm thì thôi, về nhà là ra chuồng... ngắm đàn heo không chán”, anh Thằn chia sẻ. Chỉ sau 6 tháng nuôi, lứa heo con đầu tiên đã xuất hiện trong khu chuồng trại kiên cố của gia đình anh Thằn. Kiến thức chăm sóc thú y được học hỏi trước đó đã giúp anh chủ động trong việc phòng dịch cũng như chăm sóc con giống. Vì vậy, mô hình ngày càng đem lại kết quả khả quan. Đàn heo phát triển tốt, sức đề kháng cao, không bị dịch bệnh. Đến nay, anh Thằn có 6 con lợn sinh sản và 30-40 con lợn giống thường xuyên. Bình quân mỗi năm, anh xuất bán từ 60-70 con lợn giống, vớ i giá từ 1,2 -1,5 triệu đồng/con.

“Điều làm tôi hạnh phúc nhất là từng bước đưa gia đình thoát nghèo. Tương lai của các con tôi chắc sẽ không như ba mẹ mình”, anh Thằn bày tỏ. Chỉ vào ngôi nhà vẫn còn đang xây dang dở, ánh mắt người thanh niên này lấp lánh niềm vui: “Tự tay tôi xây lên nó, bằng nguồn tiền từ chăn nuôi heo bản địa và các mô hình khác”.

Với Hồ Văn Đét, con đường để hoàn thiện ước mơ lại không mấy thuận lợi. Từ nguồn hỗ trợ của dự án, anh đã mua 2 con bò sinh sản. 6 tháng sau đó, một trong hai chú bò mẹ đã sinh một chú bò con. Tuy nhiên, do mua giống bò lai nên không phù hợp với điều kiện nuôi cũng như cách phối giống ở địa phương. Một trong hai con bò mẹ sau một thời gian nuôi đã bị chết. “Tôi dự định trong 2 năm sẽ có nguồn thu từ việc nuôi bò và có nguồn vốn để xoay vòng tiếp tục đầu tư. 3 năm sẽ thực hiện việc hoàn vốn của dự án theo quy định.

Tuy nhiên, mọi cái không suôn sẻ như kế hoạch”, anh Đét cho biết. Mang trong mình những trăn trở vì phụ lại sự kỳ vọng của mọi ngườ i, anh Đét đã đề nghị bán con giống còn lại để trả tiền cho dự án như cam kết ban đầu. “Cách đây không lâu, khi dự án đến kiểm tra mô hình, tôi đã đề xuất như vậy. Tuy nhiên sau khi tìm hiểu nguyên nhân, mọi người động viên tôi tiếp tục theo đuổi mô hình sao cho có hiệu quả kinh tế mới thu hồi vốn. Tôi rất cảm động vì điều này”.

Tuy chưa thành công như mong muốn nhưng sự hỗ trợ, đồng hành của dự án lại mang đến cho anh Đét niềm tin để không bỏ cuộc nửa chừng.

Đồng hành để tạo nên câu chuyện

Trước đó, khi nhận được hồ sơ của hai thanh niên người DTTS ở Hướng Hóa, nhiều thành viên dự án không khỏi thắc mắc: 50 triệu đồng được hỗ trợ liệu có phải là “cả một ước mơ” như những người này chia sẻ?

Vậy nhưng sau chuyến đi thực tế đến vùng đất này, chứng kiến cuộc sống còn khó khăn của người dân nơi đây, mọi người mới chắc chắn rằng số tiền này đúng là ước mơ mà những thanh niên này. Trên trang facebook của dự án, anh Mai Xuân Cảnh, đại diện Hội Cựu sinh viên Đông Du tại Nhật, chia sẻ: Với nhiều người, 50 triệu đồng có thể chỉ đủ chi phí cho một chuyến du lịch. Nhưng ở đây, số tiền này là cả một gia tài, một ước mơ của bao gia đình.

Một thành viên khác của dự án trong chuyến kiểm tra thực địa tại Hướng Hóa chia sẻ: Chiến tranh đã đi qua 50 năm, nhưng quãng thời gian ấy vẫn chưa đủ để thay đổi một vùng quê nghèo như Hướng Hóa. Những ngôi nhà đơn sơ, những khu vườn trống trải... dường như vẫn còn nhiều khó khăn ở thời điểm hiện tại.

Vì thế, các thành viên trong dự án đều cảm nhận việc hỗ trợ thanh niên DTTS khởi nghiệp trên vùng đất quê mình thực sự ý nghĩa. Không chỉ dừng lại ở việc hỗ trợ vật chất, dự án phối hợp với địa phương theo dõi quá trình vươn lên của những người khởi nghiệp từ lúc nhận vốn cho đến khi thành công (tối thiểu là 3 năm), cũng như có sự hỗ trợ cần thiết khi họ gặp trở ngại.

Nhận xét về việc làm này, ông Shishido, Chủ tịch Tổ chức CSR2 - một tổ chức hoạt động xã hội của Nhật Bản - cho biết: “Chúng tôi rất vui khi được đồng hành với các bạn - những người Việt Nam đã chọn đất nước Nhật Bản để học tập, làm việc và góp sức mình giúp đỡ cho đồng bào khó khăn ở Việt Nam”.

Ông Shishido bày tỏ sự vui mừng khi được hợp tác, hỗ trợ các bạn trẻ trong dự án và mong muốn mở rộng hoạt động này lớn mạnh hơn, trước hết trên các phương tiện truyền thông như facebook, website của tổ chức CSR2. “Chúng tôi cũng muốn có nhiều người Nhật biết và hỗ trợ cho dự án này”, ông Shishido bày tỏ.

Phan Hoài Hương