Điều kiện cần và đủ để làm báo đa phương tiện

Trong bối cảnh truyền thông hiện đại phát triển nhanh chóng, báo chí truyền thống buộc phải đổi mới để đáp ứng nhu cầu tiếp cận thông tin ngày càng đa dạng của công chúng. Do đó, làm báo đa phương tiện đang trở thành xu hướng tất yếu của sự kết hợp giữa báo in, báo nói, báo hình và báo điện tử. Để tạo một sản phẩm báo chí đa phương tiện hiệu quả, người làm báo cần hội tụ đầy đủ về kỹ năng, công nghệ và tư duy làm báo hiện đại.

Sản xuất các video clip cho nền tảng báo điện tử và mạng xã hội - Ảnh: L.T

Đa phương tiện trong báo chí được hiểu là truyền thông tin, làm báo bằng nhiều phương tiện để có thể viết, nghe, nhìn và truyền tin trực tuyến đem lại sự nhanh chóng, sống động và kịp thời nhất trong chuyển tải thông tin. Người làm báo đa phương tiện cũng cần có nhiều kỹ năng để có thể tự mình làm việc của một ê kíp gồm: viết, quay, thu âm, dựng, biên tập...

Theo phóng viên trẻ Nguyễn Trúc Phương, công tác ở Báo và Đài TPTH tỉnh Quảng Trị trong thời đại công nghệ số như hiện nay, việc làm báo đòi hỏi chúng tôi phải làm chủ kỹ thuật, phương tiện để xử lý công việc ở mọi lúc, mọi nơi. Để có những tin, bài hấp dẫn độc giả, tôi và nhiều đồng nghiệp đang nỗ lực tự trau dồi kiến thức, kỹ năng về làm báo nói chung và đa phương tiện nói riêng. Riêng bản thân tôi đang tự học để thành thạo quay phim, chụp ảnh, biên tập video, thiết kế đồ họa, xử lý âm thanh...Từ đó, tự mình có thể sản xuất ra những tin, bài đa phương tiện đang phổ biến hiện nay như: E-magazine, video clip, infographic...

Nhà báo Lê Thị Thanh Thủy, Cơ quan thường trú TTXVN tại Quảng Trị chia sẻ, xu hướng làm báo hiện nay đang đặt ra yêu cầu ngày càng cao đối với mỗi nhà báo. Ngoài nắm vững kiến thức cơ bản về nghiệp vụ báo chí như cách viết tin, bài, phỏng vấn, điều tra, xử lý thông tin thì người làm báo phải thành thạo nhiều công cụ kỹ thuật như máy quay, phần mềm dựng phim, thiết kế đồ họa, quản lý nội dung số, xử lý âm thanh, video... Việc thành thạo công nghệ giúp nhà báo kể chuyện bằng nhiều phương tiện, sinh động và trực quan hơn.

Đồng thời, nhà báo 4.0 đòi hỏi có một tư duy tích hợp ngay từ khâu lập kế hoạch đến sản xuất nội dung. Trong đó, phải biết lựa chọn hình thức thể hiện phù hợp nhất để truyền tải thông tin đến độc giả một cách hiệu quả, lúc nào nên dùng video, khi nào dùng infographic và lúc nào chỉ cần một bản tin ngắn.

“Với yêu cầu của TTXVN, khi tác nghiệp tôi luôn có đầy đủ các thiết bị như điện thoại thông minh, máy ảnh, máy quay, mic ghi âm, laptop để có thể tự mình sản xuất các tin, bài bằng nhiều thể loại khác nhau đáp ứng yêu cầu đa năng trong sáng tác báo chí của cơ quan từ tin ảnh, media, báo in...Với tính chất công việc như vậy buộc tôi phải đa phương tiện và đa kỹ năng để thành thạo trong tác nghiệp đảm bảo nội dung bài viết nhanh, đúng và hấp dẫn”, Chị Thủy nói thêm.

Phóng viên dẫn chương trình tại hiện trường- Ảnh: L.T

Trong kỷ nguyên số, thuật ngữ đa phương tiện, đa nền tảng được báo chí tận dụng tối đa để đưa thông tin đến bạn đọc một cách nhanh, đa dạng và hiệu quả nhất. Trong xu thế chung đó, báo Đảng địa phương cũng không đứng ngoài sự thay đổi của báo chí hiện đại, mà đang nhanh chóng thích ứng với báo chí đa phương tiện.

Từ tháng 2/2020, Báo Quảng Trị điện tử chính thức đi vào hoạt động thay thế cho Trang thông tin điện tử trước đó. Qua thời gian, bằng nỗ lực tờ báo đa phương tiện của báo dần hình thành và bắt nhịp với xu thế báo chí hiện đại với đa nền tảng theo cách thức trình bày mới như: E-Magazine, longform, infographic cùng các loại hình video clip, phát thanh và trang tiếng Anh 6 chuyên mục. Thông tin được chia sẻ rộng rãi trên các nền tảng mạng xã hội như facebook, tiktok, youtube, X (twitter)... với tốc độ truy cập nhanh thu hút lượng lớn bạn đọc trong và ngoài nước theo dõi.

Để có được kết quả này, Báo Quảng Trị (cũ) đã đầu tư vào hệ thống máy móc, thiết bị hiện đại như máy quay, flycam, phần mềm dựng phim, hệ thống quản trị nội dung CMS và hạ tầng mạng ổn định. Bên cạnh đó, tích cực phối hợp với Hội Nhà báo tỉnh, Trung tâm bồi dưỡng nghiệp vụ báo chí Hội Nhà báo Việt Nam mở các lớp tập huấn kỹ năng làm báo đa phương tiện, ứng dụng trí tuệ nhân tạo AItrong tác nghiệp báo chí... Đây là yếu tố đảm bảo cho việc sản xuất và phát hành các sản phẩm báo chí đa phương tiện một cách hiệu quả trên các nền tảng của báo chí Quảng Trị.

Một kíp thực hiện Bản tin cập nhật trực tiếp 9 giờ hằng ngày của Báo và Đài PTTH tỉnh Quảng Trị -Ảnh: TẠ HƯNG

Một trong những thách thức lớn nhất của các cơ quan báo chí nói chung và báo đảng địa phương hiện nay là khả năng làm chủ công nghệ của một số nhà báo chưa thật sự vững vàng. Không ít nhà báo vẫn đang tác nghiệp theo phương thức truyền thống, chưa tận dụng những tiên tiến của công nghệ mà thiết bị hiện đại ngày nay mang lại như sử dụng ứng dụng của máy tính bảng, laptop, điện thoại thông minh hay trí tuệ nhân tạo....

Do đó, vấn đề đặt ra là các cơ quan báo chí cần phải có kế hoạch xây dựng, đào tạo một đội ngũ nhân sự chuyên nghiệp có trình độ, thế mạnh về công nghệ thông tin để phục vụ tốt nhất cho làm báo đa phương tiện.

Phó Chủ tịch Thường trực Hội Nhà báo tỉnh Quảng Trị Hoàng Ngọc Sỹ cho biết, trong thời đại công nghệ số, báo chí phải dùng công nghệ nhiều hơn và điều nhà báo cần học chính là công nghệ. Công nghệ mới cũng tạo ra những giá trị mới cho báo chí và bạn đọc. Đây là điều kiện cần để các nhà báo làm chủ kỹ năng, công nghệ.

Song song đó, người làm báo nói chung, báo đảng địa phương nói riêng cần thiết phải nâng cao trình độ chuyên môn, thay đổi tư duy với tinh thần đổi mới, làm việc theo nhóm, không ngừng học hỏi, sẵn sàng đổi mới phương thức tác nghiệp, thử nghiệm các hình thức thể hiện mới là điều kiện đủ để duy trì và tạo nên một sức sống mới cho báo chí đa phương tiện.

Khi hội tụ đầy đủ những yếu tố này, báo chí, nhất là báo đảng địa phương mới có thể bắt nhịp với xu thế và đáp ứng tốt nhu cầu thông tin ngày càng cao của bạn đọc và người làm báo mới thực sự là nhà báo đa phương tiện trong thời đại 4.0 hiện nay.

Lê Trường