Dân khổ do ô nhiễm môi trường từ hoạt động vận chuyển than đá trên Quốc lộ 15D

Mấy năm trở lại đây, hoạt động vận chuyển than đá từ Lào về Việt Nam qua Cửa khẩu quốc tế La Lay trên tuyến Quốc lộ 15D đã gây ra tình trạng ô nhiễm bụi than nghiêm trọng. Cùng với đó, lưu lượng xe tải hạng nặng trên tuyến tăng đột biến đã khiến cuộc sống người dân khu vực này bị ảnh hưởng nhiều mặt.

Người dân thôn A Đeng, xã A Ngo thường xuyên phản ánh bãi tập kết, sang hạ tải than của Công ty TNHH Nam Tiến gây ô nhiễm bụi, lầy lội đường giao thông - Ảnh: Lê Trường

Có mặt tại điểm trường thôn A Rông Trên thuộc Trường Mầm non A Ngo, huyện Đakrông mới thấy hết sự vất vả của giáo viên ở đây. Vất vả không phải việc chăm dạy trẻ mà vì liên tục phải dọn dẹp bụi than. Nằm ngay mặt đường tuyến Quốc lộ 15D đoạn đầu nối từ đường Hồ Chí Minh nhánh Tây đến Cửa khẩu quốc tế La Lay, điểm trường A Rông Trên thường xuyên phải chịu cảnh bụi bặm mù mịt bay vào tận lớp học vào mùa nắng hay lầy lội, bẩn đen vào mùa mưa vì bụi than do các xe tải hạng nặng vận chuyển từ Cửa khẩu quốc tế La Lay về nội địa tỉnh qua khu vực này gây ra.

Ăn, học cùng bụi than

Cô giáo Hồ Thị Hồng Lai bức xúc: “Vào mùa hanh khô, nắng nóng, kèm gió Lào thổi lên khiến bụi mịn từ việc vận chuyển than bay mịt mù, vào tận ngõ ngách của phòng học, bám lên các dụng cụ đồ chơi, đồ sinh hoạt cá nhân của trẻ. Mỗi ngày chúng tôi phải dọn, lau chùi bụi 2 – 3 lần, có hôm gió mạnh thì buộc phải đóng kín cửa để dạy học, nhưng như thế các cháu rất khó chịu rồi quấy khóc, khổ lắm. Không những vậy, vì điểm trường nằm ngay ngã 3 đường, đối diện là hàng quán nên vào giờ cao điểm thường xuyên tập trung số lượng đông các xe container chở than dừng đổ gây nên tình trạng ồn ào, lộn xộn, mất an toàn giao thông”.

Là giáo viên Trường Mầm non A Ngo có nhà ở km 2 Quốc lộ 15D ngay cạnh bãi sang hạ tải than, cô giáo Nguyễn Thị Hoài cho biết, nhà trường có 7 điểm trường, với 3 điểm nằm các vị trí sát mặt đường Quốc lộ 15D hiện đang bị ảnh hưởng nghiêm trọng bởi việc vận chuyển than đá qua khu vực này.

Cô Hồ Thị Hồng Lai ở điểm trường Mầm non A Rông Trên mỗi ngày phải lau chùi các đồ dùng 2 – 3 lần những vẫn bị bám bụi than - Ảnh: Lê Trường

“Trên tuyến đường này, nhất là đoạn nối từ đường Hồ Chí Minh nhánh Tây lên Cửa khẩu quốc tế La Lay, tầm 8 – 9 giờ sáng trở đi từng hàng dài các xe tải nặng ùn ùn chạy lên hướng cửa khẩu để nhận hàng than từ Lào, và từ khoảng 15 giờ đến tối muộn là các xe này quay trở về, cho nên lưu lượng trên đường hầu như lúc nào cũng đông đúc xe đầu kéo, xe tải nặng chở than đá, một số mặt hàng khác đi qua.

Riêng với tôi, hằng ngày khi lên lớp dạy đã khổ sở vì bụi than, về đến nhà cũng bụi than làm đảo lộn hết cuộc sống nên thực sự rất lo lắng. Nắng thì bụi bay ngộp thở, vào mùa mưa trước bãi sang hạ tải than các xe ra vào liên tục kéo theo bùn đất, bụi than ra đường khiến tuyến đường trơn trượt và lầy nên đi lại rất nguy hiểm. Không những thế, đường thì toàn khúc cua nhưng các phương tiện này chạy rất nhanh, bóp còi inh ỏi gây ồn ào, mất an toàn giao thông vô cùng”.

Hơn 2 năm nay, gia đình chị Nguyễn Thị Giao Linh ở km 4, Quốc lộ 15D thuộc thôn A Đeng, xã A Ngo ngày nào cũng phải đóng kín mít cửa. Nhà cách mặt đường chỉ vài bước chân nên hầu như tất cả các vị trí trong nhà chị Linh không có nơi nào là không có bụi than.

“Lo lắng lắm, trước nhà là đường, bên cạnh là bãi sang hạ tải than nên nhà tôi không khác gì cái “lò than”. Mùa này hay mưa nên có phần đỡ bụi nhưng đổi lại thì đường lầy lội vì bụi than nhão ra, đi trơn trượt nguy hiểm lắm. Rồi vào tầm đầu giờ chiều trở về đêm hàng dài xe container bị ùn ứ cứ nhích chút một để lưu thông nên rất bất tiện cho nhà tôi. Mặc dù nhà cửa, vật dụng trong gia đình được lau chùi thường xuyên nhưng cứ vài tiếng sau lại bị phủ một lớp bụi than dày.

Tình trạng này không riêng gia đình tôi mà ở khu vực này rất nhiều hộ dân phải sống trong cảnh thấp thỏm, lo âu về tình trạng sức khỏe, nhất là người già, trẻ nhỏ. Chúng tôi cũng đã nhiều lần phản ánh với chính quyền địa phương, các doanh nghiệp nhưng đến nay tình trạng này vẫn chưa được khắc phục, xử lý”, chị Linh bức xúc.

Không chỉ gia đình chị Linh, rất nhiều hộ dân sống dọc tuyến Quốc lộ 15D thuộc các xã A Ngo, A Bung, Tà Rụt... cũng đang cùng chung cảnh ngộ vì cuộc sống bị ảnh hưởng nghiêm trọng do ô nhiễm môi trường từ hoạt động vận chuyển than đá từ Lào về Việt Nam.

Ngoài ra, trên tuyến có các điểm trường học, cửa hàng kinh doanh dịch vụ phải khổ sở vì bụi than và lo lắng do Quốc lộ 15D hẹp, nhiều khúc cua, đi qua nhiều khu dân cư, công sở, nhưng hằng ngày phải đối diện với lượng lớn xe rơ moóc, container lưu thông liên tục tiềm ẩn nguy cơ mất an toàn giao thông rất cao.

Chính quyền và doanh nghiệp nói gì?

Chủ tịch UBND xã A Ngo Hồ Tất Huấn cho biết, vấn đề ô nhiễm môi trường, hư hỏng hạ tầng giao thông do hoạt động vận chuyển than đá từ Lào về Việt Nam qua Cửa khẩu quốc tế La Lay được người dân và địa phương kiến nghị, phản ánh nhiều lần trong suốt mấy năm rồi, nhưng nay vẫn chưa được xử lý triệt để.

Trời mưa, bụi than nhão ra gây trơn trượt, đi lại nguy hiểm cho người dân - Ảnh: Lê Trường

Các hoạt động này liên quan đến các Công ty Cổ phần logictics PTS Việt Nam, Công ty TNHH Tập đoàn Hoành Sơn và Công ty TNHH Nam Tiến. Riêng đối với bãi sang hạ tải than của Công ty TNHH Nam Tiến ở thôn A Đeng hiện đang hoạt động bị người dân thường xuyên phản ánh về tình trạng gây ô nhiễm môi trường, mất an toàn giao thông tại khu vực bãi.

“Đây là bãi tập kết, sang hạ tải tạm thời được UBND tỉnh thống nhất chủ trương vào tháng 8/2023 cho đơn vị này tiến hành cùng lúc các thủ tục pháp lý theo quy định, đồng thời được mở bãi tập kết, sang hạ tải hàng hóa tạm thời tại vị trí trên. Khu vực này cũng chính là nơi đang được Công ty TNHH Nam Tiến nghiên cứu, khảo sát lập dự án đầu tư xây dựng kho bãi tập kết hàng hóa đã được Thủ tướng Chính phủ và UBND tỉnh chấp thuận trước đó. Vì vậy, việc gây ô nhiễm môi trường tại đây chúng tôi chỉ nhắc nhở, đôn đốc doanh nghiệp tăng cường các biện pháp đảm bảo môi trường”, ông Huấn thông tin.

Lượng lớn xe tải nặng vận chuyển than đá từ Lào về gây ô nhiễm bụi, hư hỏng Quốc lộ 15D - Ảnh: Lê Trường

Trao đổi với phóng viên Báo Quảng Trị, ông Nguyễn Hoàng Giang, đại diện Công ty TNHH Nam Tiến thừa nhận, việc gây ra ô nhiễm môi trường từ hoạt động vận chuyển và sang hạ tải than đá của đơn vị là có. Tuy nhiên, nguyên nhân một phần do hạ tầng giao thông còn hạn chế, khu vực cửa khẩu phía Việt Nam và nước bạn Lào đang sửa chữa nên khi lưu thông kéo theo bùn đất các khu vực ra đường gây nên ô nhiễm bụi.

“Để hạn chế thấp nhất những ảnh hưởng đến người dân, đơn vị đang cố gắng hoàn thiện hạ tầng bảo vệ môi trường ở bãi sang hạ tải tạm thời bằng việc phủ bạt che chắn than, xây các hố lắng, thường xuyên tưới nước trên tuyến, điều tiết các phương tiện hợp lý...

Tuy nhiên, đây cũng chỉ là biện pháp tạm thời, về lâu dài đề nghị chính quyền địa phương các cấp sớm đầu tư hoàn thiện cơ sở hạ tầng giao thông tại đây, tạo mọi điều kiện để đơn vị hoàn thành các thủ tục pháp lý để triển khai xây dựng kho bãi đúng theo tiêu chuẩn, góp phần hạn chế ảnh hưởng đến đời sống người dân”, ông Giang mong muốn.

Lê Trường