Chắp cánh ước mơ vươn đến chân trời tri thức cho con trẻ

(QT) - Nhằm động viên, khích lệ phong trào hiếu học trong con em nội tộc, 10 năm qua, Ban Khuyến học dòng họ Nguyễn Đức ở thôn An Thơ, xã Hải Hòa, huyện Hải Lăng (Quảng Trị) đã tiếp sức cho hàng chục học sinh, sinh viên đến trường, tạo động lực cho các em nỗ lực đạt kết quả cao trong học tập. Qua đó, góp phần đưa phong trào khuyến học, khuyến tài của địa phương ngày càng lan tỏa sâu rộng, hiệu quả cao. Dẫn chúng tôi tham quan nhà thờ họ Nguyễn Đức được xây dựng vào năm 1832 và đến năm 2012 tu bổ khang trang, bác Nguyễn Đức Thắng, Trưởng Ban Khuyến học họ Nguyễn Đức không giấu vẻ tự hào về một dòng họ có nhiều đời làm quan dưới thời Chúa Nguyễn và triều đại các vua Nguyễn; truyền thống hiếu học của cha ông luôn được con cháu trong họ ra sức tiếp nối, rèn đức, luyện tài chăm lo học tập. Trải qua bao biến cố của lịch sử, đặc biệt là trong 2 cuộc kháng chiến chống Pháp và chống Mỹ, nhà thờ họ Nguyễn Đức may mắn không bị tàn phá mà vẫn nguyên vẹn. Trong nhà thờ còn lưu giữ 15 bản thơ cổ chữ Hán đã được dịch sang chữ Nôm với nội dung răn dạy con cháu học hành, phải biết cách đối nhân xử thế với làng nước sao cho tốt.

Bác Nguyễn Đức Thắng tặng giấy khen cho các cháu học sinh đạt kết quả cao trong học tập

Kể từ đời thứ 8 về sau, nghiệp quan của dòng họ Nguyễn Đức bừng sáng với nhiều tên tuổi được lưu danh vào sử sách, tiêu biểu là các ông: Nguyễn Đức Hoạt đời thứ 11 đỗ cử nhân khoa Ất Dậu-Minh Mạng năm thứ 6-1825, làm quan giữ chức Thượng thư Bộ Lại, kiêm Tả đô, Đô sát viện; Nguyễn Đức Tư, đỗ tiến sĩ khoa Đinh Mùi- Thiệu Trị đời thứ 7 năm 1847, làm quan đến chức Tri phủ gia; Nguyễn Đức Đàn, đỗ cử nhân năm Thành Thái đời thứ 18-1960, làm Tri phủ Hoài Ân (Bình Định)… Kế tục truyền thống vẻ vang của các bậc tiền nhân, những thế hệ hậu sinh của họ Nguyễn Đức không ngừng phấn đấu vươn lên trên mọi mặt. Trong thời kháng chiến chống Pháp và chống Mỹ cứu nước, nhiều con em của họ đã một lòng theo Đảng, theo cách mạng tham gia kháng chiến; tập kết ra miền Bắc tham gia học tập, công tác, có nhiều người thành đạt, là bác sĩ, kỹ sư và công nhân chuyên nghiệp trong Bộ Quốc phòng. Thực hiện Nghị quyết Hội nghị Trung ương 5 của Ban chấp hành Trung ương Đảng khóa VIII về “Xây dựng nền văn hóa Việt Nam tiên tiến, đậm đà bản sắc dân tộc” và thực hiện cuộc vận động “Toàn dân đoàn kết xây dựng đời sống văn hóa ở khu dân cư”, họ Nguyễn Đức đã tích cực hưởng ứng, tuyên truyền, vận động bà con nội tộc cùng với người dân trong thôn, xã ra sức xây dựng cuộc sống tiến bộ, văn minh. Tiêu biểu là họ đã triển khai thực hiện bằng nhiều việc làm cụ thể, thiết thực trong xây dựng phong trào khuyến học, khuyến tài trong từng gia đình. Đầu năm 2003, Ban khuyến học của họ được thành lập gồm có 3 thành viên là những người có tâm huyết. Bằng sự đóng góp tình nguyện của con dân trong họ, bước đầu, Ban khuyến học đã huy động bình quân mỗi hộ đóng góp 100 nghìn đồng/40 hộ và thu được 4 triệu đồng. Bên cạnh đó, nguồn quỹ khuyến học còn được huy động từ con em của họ đi làm ăn xa, thành đạt. Ban khuyến học của họ đã thống nhất lấy ngày giỗ tổ 13/10 âm lịch hàng năm tổ chức phát thưởng cho các cháu thi đỗ đại học và tiểu học, THCS, THPT. Từ năm 2003-2013, tổng số tiền vận động, đóng góp phục vụcho công tác khuyến học ở họ Nguyễn Đức gần 25 triệu đồng. Bình quân mỗi năm, qua kết quả học tập và bình xét, có khoảng 25-30 cháu được nhận phần thưởng, động viên tinh thần hiếu học. Nhờ vậy, phong trào thi đua học tập trong mỗi học sinh, sinh viên ở họ Nguyễn Đức lan rộng. 10 năm qua, có 45 cháu thi đỗ vào các trường đại học, cao đẳng; 85% cháu được khen thưởng ở 3 cấp: Tiểu học, THCS và THPT; 98% cháu thi đỗ tốt nghiệp THPT. Những gia đình có hoàn cảnh khó khăn, nuôi dạy con thành đạt tiêu biểu trong họ Nguyễn Đức như gia đình bà Nguyễn Thị Niên Út có 3 người con, trong đó có chị Nguyễn Thị Hà hiện là thạc sĩ, giảng viên đại học tại Huế; gia đình ông Nguyễn Đức Kiếm có 2 người con trai đều đỗ đại học, trong đó có anh Nguyễn Đức Lâm từng đạt huy chương vàng môn Toán học khu vực phía Nam tại thành phố Hồ Chí Minh năm 2010, hiện đang học ngành Kiến trúc Trường Đại học Bách khoa thành phố Hồ Chí Minh, chuẩn bị du học tại Nhật Bản; gia đình ông Nguyễn Đức Tường có 4 người con đều học đại học và thành đạt… Bác Nguyễn Đức Thắng cho biết: “Để khơi dậy tinh thần học tập của con em trong họ, từ khi thành lập Ban khuyến học đến nay, nhà thờ của dòng họ trở thành điểm tổ chức động viên, khen thưởng các cháu học sinh, sinh viên và các gia đình hiếu học. Đây là điều kiện để các cháu báo công với cha ông, tự hứa quyết tâm rèn luyện và học tập để xứng đáng với di nguyện của người đi trước. Tuy kinh phí phục vụ cho việc khuyến học, khuyến tài chưa nhiều nhưng lại mang giá trị tinh thần hết sức to lớn. Các cháu được khen thưởng hay chưa được khen thưởng trong họ đều lấy đó làm niềm vui, là động lực để mình học giỏi hơn; các gia đình có con còn ngồi trên ghế nhà trường lấy đó làm phấn khởi, khắc phục khó khăn đầu tư cho con cái học hành tới nơi tới chốn”. Việc chăm lo sự học cho con cháu được dòng họ Nguyễn Đức xác định cần phải bắt nguồn từ mỗi gia đình, cá nhân và nhất là nêu cao tấm gương sáng của người lớn tuổi, người có uy tín trong họ. Nhờ vậy, tạo niềm tin cho các cháu vững bước trên con đường đến với chân trời tri thức. Tại ngày hội đại đoàn kết toàn dân tộc ở khu dân cư An Thơ vừa qua, thay mặt Ban khuyến học, bác Nguyễn Đức Thắng đã báo cáo kết quả công tác khuyến học, khuyến tài của họ Nguyễn Đức và được xã Hải Hòa biểu dương, khen thưởng vì có nhiều đóng góp trong xây dựng xã hội học tập, đào tạo nguồn nhân lực, bồi dưỡng nhân tài xây dựng đời sống mới ở địa phương. Bài ảnh: KÔ KĂN SƯƠNG