Các xã bãi ngang vượt khó xây dựng nông thôn mới

Thời gian qua, nhiều xã bãi ngang trên địa bàn tỉnh Quảng Trị đã về đích NTM và đang xây dựng xã NTM nâng cao. Để đạt được những kết quả ấy, cấp ủy, chính quyền, Nhân dân các xã bãi ngang đã nỗ lực vượt khó, có nhiều đổi mới trong cách nghĩ, cách làm.

Ngư dân xã Triệu An trở về từ chuyến đi biển - Ảnh: T.T

Chuyển đổi cơ cấu cây trồng, vật nuôi theo hướng sản xuất hàng hóa

Đầu năm 2011, xã Trung Giang, huyện Gio Linh bắt đầu thực hiện chương trình xây dựng NTM với xuất phát điểm thấp. Xác định công tác quy hoạch đóng vai trò quan trọng trong quá trình xây dựng NTM, UBND xã đã tập trung xây dựng lộ trình thực hiện từng tiêu chí cụ thể. Đồng thời, phát động phong trào “Toàn dân chung sức xây dựng NTM”.

Qua đó, phát huy tối đa mọi nguồn lực, trong đó Nhân dân thực sự là chủ thể của chương trình. Việc thành lập, kiện toàn cơ cấu tổ chức về xây dựng NTM được điều chỉnh, bổ sung kịp thời. Công tác tuyên truyền, vận động để người dân nắm bắt các chủ trương, chính sách và chủ động tham gia chương trình xây dựng NTM được đặt lên hàng đầu. Từ đó, người dân tham gia các hoạt động một cách tự nguyện như hiến đất, hiến cây để mở rộng đường giao thông nông thôn và xây dựng các công trình của địa phương.

Mặc dù trong những năm qua, xã Trung Giang chịu ảnh hưởng nặng nề của thiên tai nhưng UBND xã đã tập trung chỉ đạo để phát triển kinh tế, chuyển đổi cơ cấu cây trồng, vật nuôi theo hướng sản xuất hàng hóa, chú trọng đầu tư thâm canh. Người dân trong xã đã chú trọng phát triển các loại cây công nghiệp ngắn ngày và đầu tư chăn nuôi gia súc, gia cầm theo mô hình gia trại quy mô lớn nhằm mang lại hiệu quả kinh tế cao hơn. Cùng với đó, các cơ sở kinh doanh trên địa bàn ngày càng phát triển với hình thức phong phú, quy mô đa dạng hơn, chủ yếu tập trung vào các lĩnh vực kinh doanh dịch vụ, xây dựng, vận tải...

Xác định khai thác thủy hải sản là ngành kinh tế mũi nhọn của địa phương, xã Trung Giang đã động viên, khích lệ ngư dân đầu tư nâng cấp, đóng mới tàu thuyền, mua sắm ngư lưới cụ, phát triển đánh bắt xa bờ; nâng cao năng lực đánh bắt gắn với việc phát triển các dịch vụ hậu cần nghề cá. Đến nay, toàn xã có trên 350 tàu thuyền các loại với tổng công suất trên 8.000 CV. Tổng sản lượng khai thác, nuôi trồng thủy sản năm 2023 ước đạt trên 3.400 tấn.

Từ các nguồn vốn huy động được, chính quyền địa phương đã hỗ trợ các hộ nghèo, cận nghèo, hộ có hoàn cảnh đặc biệt khó khăn tiếp cận nguồn vốn vay ưu đãi, xây dựng các mô hình kinh tế nhằm cải thiện thu nhập, nâng cao chất lượng cuộc sống.

Qua hơn 10 năm thực hiện chương trình xây dựng NTM, xã Trung Giang đã đạt được những kết quả khả quan. Bộ mặt nông thôn có nhiều khởi sắc, đời sống Nhân dân dần ổn định, thu nhập bình quân đầu người năm 2023 đạt 49 triệu đồng/người.

Chủ tịch UBND xã Trung Giang Nguyễn Đức Phới cho biết: “Xã Trung Giang về đích nông thôn mới theo Quyết định số 657/QĐ-UBND ngày 28/2/2022 của UBND tỉnh. Vừa qua, UBND xã đã hoàn thành việc rà soát các tiêu chí (giai đoạn 2021-2025) với kết quả có 15/19 tiêu chí đạt. Các tiêu chí chưa đạt gồm: quy hoạch, y tế, môi trường và tổ chức sản xuất. Thời gian tới, xã sẽ tiếp tục hoàn thiện các tiêu chí thiếu bền vững, không ngừng nâng cao chất lượng các tiêu chí đã đạt. Tập trung xây dựng 2 khu dân cư đạt tiêu chí nâng cao về NTM”.

Giữ vững và phát triển các tiêu chí đã đạt được

Sau khi được công nhận đạt chuẩn NTM vào tháng 12/2020, Đảng uỷ, HĐND xã Vĩnh Thái, huyện Vĩnh Linh đã ban hành các nghị quyết về xây dựng NTM giai đoạn 2021-2025, định hướng đến năm 2030. Đồng thời chỉ đạo UBND, Ủy ban MTTQ Việt Nam và các hội đoàn thể bám sát vào các nghị quyết nhằm thực hiện thắng lợi các mục tiêu KT-XH hằng năm. Từ các nghị quyết của cấp trên, Ban chỉ đạo xây dựng NTM xã sắp xếp, lựa chọn các mục tiêu nhằm đạt được các tiêu chí đặt ra hằng năm; phân công trách nhiệm cho các thành viên.

Chủ tịch UBND xã Vĩnh Thái Nguyễn Hữu Trường cho biết: “Quá trình xây dựng NTM tại địa phương được tiến hành chủ động, phối hợp chặt chẽ trong công tác vận động Nhân dân với tổ chức thực hiện các tiêu chí. Xã không thụ động, trông chờ ỷ lại vốn của Trung ương và của tỉnh, mà xác định tiêu chí nào thuận lợi thì sẽ tận dụng mọi nguồn lực của địa phương để triển khai thực hiện trước”.

Với sự nỗ lực vượt khó của cán bộ, đảng viên và Nhân dân, xã Vĩnh Thái đã đạt được những kết quả khả quan trong xây dựng NTM. Diện mạo nông thôn ngày càng khởi sắc; kết cấu hạ tầng giao thông nông thôn, trường học, trạm y tế... được quan tâm đầu tư, từng bước đáp ứng nhu cầu sản xuất, phục vụ dân sinh. Sản xuất phát triển theo hướng hàng hóa. Đời sống người dân từng bước được cải thiện và nâng cao. Thu nhập bình quân đầu người năm 2023 đạt khoảng 44 triệu đồng/người.

Hoàn thiện hạ tầng giao thông ở Vĩnh Linh - Ảnh: T.T

Tuy nhiên, là xã bãi ngang với nền kinh tế chủ yếu là sản xuất ngư nghiệp, tự phát nên chất lượng, hiệu quả sản xuất còn hạn chế, đời sống của một bộ phận người dân còn khó khăn. Cơ sở hạ tầng tuy được đầu tư xây dựng, nhưng mức độ còn thấp, chưa đáp ứng được yêu cầu của sự phát triển. Tiêu chí môi trường ở mức thấp cần tiếp tục nâng lên...

Khi đạt chuẩn NTM vào năm 2020, các tiêu chí mới đạt ở mức độ tiệm cận, chưa bền vững. Vì vậy, Các tiêu chí mới (giai đoạn 2021-2025) có thay đổi so với bộ tiêu chí cũ nên xã đã không giữ vững được các chỉ tiêu trong bộ tiêu chí.

“Qua kiểm tra, rà soát xã Vĩnh Thái đạt 17/19 tiêu chí xã NTM. Thời gian tới, chúng tôi sẽ triển khai đồng bộ các giải pháp nhằm thực hiện thành công tiêu chí số 13 về “tổ chức sản xuất” và tiêu chí số 17 về “môi trường”; giữ vững và phát triển các tiêu chí đã đạt được. Tiếp tục đẩy mạnh việc ứng dụng các tiến bộ KH-KT vào sản xuất nhằm nâng cao đời sống vật chất và tinh thần của người dân. Huy động tối đa các nguồn lực để đầu tư xây dựng hạ tầng KT-XH, đáp ứng với yêu cầu nhiệm vụ trong tình hình mới”, ông Trường cho biết thêm.

Phấn đấu xã đạt chuẩn NTM nâng cao giai đoạn 2024-2025

Trong những năm qua, được sự quan tâm đầu tư hỗ trợ của cấp trên và từ nguồn lực nội tại, xã Triệu An, huyện Triệu Phong đã tập trung xây dựng cơ sở hạ tầng, phục vụ đời sống dân sinh. Hiện nay, các thôn xóm cơ bản đã có nhà sinh hoạt cộng đồng, sân thể thao; Trạm y tế xã được công nhận đạt chuẩn quốc gia về y tế; các công trình kết cấu hạ tầng phục vụ Nhân dân ngày càng được đầu tư hoàn thiện. Với đức tính cần cù, chịu khó tìm tòi áp dụng các tiến bộ KH-KT vào sản xuất, đặc biệt là khai thác tiềm năng lợi thế vùng bãi ngang để phát triển kinh tế nên đời sống vật chất cũng như tinh thần của người dân từng bước ổn định và nâng cao.

Tuy nhiên, với đặc thù xã bãi ngang ven biển, thường xuyên chịu ảnh hưởng của thiên tai, thổ nhưỡng kém nên đất đai bỏ hoang ngày một nhiều, các công trình cơ sở hạ tầng kém bền vững. Sản xuất nông- ngư nghiệp còn bấp bênh, chưa chủ động, chưa mang tính ổn định. Chất lượng các mặt hàng nông sản chưa cao, tính cạnh tranh thấp. Sản xuất tiểu thủ công nghiệp, kinh doanh dịch vụ còn manh mún, nhỏ lẻ.

Xác định xây dựng NTM là chủ trương lớn, lâu dài nên Đảng bộ xã Triệu An đã ban hành nghị quyết chuyên đề về xây dựng NTM; chú trọng việc đẩy mạnh chuyển dịch cơ cấu kinh tế theo hướng tăng tỉ trọng công nghiệp, tiểu thủ công nghiệp, xây dựng, dịch vụ, thương mại và xuất khẩu lao động; tập trung huy động các nguồn lực để xây dựng các công trình hạ tầng phúc lợi xã hội; nâng cao đời sống vật chất, tinh thần cho Nhân dân. Cuối năm 2022, xã Triệu An đạt chuẩn NTM.

Chủ tịch UBND xã Triệu An Nguyễn Văn Phương cho biết: “Trong thời gian tới, xã sẽ tập trung huy động các nguồn lực, khai thác hiệu quả tiềm năng, lợi thế của địa phương để đẩy mạnh tốc độ tăng trưởng và chuyển dịch cơ cấu kinh tế hợp lý; phát triển văn hóa, đảm bảo an sinh xã hội, nâng cao đời sống vật chất và tinh thần của Nhân dân. Phấn đấu xã đạt chuẩn NTM nâng cao giai đoạn 2024-2025” .

Trần Tuyền