
{title}
{publish}
{head}
(QT) - Món ăn dân dã bún hến Mai Xá của làng Mai Xá, xã Gio Mai, huyện Gio Linh vừa được công nhận vào TOP 100 món ăn ẩm thực, đặc sản tiêu biểu của Việt Nam theo bộ tiêu chí công bố giá trị ẩm thực, đặc sản Việt Nam trong Hành trình tìm kiếm quảng bá ẩm thực, đặc sản Việt Nam (2011-2016) theo Quyết định số 049/KLVN-TOP/2016 của Tổ chức kỷ lục Việt Nam. Để phát huy giá trị văn hóa ẩm thực cũng như kinh tế của món ăn đặc trưng này, đã đến lúc chính quyền địa phương cũng như các đơn vị chức năng liên quan nghĩ đến việc xây dựng thương hiệu để bún hến Mai Xá không chỉ đơn thuần là món ăn của một địa phương nhỏ lẻ.
![]() |
Sơ chế nguyên liệu chuẩn bị cho món bún hến |
Làng Mai Xá không chỉ nổi tiếng là vùng đất học của tỉnh Quảng Trị mà từ lâu, tên làng này còn gắn liền với một món ăn dân dã nức tiếng gần xa là bún hến (chắt chắt). Liên quan đến món ăn này trước tiên phải kể đến nghề cào chắt chắt với truyền thống lâu đời của người dân làng Mai Xá, nghề mưu sinh mà nhờ nó người dân làng Mai Xá không sợ đói, không sợ nghèo nếu chịu khó chăm chỉ làm nghề. Người thợ cào chắt chắt làng Mai Xá luôn nhớ nằm lòng câu: “Rằm tháng hai cầu rạy, rằm tháng bảy cầu an”.
Để tỏ lòng biết ơn tổ nghề và tiền nhân, những người đã cho họ một nghề làm ăn, một sức khỏe tốt và cả những điều may mắn trên sông nước, những hộ làm nghề cào thường tổ chức lễ cúng tổ nghề linh đình, còn gọi là rễ rước hến. Lễ hội này được tổ chức định kỳ 3 năm một lần tại bến đò lịch sử thôn Mai Xá (chỗ sông Thạch Hãn và sông Hiếu gặp nhau), nơi con hến sinh sôi nảy nở. Theo thời gian, cùng với sự phát triển kinh tế- xã hội của địa phương, người theo nghề cào chắt chắt ngày càng ít dần, hiện toàn xã chỉ còn khoảng 26 thuyền tương ứng với chừng đó số lao động chuyên làm nghề cào chắt chắt, trong đó chủ yếu là người dân làng Mai Xá. Sản lượng hến mang về được tư thương thu mua và đem tiêu thụ chủ yếu ở các địa phương trong tỉnh.
Hiện có khoảng 60 hộ làm nghề thu mua hến và chỉ có 5 hộ dân trực tiếp kinh doanh chế biến món bún hến tại địa phương. Quán bún hến của bà Bùi Thị Hường ở thôn Mai Xá đã kinh doanh được 18 năm nay, chuyên các món bún hến nước, hến xào xúc bánh tráng. Bình quân mỗi ngày vào tháng cao điểm, quán bà bán được khoảng 100 tô bún hến các loại, thu nhập khoảng 8 triệu đồng. Khách hàng gần xa mỗi khi qua lại tuyến đường này đều không quên ghé lại thưởng thức món bún hến đặc sản làng Mai tại quán bà Hường. Bà Hường cho biết, có khá nhiều thực khách là người nước ngoài ghé vào quán và tỏ ra rất thích thú với món ăn dân dã này.
Cũng đã có nhiều kênh truyền hình trung ương về đây ghi lại hình ảnh cũng như tìm hiểu về món bún hến Mai Xá để quảng bá ẩm thực đặc sắc của các vùng miền, địa phương. Bún hến Mai Xá ngon đặc trưng so với bún hến ở các vùng miền khác bởi được chế biến từ nguyên liệu chính là con chắt chắt, một loài sinh vật nước lợ giàu chất đạm nên rất bổ dưỡng, khi ăn có vị ngọt, thanh mát. Theo những người có kinh nghiệm ở làng thì về mùa hè con chắt chắt thường có vị ngọt ngon hơn mùa đông. Món bún hến Mai Xá được công nhận vào TOP 100 món ăn ẩm thực, đặc sản tiêu biểu của Việt Nam chính là niềm tự hào của người làng Mai.
Tuy nhiên, để món ăn này được phát huy hết giá trị văn hóa ẩm thực cũng như đem lại lợi nhuận kinh tế cho người dân nơi đây thì vẫn còn rất nhiều điều cần làm. Thực tế hiện nay, sản lượng chắt chắt do bà con khai thác đang có dấu hiệu ngày càng giảm do tình trạng khai thác cát ồ ạt trên sông Thạch Hãn, sông Hiếu ảnh hưởng đến ấu trùng chắt chắt sinh trưởng và phát triển. Hiện cũng chỉ có một vài quán hàng nhỏ lẻ kinh doanh món ăn này nên chưa thu hút được lượng thực khách dồi dào. Để thực khách gần xa đều có thể thưởng thức món ăn lạ miệng này bằng cách tự chế biến thì quan trọng nhất là phần nguyên liệu chính là chắt chắt có thể được bán rộng rãi. Tuy nhiên với đặc trưng của con chắt chắt là không để được nhiều ngày, cần nhất là phải có cơ sở chế biến sấy khô hoặc cấp đông nguyên liệu để có thể vận chuyển đi xa cũng như có thời hạn sử dụng lâu hơn.
Ông Trương Hữu Thắng, Phó Chủ tịch UBND xã Gio Mai chia sẻ thêm: “Bún hến Mai Xá được công nhận là một trong 100 món ẩm thực đặc sản tiêu biểu của Việt Nam chính là niềm tự hào của người dân địa phương. Để phát huy giá trị văn hóa ẩm thực của món ăn, nâng cao hiệu quả kinh tế cho bà con làm nghề cào chắt chắt, địa phương mong muốn các tổ chức, các ngành chức năng quan tâm đầu tư kinh phí để phát triển một số mô hình chế biến nguyên liệu chắt chắt, cũng như nghiên cứu phương pháp gây nuôi chắt chắt, tạo điều kiện cho bà con vay vốn mở rộng nghề cào chắt chắt và đầu tư cơ sở chế biến mặt hàng này”.
Không đơn thuần chỉ là một món ăn mà xây dựng thương hiệu ẩm thực cho một món ngon đã được công nhận chính là cách để tôn vinh giá trị văn hóa truyền thống của cha ông từ ngàn xưa, từ đó quảng bá về một miền đất gắn liền với món ăn truyền thống nhằm thúc đẩy phát triển du lịch, kinh tế địa phương. Chính vì vậy, việc xây dựng thương hiệu cho món bún hến Mai Xá, cho nguyên liệu là chắt chắt Mai Xá ngay từ bây giờ là việc mà địa phương và các ngành liên quan cần sớm bắt tay thực hiện.
Bảo Bình
Người Quảng Trị dù có đi đâu, về đâu, mỗi khi nhắc đến ẩm thực quê nhà đều cảm thấy bồi hồi, thương nhớ. Những món ăn bình dị, gắn liền với từng tên làng, tên ...
Dù chỉ diễn ra trong 3 ngày từ 12 - 14/7 nhưng Lễ hội Văn hóa - Ẩm thực quốc tế “Hương vị miền hoa nắng”, một hoạt động trọng tâm nằm trong chuỗi sự kiện Lễ ...
Quảng Trị - một tỉnh miền Trung nhiều nắng và gió. Đến với Quảng Trị ngoài thưởng ngoạn cảnh đẹp chứa đựng lịch sử thì còn thưởng thức những món ngon nữa. Dưới ...
Chiều nay 12/7, đông đảo du khách từ khắp nơi đã đến với Lễ hội Văn hóa - Ẩm thực quốc tế “Hương vị miền hoa nắng” diễn ra tại Khu du lịch biển Cửa Việt, huyện ...
Gỏi tép nhảy Bàu Trạng (huyện Vĩnh Linh) và cháo bột vịt Đông Hà là 2 món ăn của Quảng Trị vừa lọt top 100 món ăn đặc sản của 63 tỉnh, thành Việt Nam lần thứ ...
Có công việc ổn định tại TP. Hồ Chí Minh với một chuyên ngành không hề liên quan đến ẩm thực nhưng chị Phan Bùi Bảo Tuyên (sinh năm 1981) quê ở xã Triệu Sơn, ...
Tối nay 12/7, tại Khu du lịch - dịch vụ Cửa Việt, huyện Gio Linh, Sở Văn hoá, Thể thao và Du lịch tỉnh Quảng Trị phối hợp với Tạp chí Vietnam Travel tổ chức ...
Lễ hội Vì Hòa bình năm 2024 tại Quảng Trị khai mạc vào tối ngày 6/7/2024. Đến với Quảng Trị trong dịp này, hòa mình vào không khí của chuỗi các hoạt động ý ...
QTO - Rẻ, ngon miệng và bắt mắt là những gì mà nhiều bạn trẻ nhận xét về các loại đồ ăn vặt gắn mác “nội địa Trung Quốc” được quảng cáo, review, bán buôn,...
QTO - Kế hoạch phòng chống mù lòa được khởi động từ cuối năm 2020 với mục tiêu giảm tỉ lệ mù lòa trong cộng đồng trên địa bàn tỉnh Quảng Trị, nâng cao nhận...
(QT) - Năng lực điều hành và hiệu quả hoạt động của chính quyền là một trong những động lực quan trọng nhất thúc đẩy quá trình tăng trưởng và phát triển kinh tế, góp phần tạo...
(QT) - Sau khi Sáng kiến Dân chấm điểm M-Score thực hiện thành công trong lĩnh vực đất đai, tiếp tục được đưa vào áp dụng trong lĩnh vực y tế, bước đầu sẽ thực hiện tại Bệnh...
(QT) - Đakrông là huyện miền núi có 3 dân tộc đang sinh sống, với dân số hơn 34.000 người, trong đó đồng bào dân tộc Vân Kiều, Pa Kô chiếm tới 80%.
(QT) - Với tinh thần xung kích, tình nguyện và lòng nhiệt huyết, những năm qua, tuổi trẻ Công an thành phố Đông Hà không quản ngại khó khăn, gian khổ ra sức thi đua rèn đức,...
(QT) - Thời thơ ấu, Phạm Huy (sinh năm 2000, học sinh lớp 11A3, Trường THPT thị xã Quảng Trị) đã ấp ủ giấc mơ chế tạo ra những chú robot của riêng mình. Hiện thực hóa giấc mơ...
(QT) - Người xưa nói “nuôi con mới biết công lao mẹ thầy” nhưng chắc cũng chỉ tính đến việc mỗi gia đình nhiều lắm là có dăm bảy người con. Nhưng lực lượng Bộ đội Biên phòng...