Trường chuyên trên “đất học Quảng Trị” với hành trình 30 năm xây dựng và phát triển

Thạc sĩ, NGƯT NGUYỄN HOÀI NAM, Hiệu trưởng Trường THPT chuyên Lê Quý Đôn

Nhắc đến Quảng Trị, hàng triệu trái tim trên đất nước Việt Nam đều nhớ đến lịch sử của ngày hôm qua với những năm tháng chiến tranh khốc liệt, hào hùng. Nhưng nhớ về Quảng Trị, người ta còn ấn tượng bởi sự hồi sinh mạnh mẽ từ trong gian khó, bởi khát vọng lớn lao nảy mầm từ mảnh đất khô cằn. Khát vọng ấy không chỉ là khát vọng làm giàu về kinh tế, làm đẹp về văn hoá mà còn là khát vọng làm thay đổi nhận thức về giáo dục con người, ấy là khát vọng đào tạo nên đội ngũ trí thức chất lượng cao trong công cuộc đổi mới quê hương. Trên tinh thần này, ngày 25/4/1994, bên cạnh những trường trung học phổ thông trên toàn tỉnh đã có bề dày lịch sử, Trường THPT chuyên Quảng Trị được thành lập để hiện thực hoá khát vọng ấy.

Em Trần Ngọc Long, học sinh lớp 11 Lý, đoạt giải Nhất cuộc thi Khoa học, kỹ thuật cấp quốc gia học sinh trung học năm học 2023- 2024 -Ảnh: ĐVCC

Trước đó, năm 1989, các lớp chuyên Quảng Trị được mở tại Trường PTTH Đông Hà. Trường chuyên PTTH tỉnh (nay là Trường THPT chuyên Lê Quý Đôn) chính thức được thành lập trên cơ sở sáp nhập khối chuyên cấp 2 tỉnh và các lớp chuyên của Trường PTTH Đông Hà theo Quyết định số 674/QĐ-UB ngày 25/4/1994 của UBND tỉnh Quảng Trị với nhiệm vụ phát hiện, đào tạo và bồi dưỡng học sinh giỏi cấp THPT của tỉnh.

Nhà giáo ưu tú Trương Sỹ Tiến, nguyên Giám đốc Sở GD&ĐT, nguyên Phó Chủ tịch UBND tỉnh, người thầy dành trọn tâm huyết cho sự nghiệp giáo dục của tỉnh nhà cũng như của Trường THPT chuyên Lê Quý Đôn đã từng nói: “Trường THPT chuyên Lê Quý Đôn được ra đời trong niềm tin và hy vọng của bao người”.

Ban đầu phụ trách trực tiếp dạy các môn chuyên là các thầy: Lê Mạnh Tường (Ngữ văn), thầy Nguyễn Đình Hạnh (Tiếng Anh), thầy Nguyễn Văn Hiền (Toán), thầy Lê Văn Triền (Vật lý). Khóa học sinh đầu tiên chỉ có 50 học sinh của 2 lớp Toán - Vật lý; Ngữ văn - Anh. Lúc bấy giờ đội ngũ cán bộ, giáo viên còn thiếu, chưa có kinh nghiệm trong công tác bồi dưỡng học sinh năng khiếu, nhưng những thầy, cô và thế hệ học sinh đầu tiên ấy đã giành được 10 giải quốc gia, tiêu biểu với 2 giải Ba của Trần Thu Hòa (môn Ngữ văn, khóa 1991-1992) và Nguyễn Quang Thắng (môn Vật lý, khóa 1992-1993).

Tháng 4/1994, Trường THPT chuyên Lê Quý Đôn chính thức được thành lập, mượn 3 dãy nhà đơn sơ lợp mái tôn gồm 7 phòng của Trường PTTH Đông Hà làm nơi dạy học. Được sự quan tâm của các cấp lãnh đạo, từ tháng 2/1995, trường đã có không gian riêng là tòa nhà “hai tầng rưỡi” với 9 phòng học và 2 dãy nhà nội trú được đặt trong khuôn viên của Trường PTTH Đông Hà. Tháng 9/1996, nhà trường tiếp nhận thêm hai dãy nhà tôn của trung tâm tin học. Từ đây, trường đã có chỗ ở nội trú cho giáo viên và học sinh ở xa đến giảng dạy và học tập. Đội ngũ giáo viên dần được bổ sung thêm. Sự đoàn kết, nhất trí cao trong ý chí và hành động của tập thể sư phạm nhà trường dưới sự lãnh đạo sáng suốt của cấp ủy, ban giám hiệu đứng đầu là thầy Hiệu trưởng Lê Mạnh Tường cùng các thầy Phó hiệu trưởng Lê Văn Triền, Đặng Xuân Mai đã giúp nhà trường vượt qua những thử thách ban đầu, dần trưởng thành vững vàng về mọi mặt. Năm học 1994-1995, trong kỳ thi học sinh giỏi quốc gia, em Nguyễn Thị Xuân Nhàn học sinh của trường đã đoạt giải Nhất môn Sinh, trở thành học sinh đầu tiên của tỉnh có vinh dự này. Cùng với đó, có nhiều em đoạt giải Nhì, giải Ba ở những môn văn hóa khác.

Bắt đầu từ năm học 2003-2004, trường chính thức chuyển về khuôn viên mới tại số 108 Hùng Vương, TP. Đông Hà. Đội ngũ cán bộ quản lý đã có thay đổi, thầy Nguyễn Văn Nhân giữ chức vụ Hiệu trưởng; thầy Nguyễn Văn Ninh, cô Nguyễn Thị Hà Ân, thầy Nguyễn Từ giữ chức vụ Phó Hiệu trưởng, với cơ sở vật chất khang trang, trang thiết bị phục vụ tích cực cho công tác dạy và học. Đội ngũ giáo viên dần được tăng cường về số lượng và chất lượng. Kết quả đào tạo ngày một tăng cao, trong gần 10 năm đầu tiên (1994-2003) chỉ có 42 học sinh nhà trường đoạt giải quốc gia thì ở 10 năm tiếp theo của giai đoạn này (2004-2014) số học sinh đoạt giải quốc gia lên đến 233 giải. Trong đó có nhiều em đoạt giải cao như: Trần Thị Linh Anh (giải Nhất môn Hóa học), Nguyễn Thị Phương Thảo (giải Nhất môn Tiếng Anh), Lê Quốc Tùng (giải Nhất môn Toán), được Bộ GD&ĐT chọn dự thi vòng 2 đội dự tuyển Olympic quốc tế.

Trong giai đoạn từ năm 2016 đến năm 2018, đội ngũ cán bộ quản lý có nhiều thay đổi, thầy Nguyễn Văn Nhân là Hiệu trưởng nhà trường, thầy Nguyễn Văn Ninh, thầy Nguyễn Từ, cô Nguyễn Thị Hà Ân là Hiệu phó nhà trường và nhiều giáo viên, nhân viên nghỉ hưu theo chế độ. Lãnh đạo Sở GD&ĐT điều động và bổ nhiệm đội ngũ cán bộ quản lý và giáo viên mới, trong đó thầy Nguyễn Hoài Nam giữ chức vụ Hiệu trưởng cùng các Phó hiệu trưởng là cô Hà Lệ Chi, thầy Ngô Quang Minh Hải. Các thầy cô đều là những nhà giáo, nhà quản lý đủ phẩm chất, năng lực để tiếp tục chỉ đạo và tổ chức tốt các hoạt động giáo dục nhà trường đạt nhiều kết quả trên tất cả các lĩnh vực.

Trường tiếp tục được đầu tư mở rộng cơ sở vật chất, tăng dần về quy mô trường lớp với một dãy nhà bốn tầng, một dãy ký túc xá, chỉnh trang cổng trường và đầu tư trang thiết bị dạy học chuẩn, hiện đại... Chất lượng dạy và học ngày càng tăng, giải quốc gia năm sau cao hơn năm trước. Trong 10 năm (2014-2024), tổng số giải lên đến 224 giải, trong đó có 4 giải Nhất. Đặc biệt, giai đoạn này ghi dấu sự vươn mình ra sân chơi trí tuệ của thế giới của nhiều học sinh nhà trường, trong đó tiêu biểu là Huy chương Bạc trong kỳ thi Olympic Tin học châu Á -Thái Bình Dương của em Thái Xuân Đăng năm 2019.

Được sự quan tâm của UBND tỉnh, Sở GD&ĐT, quy mô của trường được mở rộng dần, đặc biệt trong việc tuyển dụng giáo viên, nhân viên có năng lực chuyên môn. Đội ngũ giáo viên chất lượng cao và cơ cấu tổ chức của nhà trường dần hoàn thiện, đáp ứng yêu cầu ngày càng cao của quá trình đổi mới giáo dục. Năm học 2024-2025, nhà trường có 823 học sinh, 95 giáo viên, cán bộ được tổ chức thành 9 tổ chuyên môn, 1 tổ văn phòng. Trình độ chuyên môn: 1 tiến sĩ, 1 giáo viên đang nghiên cứu sinh, 55 thạc sĩ, 33 đại học. Hằng năm tỉ lệ học sinh đỗ tốt nghiệp đạt 100%. Tỉ lệ thi đỗ đại học liên tục tăng dần qua các năm học, từ 78% năm học 2003 - 2004 đã tăng lên 99% năm học 2022-2023, đặc biệt có nhiều em đạt thủ khoa.

Với vị thế là một trường trọng điểm trong đào tạo và bồi dưỡng học sinh năng khiếu, công tác nâng cao chất lượng mũi nhọn luôn được nhà trường chú trọng và đạt kết quả tốt. Từ năm học 2019-2020 trở lại đây, mỗi năm đều có trên 280 em đoạt giải trong các kỳ thi chọn học sinh giỏi cấp tỉnh và học sinh giỏi quốc gia. Không những đi đầu trong công tác giáo dục mũi nhọn, học sinh nhà trường còn thể hiện tốt trong các kỳ thi khác với nhiều kết quả xuất sắc thuộc top đầu. Cụ thể, từ năm học 2013-2014 đến nay: Khoa học kỹ thuật (37 giải cấp tỉnh, 9 giải quốc gia với 1 đề tài được lựa chọn tham gia thi quốc tế được tổ chức tại Hoa Kỳ năm 2024); IOE (137 giải cấp quốc gia); Tin học trẻ (106 giải cấp thành phố, 12 giải cấp tỉnh); Học sinh - sinh viên với ý tưởng khởi nghiệp (1 giải Nhất, 1 giải Ba cấp quốc gia)...Cùng với đó, các hoạt động thể thao, văn hóa văn nghệ cũng đã ghi dấu những thành tích nổi bật của nhà trường, Hội khỏe Phù Đổng cấp tỉnh lần thứ VI trường xếp thứ Ba toàn đoàn, lần thứ VII xếp thứ Nhì toàn đoàn.

Chi bộ Đảng là hạt nhân lãnh đạo toàn diện các hoạt động nhà trường. Từ năm học 2013-2014 đến năm học 2023-2024 chi bộ luôn hoàn thành xuất sắc nhiệm vụ và đạt danh hiệu chi bộ trong sạch vững mạnh tiêu biểu. Chi bộ nhà trường luôn chú trọng đến công tác phát triển đảng viên, đặc biệt đối với đảng viên là học sinh nhằm tăng cường sức trẻ cho tổ chức đảng, khơi dậy khát vọng cống hiến trong thế hệ trẻ. Năm học 2023-2024 chi bộ đã kết nạp 21 đảng viên theo chủ trương “Đảng viên tuổi 18” và được Ban Thường vụ Tỉnh ủy tặng bằng khen.

Công đoàn nhà trường đã phát huy vai trò, trách nhiệm, tích cực hoạt động và đã vinh dự nhận cờ thi đua của Tổng Liên đoàn Lao động Việt Nam năm 2021, bằng khen của Công đoàn Giáo dục Việt Nam năm 2020, cờ thi đua của Liên đoàn Lao động tỉnh năm 2019. Đoàn trường nhiều năm liên tục được Trung ương Đoàn, Tỉnh đoàn tặng bằng khen, UBND tỉnh tặng bằng khen năm 2020 vì có thành tích trong việc tham gia Cuộc thi Sáng tạo trẻ tỉnh Quảng Trị lần thứ IX. Nhiều đoàn viên xuất sắc của nhà trường đã được Trung ương Đoàn, Tỉnh đoàn tặng bằng khen.

Ghi dấu những mốc son của nhà trường không thể không kể đến tâm, lực của một “thế hệ vàng”. Đó là thế hệ những người thầy, cô đi trước đã vượt lên những thiếu thốn trăm bề của buổi đầu thành lập như thầy Lê Mạnh Tường, thầy Nguyễn Văn Triền, thầy Lê Ngọc Minh, thầy Nguyễn Đình Hạnh, thầy Lê Ánh Thỏa ... đến những thầy cô đã gắn bó gần như trọn sự nghiệp “trồng người” với Trường THPT chuyên Lê Quý Đôn như cô Nguyễn Thị Hà Ân, thầy Mai Hoa Cư, thầy Trần Văn Sáu, thầy Dương Châu Dinh, thầy Nguyễn Đức Sinh, thầy Nguyễn Văn Hiền, cô Phan Thị Quỳ...Và tiếp bước hôm nay là những thầy, cô giáo trẻ mang trong mình nhiệt huyết được cống hiến, đang từng ngày góp sức cho sự lớn mạnh của nhà trường, tiêu biểu là các thầy cô: Nguyễn Văn Tiềm, Trần Vinh Hợp, Nguyễn Thần Phong, Hồ Văn Lâm, Lê Chí, Lê Thị Ngọc Trang, Hoàng Thị Mỹ Hạnh, Nguyễn Trí Nguyên, Hồ Thị Phương Oanh, Lê Si Na, Phan Đình Trình và nhiều giáo viên khác luôn phát huy tinh thần trách nhiệm trong công việc, tích cực tự học, tự nghiên cứu, đổi mới phương pháp dạy học, ứng dụng công nghệ trong công tác quản lý học sinh, sử dụng có hiệu quả trong dạy học; tích cực tham gia các hội thảo khoa học với các trường chuyên, các trung tâm đào tạo, các trường đại học. Thường xuyên kết nối với cựu học sinh, các giáo viên trong cả nước có kinh nghiệm trong công tác bồi dưỡng học sinh giỏi để trao đổi những nội dung mới, khó và cùng tìm ra các phương pháp giải. Chính vì vậy, chất lượng giáo dục của nhà trường tăng về số lượng, chất lượng giải học sinh giỏi văn hóa, nghiên cứu khoa học.

Hành trình 30 năm qua, dưới mái trường này đã có hơn 160 thầy, cô giáo, cán bộ, công nhân viên đã từng giảng dạy, công tác, trong đó có 2 nhà giáo được Chủ tịch nước phong tặng danh hiệu Nhà giáo ưu tú; 3 nhà giáo vinh dự được Thủ tướng Chính phủ tặng bằng khen; 19 nhà giáo được nhận bằng khen của Bộ trưởng Bộ GD&ĐT; 1 nhà giáo vinh dự được nhận giải thưởng Lê Văn Thiêm; 4 nhà giáo được tặng giải thưởng Bùi Dục Tài; 14 nhà giáo được công nhận là chiến sĩ thi đua cấp tỉnh; hàng trăm lượt nhà giáo đạt danh hiệu chiến sĩ thi đua cơ sở.

Từ mái trường này đã đào tạo hơn 20.000 học sinh. Nhiều học sinh của nhà trường hiện đang giữ các chức vụ lãnh đạo tỉnh, thành phố, thị xã, huyện; là sĩ quan cao cấp trong lực lượng quân đội, công an nhân dân; nhiều cựu học sinh là tổng giám đốc, phó tổng giám đốc các công ty tầm cỡ quốc gia, khu vực; hàng nghìn cựu học sinh đã trở thành kỹ sư, bác sĩ, nhà ngoại giao, các nhà hoạt động nghệ thuật, các giáo viên...; nhiều học sinh được phong tặng học hàm, học vị giáo sư, phó giáo sư, tiến sĩ...Những học sinh ưu tú của Trường THPT chuyên Lê Quý Đôn vẫn ngày đêm miệt mài học tập, nghiên cứu, sáng tạo, góp phần vào sự phát triển của quê hương, đất nước.

Ghi nhận những cống hiến đối với sự nghiệp giáo dục, Trường THPT chuyên Lê Quý Đôn đã được Đảng, Nhà nước tặng thưởng nhiều danh hiệu cao quý: Huân chương Lao động hạng Ba (2003), Huân chương Lao động hạng Nhì (2009) và Huân chương Lao động hạng Nhất (2014), nhiều cờ “Đơn vị thi đua xuất sắc” của Thủ tướng Chính phủ trao tặng và nhiều bằng khen, giấy khen của các cấp.

Để có được thành quả như hôm nay, thầy và trò nhà trường trân trọng cảm ơn sự quan tâm, chỉ đạo của Bộ GD&ĐT, lãnh đạo Tỉnh ủy, HĐND tỉnh, UBND tỉnh, Uỷ ban MTTQ Việt Nam tỉnh, lãnh đạo các sở, ban, ngành cấp tỉnh; lãnh đạo TP. Đông Hà, các huyện, thị xã, đặc biệt là sự chỉ đạo sâu sát của lãnh đạo Sở GD&ĐT tỉnh Quảng Trị để nhà trường ngày càng phát triển bền vững.

Thầy và trò nhà trường gửi lời tri ân sâu sắc nhất đối với toàn thể các thế hệ nhà giáo, cán bộ, nhân viên, các thế hệ học sinh, quý bậc phụ huynh, những người luôn gắn bó, cống hiến cho Trường THPT chuyên Lê Quý Đôn yêu quý.

Phát huy truyền thống 30 năm xây dựng và phát triển, nhà trường tiếp tục chỉ đạo thực hiện tốt Nghị quyết số 29-NQ/TW, ngày 4/11/2013 của Ban Chấp hành Trung ương Đảng ( khóa XI) về “Đổi mới căn bản, toàn diện giáo dục và đào tạo”. Năm học 2024 - 2025 là năm học thực hiện Chương trình giáo dục phổ thông 2018 được triển khai từ lớp 10 đến lớp 12 và cũng là năm học đầu tiên tổ chức Kỳ thi tốt nghiệp THPT theo Chương trình giáo dục phổ thông 2018. Tập thể cán bộ quản lý, giáo viên, nhân viên và học sinh quyết tâm thi đua “Dạy tốt, học tốt” để trường luôn là địa chỉ đáng tin cậy của các bậc phụ huynh, các em học sinh; là trung tâm phát hiện, bồi dưỡng nhân tài, góp phần đào tạo nguồn nhân lực chất lượng cao cho quê hương, đất nước.