Thực hiện chế độ chính sách đối với lao động nữ, những vấn đề cần quan tâm

(QT) - Mặc dù Việt Nam đã có nhiều chính sách dành cho lao động nữ nhưng hiện nay, quyền lợi của lao động nữ, nhất là lao động trực tiếp tại các doanh nghiệp vẫn chưa được bảo đảm, nhiều lao động nữ vẫn gặp khó khăn trong công việc và cuộc sống. Quảng Trị hiện có 19.244 nữ công nhân, viên chức, lao động (CNVC, LĐ), chiếm 49% lực lượng CNVC, LĐ. Trong đó, tỷ lệ nữ khu vực hành chính sự nghiệp chiếm 86,4%, khu vực sản xuất kinh doanh 13,6%. Một số ngành nghề, lao động nữ chiếm tỷ lệ cao như giáo dục, y tế, ngân hàng, bưu điện và một số doanh nghiệp may mặc. Bình quân thu nhập của nữ cán bộ công chức, viên chức đạt trên 3,5 triệu đồng/người/tháng, với công nhân lao động trực tiếp đạt từ 2,5 - 3 triệu đồng/người/tháng. Ở Quảng Trị, hàng năm có trên 3.000 nữ CNVC, LĐ trong thời gian nghỉ hưởng chế độ thai sản. Ngày 1/10/2015, Chính phủ ban hành Nghị định 85/NĐ-CP quy định chi tiết một số điều của Bộ luật Lao động về chính sách đối với lao động nữ có hiệu lực thi hành từ ngày 15/11/2015. Theo đó, các đơn vị phải cải thiện điều kiện lao động, chăm sóc sức khỏe đối với lao động nữ; lao động nữ có quyền đơn phương chấm dứt, tạm hoãn hợp đồng lao động... Nghị định 85 cũng quy định lao động nữ đang nuôi con dưới 12 tháng tuổi, mỗi ngày được nghỉ 60 phút trong thời gian làm việc để cho con bú, vắt, trữ sữa, nghỉ ngơi; trong thời gian hành kinh được nghỉ mỗi ngày 30 phút, tối thiểu là 3 ngày/tháng, thời gian nghỉ này vẫn được hưởng đủ tiền lương theo hợp đồng lao động...

Lao động nữ cần được đảm bảo các chế độ chính sách theo luật định - Ảnh: HT

Ngay sau khi Nghị định 85/NĐ-CP có hiệu lực thi hành, Ban Thường vụ LĐLĐ tỉnh đã chỉ đạo các cấp Công đoàn và Ban Tuyên giáo - Nữ công tăng cường công tác tuyên truyền, phổ biến nội dung của nghị định đến với CNVC, LĐ thông qua các lớp tập huấn, tuyên truyền nghiệp vụ cũng như các hoạt động chuyên đề, đặc biệt là công tác nữ công. LĐLĐ tỉnh tổ chức tuyên truyền 30 lớp cho gần 2.000 lượt CNLĐ tham gia. Đồng thời, thực hiện chương trình phối hợp liên ngành với Sở Lao động - Thương binh và Xã hội, Bảo hiểm Xã hội và Hội LHPN tỉnh kiểm tra, giám sát việc thực hiện chế độ chính sách đối với người lao động, trong đó có chế độ dành cho lao động nữ tại 50 đơn vị, doanh nghiệp trên địa bàn, đặc biệt có 3 đơn vị có đông lao động nữ như: Công ty CP May Phong Phú, Công ty may Thương mại Quảng Trị, Công ty May Hòa Thọ. Qua kiểm tra tại 3 đơn vị có đông lao động nữ cho thấy, việc thực hiện chế độ chính sách đối với lao động nữ đã được các đơn vị, doanh nghiệp thực hiện. Về cơ bản các doanh nghiệp có đông lao động nữ đã thực hiện các chế độ như: Nghỉ chế độ thai sản; nghỉ chế độ nuôi con nhỏ dưới 12 tháng; nghỉ chế độ lao động nữ trong chu kỳ kinh nguyệt; hàng năm tổ chức khám sức khỏe định kỳ cho người lao động... Trong đó, Công ty May Hòa Thọ có những chính sách quan tâm hơn đối với lao động nữ như: Lao động nữ nuôi con dưới 12 tháng tuổi ngoài thời gian được nghỉ theo chế độ là 60 phút/ngày còn được hỗ trợ thêm 30% lương; lao động nữ có con nhỏ dưới 3 tuổi thì được hỗ trợ thêm 10% lương; ngoài khám sức khỏe định kỳ hàng năm thì mỗi tháng khám tầm soát ung thư cho 8 cán bộ công nhân viên lao động nữ tại Bệnh viện Ung thư Đà Nẵng. Hay như Công ty May CP Phong Phú có những quy chế đặc thù riêng về giới như tặng quà nhân ngày 8/3, ngày sinh nhật của đoàn viên, hỗ trợ chi phígửi con ở nhà trẻ, mẫu giáo, nhà trọ cho công nhân… Tuy nhiên, ngoài một số đơn vị điển hình trên thì đại bộ phận doanh nghiệp trên địa bàn tỉnh chưa thực hiện nghiêm túc chế độ chính sách cho lao động nữ theo Nghị định 85/NĐ-CP của Chính phủ. Qua kiểm tra thực tế cho thấy phần lớn công nhân lao động còn thiếu thông tin hoặc chưa nắm vững các chính sách, pháp luật dành cho người lao động nên gặp khó khăn khi có tranh chấp lao động xảy ra. Vấn đề sức khỏe của người lao động chưa được doanh nghiệp quan tâm đúng mức, hầu hết các đơn vị chưa thực hiện việc khám chuyên khoa phụ sản định kỳ cho lao động nữ. Khu vực vệ sinh dành cho lao động nữ không được xây theo đúng quy định của Bộ Y tế, nguồn nước sử dụng tại phòng vệ sinh chưa đảm bảo. Tình trạng tăng ca và làm việc vào ngày chủ nhật tại một số doanh nghiệp thường xuyên diễn ra. Đa phần kinh phí của công ty còn hạn chế, địa bàn làm việc vẫn còn dàn trải, không tập trung nên việc giải quyết vấn đề nhà ở và nhà giữ trẻ cho công nhân lao động vẫn chưa thực hiện. Các đơn vị do tính đặc thù nên lao động nữ chiếm số lượng khá đông, số lao động nữ trong độ tuổi sinh đẻ cao nên doanh nghiệp gặp khó khăn, rất ít doanh nghiệp tuân thủ đúng những quy định đối với chính sách lao động nữ như nghỉ 30 phút trong thời gian kinh nguyệt, hoặc nghỉ trông con ốm trong thời gian làm việc khi có con dưới 36 tháng tuổi… vì sợ ảnh hưởng dây chuyền sản xuất kinh doanh. Chị N.T.H, công nhân một doanh nghiệp trên địa bàn thành phố Đông Hà đang có con nhỏ dưới 3 tuổi tâm sự: “Trước đến nay, tôi chưa bao giờ biết về những điều khoản trong chính sách dành cho các lao động nữ và cũng chưa thấy công ty triển khai việc này. Bản thân tôi hàng ngày chỉ biết làm việc chứ không biết đến những chế độ của lao động nữ được ưu tiên gì”. Trao đổi với chúng tôi về vấn đề thực hiện chính sách đối với lao động nữ, đồng chíNguyễn Thị Hoài Lê, Phó Chủ tịch LĐLĐ tỉnh, Trưởng Ban Tuyên giáo - Nữ công cho rằng, để giám sát việc thực hiện chế độ chính sách pháp luật liên quan đến lao động nữ tại các doanh nghiệp trên địa bàn tỉnh cần tăng cường hơn nữa công tác tuyên truyền, phổ biến những chính sách, pháp luật của Nhà nước, các văn bản pháp luật liên quan đến Luật Công đoàn, Luật Lao động, Luật BHXH, Nghị định 85/NĐ-CP… tại các đơn vị có đông lao động nữ, đồng thời thường xuyên phối hợp các đơn vị liên quan để tổ chức các đợt kiểm tra liên ngành nhằm đôn đốc, nhắc nhở các doanh nghiệp chấp hành. Bên cạnh đó, các cấp, các ngành tiếp tục quan tâm chỉ đạo, có các chương trình hỗ trợ, giúp đỡ các trường hợp lao động nữ có hoàn cảnh đặc biệt khó khăn, có con nhỏ dưới 5 tuổi để cùng các doanh nghiệp tháo gỡ khó khăn, có chính sách cấp đất xây dựng nhà trẻ, nhà ở cho CNLĐ tại doanh nghiệp nhằm thu hút và đáp ứng nguyện vọng của người lao động, nhất là lực lượng lao động nữ trực tiếp. Đặc biệt, khi quy hoạch khu công nghiệp nên quy hoạch xây dựng nhà trẻ, lớp mẫu giáo tại các khu công nghiệp theo quy định của pháp luật... QUẢNG SƠN