Phẫu thuật chữa trị nhiều bệnh lý trên cùng một quả tim

(SK&ĐS) - Với trình độ phẫu thuật hiện đại cùng sự phối hợp hoàn hảo với các bác sĩ gây mê hồi sức, các bác sĩ Trung tâm Tim mạch - Bệnh viện E vừa phẫu thuật cứu sống một trường hợp đặc biệt. Đó là bệnh nhân cao tuổi phải phẫu thuật chữa trị nhiều bệnh lý trên cùng một quả tim. Thành công của ca bệnh này khẳng định sự tin cậy của một trung tâm phẫu thuật tim mới và mở ra cơ hội sống cho nhiều người bệnh tim mạch hiểm nghèo.

Thách thức trước quả tim sắp ngừng đập

Mấy ngày gần đây, những cơn đau ngực, khó thở diễn ra thường xuyên với ông Lê Văn Dương, 74 tuổi (Yên Hòa - Cầu Giấy, Hà Nội) khiến cho tình trạng sức khỏe của người chiến sĩ Điện Biên năm nào ngày càng suy kiệt. Căn bệnh đã hành hạ ông nhiều năm qua, ông cũng được gia đình đưa đi chữa trị nhiều nơi nhưng đến giờ phút này bệnh tật như bước vào giai đoạn cuối. Không nản lòng với tình trạng bệnh của ông, gia đình quyết định đưa ông đến Trung tâm Tim mạch - Bệnh viện E để tìm hy vọng điều trị. Các bác sĩ tại Trung tâm cho biết, khi nhập viện, tình trạng sức khỏe của bệnh nhân Dương rất nguy kịch, tim đã bị suy rất nặng do hẹp khít van hai lá, 3 thân động mạch vành gần như hẹp hoàn toàn, nhiều máu cục trong buồng tim. Trong khi đó, bệnh nhân bị mắc đái tháo đường typ 2 đã nhiều năm nên càng thúc đẩy quá trình biến chứng của bệnh tim mạch. Được biết, bệnh nhân Dương đã trải qua nhiều liệu trình điều trị bệnh tim: mổ tách van hai lá năm 1979, đặt stent động mạch vành phải năm 2007, nong van 2 lá năm 2009 nhưng đến nay tình trạng bệnh tái diễn và xấu đi nhiều.

PGS.TS. Lê Ngọc Thành - Giám đốc Trung tâm cho biết, để "hồi sinh" cho quả tim, bệnh nhân Dương là một bài toán cực khó, bởi đây là một bệnh nhân cao tuổi, có quá nhiều bệnh lý trên cùng một quả tim, thể trạng yếu lại có nhiều bệnh mạn tính khác phối hợp. Các biện pháp điều trị nội khoa, can thiệp không còn hiệu quả với bệnh nhân, phương pháp chỉ định duy nhất lúc này là phải phẫu thuật càng sớm càng tốt. Bởi nếu không mổ sớm, bệnh nhân sẽ đột tử do tắc mạch vành, suy tim, tai biến mạch não, tắc mạch chi, tắc mạch tạng do các cục máu đông theo dòng máu đi ra từ tim. PGS. Thành và các bác sĩ quyết định tiến hành đồng thời nhiều phẫu thuật trên quả tim bệnh nhân Dương. Đó là tiến hành bắc 3 cầu chủ - vành giải thoát sự tắc nghẽn cho 3 động mạch vành (động mạch vành phải, động mạch liên thất trước và động mạch mũ), lấy huyết khối nhĩ trái, thay van hai lá cơ học. Sau hơn 5 giờ phẫu thuật, các bác sĩ đã cứu sống được người bệnh.

Bệnh nhân Dương sau khi phẫu thuật.

Mở ra cơ hội sống cho nhiều người bệnh tim hiểm nghèo

Kể từ khi chính thức đi vào hoạt động đến nay (tháng 2/2010), Trung tâm Tim mạch Bệnh viện E đã mổ trên 200 trường hợp, trong đó 170 trường hợp mổ tim hở, số còn lại phẫu thuật về phổi, trung thất, mạch máu. Trong số 170 ca phẫu thuật tim hở, có 1/2 là trẻ em mắc bệnh tim bẩm sinh. Trung tâm cũng được hưởng chế độ bảo hiểm y tế tuyến cuối trên toàn quốc.

Theo PGS.TS. Lê Ngọc Thành, quyết định nhiều phẫu thuật cùng lúc trên cùng một quả tim là một thách thức. Bệnh nhân không chỉ có nhiều bệnh lý cần giải quyết một lúc mà phẫu thuật trên quả tim đã từng mổ có quá nhiều nguy cơ. Khi mở lồng ngực bệnh nhân ra, quả tim và màng tim bị dính chặt vào nhau, các bác sĩ phải cẩn thận gỡ vết dính, trong khi nguy cơ tắc mạch ngay trong khi mổ là rất lớn.

Để cứu sống được người bệnh, các bác sĩ của Trung tâm đã chuẩn bị mọi điều kiện tốt nhất cho ca mổ, thành lập một "teamwork" phối hợp ăn ý trong từng thao tác. PGS. Thành khẳng định, thực hiện thành công ca phẫu thuật đặc biệt này phải là những phẫu thuật viên lành nghề, có kinh nghiệm. Người điều khiển máy tim phổi nhân tạo không chỉ giỏi mà phải nhạy cảm vì thời gian mổ kéo dài, nếu kiểm soát máy không tốt, bệnh nhân dễ bị suy thận, suy đa tạng, chảy máu... Gây mê hồi sức cho bệnh nhân Dương rất phức tạp vì người bệnh đã cao tuổi nên nguy cơ ngừng thở có thể xảy ra ngay trong khi mổ hoặc không thể hồi sức được sau mổ. Hơn nữa, người già rất dễ bị viêm phổi, xẹp phổi nếu không được hồi sức tốt. PGS. Thành cũng cho rằng, chính sự hỗ trợ của Bảo hiểm y tế đã hỗ trợ chi trả phần lớn cho người bệnh phẫu thuật tim mạch, đặc biệt là trẻ nhỏ, giúp họ có điều kiện được chữa trị kịp thời.

BS. Nguyễn Công Hựu - Trung tâm Tim mạch, Bệnh viện E cho biết, để kiểm soát tốt tất cả các yếu tố có thể xảy ra sau mổ, hằng ngày bệnh nhân được chăm sóc kỹ vết thương, theo dõi chặt chẽ mọi chỉ số sinh hóa, hô hấp, huyết áp, nhịp tim... Chính vì vậy, dù phải trải qua một cuộc đại phẫu thuật song tiến triển của bệnh nhân tốt lên từng ngày. Hiện sức khỏe của bệnh nhân ổn định và đã được xuất viện.

Thành công của ca mổ phức tạp khẳng định tay nghề của các bác sĩ Trung tâm Tim mạch - Bệnh viện E, đưa nơi đây trở thành một địa chỉ tin cậy cho nhiều người bệnh tim hiểm nghèo.

Lê Hảo