Phát triển rừng nguyên liệu phục vụ công nghiệp chế biến gỗ

(QT) - Quảng Trị có 3/4 diện tích là đất đồi núi và cát ven biển, có điều kiện tự nhiên, khí hậu và tiềm năng đất đai thuận lợi cho việc phát triển lâm nghiệp. Với mục tiêu trong giai đoạn 2012 - 2020 được tỉnh đề ra là xây dựng ngành lâm nghiệp phát triển toàn diện theo hướng hiện đại, bền vững, sản xuất hàng hoá lớn đang tạo ra những lợi thế nhất định trong phát triển kinh tế lâm nghiệp.

Khai thác gỗ rừng trồng ở Cam Lộ - Ảnh: P.V

Theo báo cáo của Chi cục Lâm nghiệp, toàn tỉnh có diện tích tự nhiên 473.982 ha, diện tích đất có rừng 241.105 ha, trong đó rừng tự nhiên 141.456 ha; rừng trồng 99.649 ha; độ che phủ của rừng năm 2014 đạt 48,6% tăng 0,6% so với năm 2013. Thực hiện mục tiêu phát triển lâm nghiệp trên, tỉnh đã chủ động triển khai nhiều hoạt động, tạo ra các động lực cho nền kinh tế nông nghiệp nói chung và lĩnh vực lâm nghiệp nói riêng phát triển một cách đồng bộ, đáp ứng với mục tiêu hội nhập quốc tế trong tương lai như rà soát sắp xếp đổi mới các công ty lâm nghiệp, đồng thời tiến hành rà soát quy hoạch lại 3 loại rừng, tạo điều kiện cho các địa phương xây dựng quy hoạch, kế hoạch bảo vệ và phát triển rừng phù hợp với mục tiêu phát triển lâm nghiệp chung cho toàn tỉnh. Hiện nay, ngành công nghiệp chế biến gỗ rừng trồng đã trở thành một ngành công nghiệp chủ lực, mũi nhọn của tỉnh. Trong những năm trở lại đây, một số doanh nghiệp đã có sự đầu tư mạnh mẽ trong lĩnh vực chế biến các sản phẩm từ gỗ rừng trồng như Công ty CP gỗ MDF VRG Quảng Trị, Công ty CP gỗ Đại Thành Quảng Trị, Công ty TNHH Phương Thảo (KCN Nam Đông Hà), Công ty CP Long Hưng Thịnh (CCN Diên Sanh), Công ty CP Tiến Phong, Công ty CP Tổng Công ty Thương mại Quảng Trị (Cam Lộ), Công ty CP Lâm sản Quảng Trị (Vĩnh Linh) và nhiều doanh nghiệp và các cơ sở cưa xẻ nằm rải rác ở các huyện, thị xã, thành phố với sản lượng chế biến hàng năm khoảng 450.000 m3 gỗ thành phẩm (tương đương khoảng 700.000 m3 gỗ nguyên liệu), đem lại doanh thu trên 7.000 tỷ đồng, giải quyết việc làm cho trên 3.000 lao động với thu nhập bình quân là 3,5 - 5 triệu đồng/ người/tháng. Các sản phẩm gỗ được sản xuất tại Quảng Trị chủ yếu cung cấp cho thị trường trong nước, Trung Quốc và một số thị trường khác. Để chủ động nguồn cung, công tác quy hoạch phát triển vùng nguyên liệu tập trung phục vụ cho công nghiệp chế biến gỗ được xác định ưu tiên hàng đầu, tạo điều kiện thuận lợi cho các nhà máy chế biến gỗ trên địa bàn hoạt động ổn định, chủ động được nguồn nguyên liệu đầu vào, đầu ra cho nhà máy. Hiện tại địa bàn tỉnh có khoảng trên 80.000 ha rừng trồng sản xuất, loài cây trồng chủ yếu là keo lai, keo tai tượng và một số ít là keo lá tràm. Theo kế hoạch, trong thời gian tới, việc mở rộng diện tích rừng trồng phục vụ ngành công nghiệp chế biến gỗ được chú trọng, góp phần nâng độ che phủ rừng của tỉnh lên 50% vào năm 2020. Cùng với nhiệm vụ mở rộng diện tích rừng trồng, việc nâng cao chất lượng rừng rất được quan tâm thông qua việc trồng rừng có chứng chỉ FSC. Thời gian qua, được sự hỗ trợ của Bộ Nông nghiệp và PTNT, Tổng cục Lâm nghiệp, Tổ chức WWF Việt Nam, Tổ chức Phát triển Hà Lan (SNV) và một số tổ chức phi chính phủ khác đã tạo điều kiện cho các công ty lâm nghiệp, đặc biệt là các nhóm hộ trồng rừng quy mô nhỏ được tiếp cận với biện pháp quản lý rừng bền vững và cấp chứng chỉ rừng trồng. Đây là bước đi rất mới đối với ngành lâm nghiệp, ngoài mục đích kinh tế còn giúp cho các tổ chức quản lý xã hội và môi trường được ổn định và bền vững. Đến nay, các công ty lâm nghiệp cũng như các hộ gia đình trồng rừng quy mô nhỏ trên địa bàn tỉnh đã thay đổi các biện pháp canh tác trước đây. Bên cạnh đó, ngành lâm nghiệp đã chủ động tổ chức các lớp tập huấn nâng cao nhận thức để thay đổi tư duy sản xuất kinh doanh của các chủ rừng, đồng thời xây dựng các mô hình thí điểm để cho các chủ rừng học tập, chia sẻ kinh nghiệm từ mô hình. Năm 2014 đã xây dựng 2 mô hình trình diễn gồm mô hình chuyển hóa rừng trồng cây keo lai sang kinh doanh gỗ lớn với chu kỳ kinh doanh từ 10 - 12 năm có diện tích 20 ha; mô hình trồng rừng kinh doanh gỗ lớn với chu kỳ kinh doanh 10 - 12 năm có diện tích 60 ha. Các chủ rừng ngày càng quan tâm đến việc trồng rừng cung cấp nguyên liệu dăm gỗ nhiều hơn cung cấp gỗ xẻ cho chế biến xuất khẩu. Thông qua sự hỗ trợ của các tổ chức như WWF Việt Nam, Tổ chức phát triển Hà Lan (SNV), tính đến nay tỉnh Quảng Trị có 20.966,0 ha rừng trồng được cấp chứng chỉ, trong đó công ty lâm nghiệp 19.598 ha, các nhóm hộ 1.367,6 ha và mục tiêu đến năm 2020, trên địa bàn tỉnh có khoảng 42.000 ha rừng trồng sản xuất được cấp chứng chỉ. Để đáp ứng mục tiêu sản xuất kinh doanh cho công nghiệp chế biến gỗ và xuất khẩu, tỉnh đã tập trung chỉ đạo các đơn vị sản xuất lâm nghiệp trên địa bàn tập trung chuyển đổi hình thức kinh doanh rừng với mục tiêu nâng cao năng suất, chất lượng và giá trị của rừng thông qua biện pháp quản lý rừng bền vững và cấp chứng chỉ rừng trồng. Song song với việc phát triển nguồn nguyên liệu phục vụ cho công nghiệp chế biến gỗ xuất khẩu, công tác tìm đầu ra cho sản phẩm theo hướng liên kết chuỗi sản phẩm trong lâm nghiệp được chú trọng. Hiện tại, Công ty CP Tổng Công ty Thương mại Quảng Trị là đơn vị đầu tiên được cấp chứng chỉ CoC trên địa bàn tỉnh Quảng Trị, được thu mua tất cả diện tích rừng trồng được cấp chứng chỉ FSC trên địa bàn tỉnh. Năm 2014, đơn vị đã thu mua của Hợp tác xã Phú Hưng 19,7 ha rừng trồng được cấp chứng chỉ FSC, cung cấp cho thị trường hơn 1.303 m3 gỗ xẻ và 365 tấn dăm giấy, giá gỗ có chứng chỉ cao hơn gỗ không có chứng chỉ tại cùng thời điểm 18%. Bên cạnh đó, đơn vị đã cam kết với hội các nhóm hộ có chứng chỉ rừng Quảng Trị sẽ bao tiêu toàn bộ sản lượng gỗ rừng trồng có chứng chỉ FSC với giá cao hơn gỗ không có FSC là 15 - 18% theo giá thị trường và hỗ trợ cho các hộ gia đình vay vốn với lãi suất thấp hơn ngân hàng thương mại 2%. Việc xây dựng và ổn định vùng trồng rừng nguyên liệu thâm canh tập trung, tạo ra giá trị gia tăng cao, đáp ứng nhu cầu gỗ nguyên liệu cho công nghiệp chế biến, tiêu dùng và hướng đến xuất khẩu là hướng đi đúng đắn của kinh tế nông nghiệp nói chung và lâm nghiệp nói riêng. Chính vì vậy trong thời gian tới cần tập trung huy động sự tham gia rộng rãi, tích cực của các thành phần kinh tế vào hoạt động sản xuất lâm nghiệp để phát triển kinh tế, xã hội, xoá đói giảm nghèo, nâng cao mức sống cho người dân nông thôn, miền núi và góp phần giữ vững an ninh, quốc phòng trên địa bàn tỉnh. LÊ MINH