Nhân rộng mô hình nuôi dê nhốt ở vùng Cùa gặp khó khăn

Với ưu thế dễ nuôi, tốn ít công chăm sóc, tận dụng được nguồn thức ăn tự nhiên sẵn có nên mô hình dê nhốt được nhiều hộ gia đình ở vùng Cùa, huyện Cam Lộ lựa chọn phát triển. Đây là hướng chuyển đổi cơ cấu cây trồng, vật nuôi mang lại hiệu quả kinh tế. Tuy nhiên, thời gian gần đây, việc nhân rộng mô hình gặp khó khăn, người dân cần được sự hỗ trợ từ các cấp.

Mô hình nuôi dê của anh Nguyễn Trưng Vương ở thôn Phương An 2, xã Cam Nghĩa - Ảnh: LÊ TRƯỜNG

Tận dụng đồng đất ở xa khu dân cư và nguồn thức ăn tự nhiên dồi dào, năm 2012, anh Nguyễn Trưng Vương ở thôn Phương An 2, xã Cam Nghĩa đầu tư mua 3 cặp dê giống về nuôi. Nhận thấy hiệu quả ngay từ lứa đầu tiên, những năm tiếp đó, anh Vương quyết định đầu tư nhằm tăng đàn. Giai đoạn cao điểm, đàn dê của gia đình anh Vương có 70 con. Tuy vậy, do ảnh hưởng của thị trường, hiện mô hình dê nhốt của gia đình anh chỉ còn duy trì đàn khoảng 25 con theo hình thức vừa nuôi nhốt vừa thả vườn.

“Ban đầu chủ yếu là tôi nuôi dê thả vườn. Sau khi được địa phương tập huấn và tham quan các mô hình địa phương khác thì tôi chuyển sang nuôi nhốt. Tôi nghiên cứu đầu tư kỹ lưỡng hơn về chuồng trại theo hình thức nuôi nhốt dê trên nhà sàn. Chăn nuôi theo cách này giúp hạn chế rủi ro dịch bệnh, đảm bảo vệ sinh môi trường cho đàn dê sinh trưởng khỏe mạnh.

Tuy nhiên, so với nuôi thả thì nuôi nhốt cần vốn đầu tư lớn hơn, công chăm sóc nhiều hơn. Đặc biệt, những năm trước đầu ra tương đối ổn định với giá bán dao động từ 130.000 - 150.000 đồng/kg nhưng hiện nay, giá bán giảm, việc tiêu thụ trông chờ vào tiểu thương mua bán nhỏ nên gia đình gặp khó khăn trong việc mở rộng quy mô”, anh Vương chia sẻ.

Từ khoảng năm 2021 đến nay, mô hình nuôi dê nhốt chuồng trên địa bàn huyện Cam Lộ phát triển khá mạnh ở các xã thuộc vùng gò đồi như Cam Thành, Cam Chính, Cam Nghĩa, Cam Thủy. Theo nhiều người nuôi dê cho biết, nếu được nuôi nhốt thì sẽ dễ kiểm soát dịch bệnh trên đàn dê hơn. Thuận lợi nữa là vật nuôi này thời gian sinh trưởng nhanh, nguồn thức ăn chủ yếu là cỏ, lá sẵn có trong vườn.

Theo thống kê chưa đầy đủ, toàn huyện Cam Lộ có trên 150 hộ gia đình phát triển mô hình này với số lượng trên 3.200 con dê. Bình quân mỗi hộ nuôi từ 10 - 20 con dê sinh sản, dê thịt, hộ nuôi nhiều lên đến hàng trăm con. Riêng tại 2 xã Cam Chính và Cam Nghĩa thuộc vùng Cùa có khoảng 50 hộ nuôi với số lượng gần 1.000 con.

Chủ tịch Hội Nông dân xã Cam Chính Nguyễn Ngọc Thanh cho biết, từ hiệu quả thực tế của mô hình nuôi dê nhốt chuồng, năm 2021 địa phương đã thành lập Tổ hợp tác nuôi dê nhốt với 27 thành viên. Thời điểm này tổng đàn dê của tổ là 567 con. Sau gần 1 năm thành lập các thành viên tổ hợp tác đã mở rộng quy mô, nâng tổng đàn lên 750 con.

Thời điểm đó, thị trường đầu ra ổn định, thương lái đến thu mua ngay tại chuồng nên nhiều hộ gia đình có nguồn thu nhập hàng trăm triệu đồng từ nuôi dê nhốt. Tuy nhiên, 2 năm trở lại đây giá thu mua dê thịt và dê giống giảm sâu đã khiến số lượng hộ nuôi và tổng đàn cũng giảm theo.

“Để tạo điều kiện cho người dân phát triển mô hình nuôi dê nhốt hiệu quả, thời gian qua, chính quyền địa phương, đặc biệt là Hội Nông dân xã đã tích cực đề xuất nhiều chính sách hỗ trợ về vốn vay ưu đãi, tập huấn chuyển giao khoa học kỹ thuật cho hội viên, vận động thành lập các tổ hợp tác để các hộ liên kết, hỗ trợ nhau về kỹ thuật nuôi, tìm đầu ra cho sản phẩm... Tuy vậy, việc mở rộng quy mô đàn gặp không ít khó khăn”, ông Thanh thông tin thêm.

Theo Phó Chủ tịch UBND xã Cam Nghĩa Lê Song Hào, nuôi dê nhốt chuồng là hướng đi phù hợp trong khai thác tiềm năng, lợi thế vùng gò đồi của địa phương. Do đó, những năm về trước, các hội, đoàn thể của xã đã tuyên truyền vận động người dân phát triển mô hình này.

Nhưng quá trình nuôi nhốt đòi hỏi sự đầu tư về chuồng trại, nguồn thức ăn ổn định và kỹ thuật chăm sóc cao hơn nên không ít hộ đã chuyển đổi sang mô hình khác hoặc nuôi dê bán chăn thả, chưa chú trọng ứng dụng kỹ thuật vào chăn nuôi nên hiệu quả chưa cao. Đây cũng là nguyên nhân khiến tổng đàn dê trên địa bàn xã giảm mạnh, việc duy trì và nhân rộng mô hình gặp khó khăn.

Để mô hình nuôi dê nhốt chuồng phát triển bền vững tại vùng Cùa cần có sự phối hợp chặt chẽ giữa chính quyền địa phương, các tổ chức hỗ trợ, doanh nghiệp và người dân.

“Để có thể nhân rộng mô hình nuôi dê theo hướng hàng hóa cần hỗ trợ nguồn vốn vay ưu đãi, chuyển giao khoa học kỹ thuật cho nông dân. Bên cạnh đó, chính quyền địa phương cần định hướng, quy hoạch vùng riêng biệt phục vụ chăn nuôi nói chung và nuôi dê nói riêng, có quỹ đất để trồng cỏ, tạo nguồn thức ăn ổn định cho đàn vật nuôi.

Đặc biệt, cần có sự liên kết, hỗ trợ từ khâu chọn giống, chăm sóc và tiêu thụ sản phẩm theo hướng thâm canh nhằm tạo bền vững cho mô hình”, ông Hào mong muốn.

Lê Trường