Một chương trình du lịch có ý nghĩa nhân văn sâu sắc, góp phần vào sự phát triển KT- XH của tỉnh Quảng Trị

* Đồng chí NGUYỄN HỮU THẮNG, Giám đốc Sở Văn hóa, Thể thao và Du lịch Quảng Trị trả lời phỏng vấn -Thưa đồng chí! 10 năm đã trôi qua, bây giờ nhìn lại Chương trình du lịch “Hoài niệm về chiến trường xưa và đồng đội” có ý nghĩa như thế nào đối với ngành du lịch Quảng Trị?

- Chúng ta đều biết Quảng Trị hiện đang sở hữu một bảo tàng sinh động nhất về di tích chiến tranh cách mạng. Trong hơn 518 di tích được kiểm kê đánh giá, có 469 di tích lịch sử chiến tranh cách mạng, 4 di tích được xếp hạng cấp quốc gia đặc biệt, đó là: Đường Trường Sơn - Đường Hồ Chí Minh đi qua Quảng Trị, Địa đạo Vịnh Mốc và Hệ thống Làng hầm Vĩnh Linh, Đôi bờ Hiền Lương - Bến Hải, Thành Cổ Quảng Trị và những địa điểm lưu niệm sự kiện 81 ngày đêm năm 1972. Hệ thống di tích lịch sử chiến tranh cách mạng ở Quảng Trị phong phú về số lượng, đa dạng về loại hình và có ý nghĩa lịch sử to lớn. Đặc biệt, Quảng Trị có hai nghĩa trang liệt sĩ quốc gia là Nghĩa trang Trường Sơn và Nghĩa trang Đường 9, nơi yên nghỉ của hàng vạn anh hùng, liệt sĩ. Đó là các cơ sở quan trọng để năm 2005 lãnh đạo tỉnh Quảng Trị, Bộ Quốc phòng, Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch, Tổng cục Du lịch cùng quyết tâm triển khai Chương trình du lịch “Hoài niệm về chiến trường xưa và đồng đội”. Đây là chương trình du lịch có ý nghĩa nhân văn và tâm linh sâu sắc thu hút sự tham gia của cả hệ thống chính trị, các tổ chức xã hội, doanh nghiệp và các tầng lớp nhân dân, nhất là các vị tướng lĩnh, sĩ quan, chiến sĩ, thanh niên xung phong, cựu chiến binh và thân nhân các gia đình thương binh, liệt sĩ. Hàng năm, hàng triệu lượt du khách trong và ngoài nước đã đến Quảng Trị để tìm hiểu về truyền thống lịch sử cách mạng, về thăm lại chiến trường xưa và tri ân các anh hùng, liệt sĩ. Đặc biệt vào các dịp lễ lớn của đất nước, lượng khách đổ về Quảng Trị tăng gấp nhiều lần. Điều đó cho thấy Chương trình du lịch “Hoài niệm về chiến trường xưa và đồng đội” tuy mới ra đời nhưng đã có sức hấp dẫn riêng, thu hút thêm nhiều khách đến với Quảng Trị. Qua đó góp phần quan trọng vào việc thúc đẩy sự phát triển kinh tế - xã hội của địa phương nói chung và của ngành du lịch Quảng Trị nói riêng. - Đồng chí cho biết rõ hơn về những kết quả nổi bật đạt được của Chương trình du lịch “Hoài niệm về chiến trường xưa và đồng đội”? - Qua 10 năm triển khai Chương trình du lịch “Hoài niệm về chiến trường xưa và đồng đội” (2005 - 2015) có thể thấy rõ loại hình du lịch này mang lại nhiều kết quả quan trọng về chính trị và xã hội sâu sắc. Trước hết, thông qua việc triển khai Chương trình du lịch “Hoài niệm về chiến trường xưa và đồng đội” đã bồi dưỡng và nâng cao nhận thức truyền thống cách mạng hào hùng của dân tộc, lòng yêu quê hương, đất nước cho cán bộ và nhân dân, nhất là thế hệ trẻ. Thu hút được sự tham gia của cả hệ thống chính trị, các tổ chức xã hội, doanh nghiệp và các tầng lớp nhân dân. Nhiều di tích chiến tranh cách mạng được đầu tư tôn tạo, nâng cấp và phát huy giá trị; cơ sở hạ tầng, dịch vụ du lịch phục vụ du khách được tập trung đầu tư, phát triển; công tác xúc tiến, quảng bá du lịch được quan tâm đẩy mạnh; góp phần quan trọng vào việc quảng bá hình ảnh mảnh đất, con người Quảng Trị và chuyển dịch cơ cấu kinh tế, nâng cao chất lượng đời sống của người dân địa phương. Đến nay, bình quân hàng năm, Quảng Trị đón được 1,6 triệu lượt khách du lịch, doanh thu xã hội đạt 1.270 tỷ đồng. Thông qua hoạt động du lịch góp phần thực hiện tốt chính sách ngoại giao nhân dân với bạn bè quốc tế; đồng thời tạo sự liên kết chặt chẽ giữa các ngành, các cấp trong nước và nước ngoài để huy động nguồn lực phát triển du lịch và khắc phục hậu quả chiến tranh. Thông qua các hoạt động, các đơn vị quân đội, Hội Cựu chiến binh, các đoàn thể, tổ chức chính trị - xã hội, các doanh nghiệp, nhà đầu tư, nhà hảo tâm... đã có nhiều việc làm thiết thực góp phần đảm bảo an sinh xã hội. Từ sự phát triển của Chương trình du lịch “Hoài niệm về chiến trường xưa và đồng đội”, đưa Quảng Trị trở thành cầu nối quan trọng cho các chương trình du lịch nối tiếp “Con đường di sản miền Trung”, “Con đường huyền thoại” và các chương trình du lịch tiêu biểu khác; tạo sự liên doanh, liên kết hợp tác phát triển du lịch giữa các vùng, miền trong cả nước và với các nước trong khu vực.

Các CCB thăm lại cầu Hiền Lương lịch sử - Ảnh: PV

- Bên cạnh mặt thuận lợi thì quá trình triển khai thực hiện chương trình du lịch trên có gì khó khăn, vướng mắc, thưa đồng chí? - Chương trình du lịch “Hoài niệm về chiến trường xưa và đồng đội” đã đạt được những kết quả bước đầu rất quan trọng. Tuy nhiên, qua thực tiễn triển khai đã bộc lộ một số khó khăn, hạn chế. Đó là, đặc thù của di tích chiến tranh cách mạng phần lớn là phế tích, trải qua thời gian dưới tác động bởi thời tiết, khí hậu khắc nghiệt và của con người nên ngày càng xuống cấp nghiêm trọng. Việc bảo tồn, trùng tu tôn tạo và phát huy giá trị các di tích đòi hỏi phải có nguồn lực tài chính lớn. Hiện nay trên địa bàn tỉnh vẫn còn nhiều di tích chiến tranh cách mạng quan trọng chưa được đầu tư trùng tu, tôn tạo, hoặc đầu tư nhưng còn thiếu đồng bộ, quy mô chưa tương xứng với tầm vóc và giá trị to lớn của các di tích. Cơ sở vật chất ngành du lịch mặc dù có tăng cường đầu tư nhưng nhìn chung vẫn chưa đáp ứng được nhu cầu ngày càng cao của du khách, chưa lưu giữ được khách lưu trú dài ngày. Cách thức tổ chức khai thác sản phẩm du lịch hoài niệm và các dịch vụ hỗ trợ còn lúng túng, chưa có nhiều sản phẩm lưu niệm, kỷ vật chiến tranh gắn với du lịch hoài niệm… do đó hiệu quả mang lại chưa cao, chưa tương xứng với tiềm năng, thế mạnh vốn có. Nguồn nhân lực du lịch mặc dù được quan tâm bồi dưỡng nhưng nhìn chung còn nhiều hạn chế. Các doanh nghiệp lữ hành còn thiếu năng động trong việc thiết kế những tour du lịch hoài niệm hấp dẫn, đem lại hiệu quả thiết thực. Công tác tuyên truyền quảng bá du lịch chưa được đầu tư đúng mức và thiếu bài bản. Việc quảng bá cho Chương trình du lịch “Hoài niệm về chiến trường xưa và đồng đội” chưa đạt được hiệu quả như mong muốn. Việc kết nối, mở rộng chương trình mới được triển khai bước đầu. Việc nối tour sang các điểm Bảo tàng truyền thống Liên minh chiến đấu Việt - Lào, đường Hồ Chí Minh… trên đất Lào và thực hiện chương trình du lịch quá cảnh tham quan các điểm 2 bên biên giới 2 nước theo danh sách đoàn còn hạn chế. Chương trình du lịch ra tham quan đảo Cồn Cỏ còn vướng về cơ chế quản lý đảo. Công tác tổ chức liên kết, phối hợp với các tỉnh, thành phố, nhất là các địa phương lân cận như Quảng Bình, Thừa Thiên- Huế, Đà Nẵng, Quảng Nam ... chưa tốt. Công tác xã hội hóa huy động nguồn lực phát triển du lịch hoài niệm tuy đạt được những kết quả bước đầu nhưng chưa mạnh mẽ, chủ yếu từ sự tài trợ quảng cáo thương hiệu của các doanh nghiệp kết hợp với mục đích tri ân, đền ơn đáp nghĩa. Việc tổ chức phát triển các dịch vụ gắn với di tích lịch sử cách mạng, xây dựng các sản phẩm kết hợp giữa phát triển văn hóa với phát triển kinh tế, nhất là phát triển các dịch vụ để thu hút khách qua đó tăng thu tạo nguồn lực tái đầu tư còn rất hạn chế . -Theo đồng chí cần làm gì để thương hiệu du lịch “Hoài niệm về chiến trường xưa và đồng đội” được lan tỏa và đạt hiệu quả cao hơn? -Theo tôi trong thời gian tới, cần thực hiện một số nhiệm vụ chủ yếu như sau: Tiếp tục thực hiện mục tiêu bảo tồn, tôn tạo, giữ gìn, nâng cao tính bền vững, đồng thời phát huy giá trị to lớn của hệ thống di tích lịch sử chiến tranh cách mạng làm cơ sở thúc đẩy phát triển mạnh mẽ Chương trình du lịch “Hoài niệm về chiến trường xưa và đồng đội”. Kết hợp hiệu quả giữa mục tiêu bảo tồn, tôn tạo với đầu tư phát triển các hoạt động dịch vụ - du lịch và tổ chức xây dựng các sản phẩm du lịch hoài niệm có khả năng hấp dẫn thu hút khách, tạo khả năng cạnh tranh, liên kết, hợp tác với các sản phẩm du lịch trong khu vực. Huy động mọi nguồn lực, chú trọng từ nguồn xã hội hóa cho đầu tư phát triển du lịch nói chung và du lịch hoài niệm nói riêng. Quan tâm đào tạo, bồi dưỡng nghiệp vụ cho đội ngũ lao động trực tiếp công tác trong ngành du lịch. Chú trọng công tác thông tin, quảng bá, xúc tiến du lịch hoài niệm. Xây dựng chương trình quảng bá du lịch hoài niệm bài bản, có trọng tâm, trọng điểm, chú trọng các đối tượng khách có nhiều tiềm năng. Tổ chức liên doanh, liên kết thực hiện chương trình du lịch hoài niệm, hồi tưởng đến các thị trường trọng điểm ở các tỉnh khu vực Bắc miền Trung, Hà Nội, thành phố Hồ Chí Minh, các nước Mỹ, Tây Âu, các nước trên Hành lang Kinh tế Đông - Tây… Sắp tới tỉnh Quảng Trị sẽ tổ chức hội nghị tổng kết 10 năm triển khai thực hiện Chương trình du lịch “Hoài niệm về chiến trường xưa và đồng đội”. Hội nghị này nhằm đánh giá kết quả đạt được và những mặt còn hạn chế. Qua đó rút ra những bài học kinh nghiệm, đưa ra định hướng và giải pháp tiếp tục khai thác giá trị các di tích chiến tranh cách mạng, phát triển bền vững du lịch hoài niệm đi đôi với việc đầu tư bảo vệ, trùng tu, tôn tạo các di tích. Đồng thời khẳng định tính khoa học và thực tiễn của chương trình du lịch đã góp phần quan trọng trong việc giáo dục truyền thống cách mạng và phát triển kinh tế- xã hội của tỉnh Quảng Trị. -Xin cảm ơn đồng chí. HOÀNG NAM BẰNG (thực hiện)