Để có vụ mùa bội thu

(QT) - Những ngày này, nông dân các địa phương trong tỉnh Quảng Trị đang tập trung thu hoạch lúa vụ đông xuân 2013 – 2014. Trên những cánh đồng, không khí ngày mùa nhộn nhịp, khẩn trương, rộn rã trong tiếng máy gặt, máy tuốt… Đây là năm được mùa nhất từ trước đến nay, năng suất lúa toàn tỉnh ước đạt 56 tạ/ha. Để có được vụ mùa bội thu này, ngoài yếu tố thuận lợi về thời tiết, ngành nông nghiệp Quảng Trị đã có sự phối hợp đồng bộ, hợp lý. Phóng viên báo Quảng Trị đã gặp gỡ những người liên quan để trao đổi, thông tin về vấn đề này. Ông Nguyễn Văn Tân, Chi cục trưởng Chi cục Bảo vệ thực vật Quảng Trị: Những năm gần đây, do không có lũ lớn xuất hiện và các loài thiên địch với chuột như: rắn; một số loài chim như cú mèo, chim cắt… bị săn bắt, tận diệt nên chuột phát triển mạnh. Hai vụ lúa đông xuân 2012 – 2013 và vụ hè thu 2013, toàn tỉnh bị mất mùa trên diện rộng, năng suất lúa có lúc giảm xuống còn 45 tạ/ha. Nguyên nhân chính của việc mất mùa là do một số loài sâu bệnh bùng phát và chuột hoành hành, phá hoại.

Nông dân huyện Gio Linh khẩn trương thu hoạch lúa đông xuân 2013- 2014 - Ảnh: LT

Rút kinh nghiệm từ những vụ sản xuất trước, vụ đông xuân năm nay Chi cục Bảo vệ thực vật tỉnh đã chủ động chỉ đạo các địa phương ra quân diệt chuột ngay từ đầu vụ. Để kịp thời động viên nông dân tham gia diệt chuột, Chi cục đã cấp 10 tấn thuốc diệt chuột sinh học; 1.200 bẫy diệt chuột bán nguyệt cho các địa phương. Trong đợt 1 ra quân diệt chuột ở đầu vụ, tỉnh Quảng Trị đã mời “vua diệt chuột” Trần Quang Thiều về tập huấn, chia sẻ kinh nghiệm diệt chuột bằng bẫy bán nguyệt không cần mồi cho một số nông dân, xã viên hợp tác xã (HTX) trên địa bàn tỉnh. đồng thời chúng tôi cũng phối hợp chính quyền một số địa phương và các HTX trích kinh phí thu mua đuôi chuột với giá từ 1.000- 3.000 đồng/đuôi để khuyến khích nhân dân diệt chuột. Nhiều địa phương ở Hải Lăng, Triệu Phong, Gio Linh, nhân dân tiến hành ngăn kênh thủy lợi tạo lũ nhân tạo để diệt chuột... Nhờ thực hiện đồng bộ các giải pháp, vụ đông xuân này toàn tỉnh đã diệt được trên 500.000 con chuột. Vì vậy, đã giảm hẳn hiện tượng chuột phá hoại, cắn phá lúa. Bên cạnh đó từ đầu vụ, chúng tôi đã phối hợp các địa phương kịp thời xử lý các loại sâu bệnh hại lúa. trước khi lúa trổ 7 ngày đều khuyến cáo nông dân bơm phòng trừ bệnh lem lép hạt và đạo ôn cổ bông nên hạt lúa khi chín mẩy, vàng óng. Ông Nguyễn Duy Thông, Tổng Giám đốc Công ty TNHHMTV Quản lý và khai thác công trình thủy lợi Quảng Trị : Mặc dù vụ đông xuân áp lực về nhu cầu cấp nước không lớn nhưng để đảm bảo nước tưới cho đồng ruộng hiệu quả và phải tiết kiệm để dành cho vụ sản xuất hè thu 2014, vụ mùa qua chúng tôi đã chủ động giao nước đến tận cơ sở và công trình thủy lợi, đồng thời áp dụng biện pháp tưới nước theo thời gian sinh trưởng của cây lúa. Căn cứ tình hình thổ nhưỡng, điều kiện thực tế từng địa phương, từng vùng ruộng, các trạm bơm phối hợp với địa phương điều tiết nước hợp lý bằng các phương pháp tưới ướt - khô xen kẽ. Cây lúa không phải lúc nào cũng cần chân ruộng ngập nước nên việc áp dụng tưới theo từng thời kỳ sinh trưởng sẽ giúp rễ lúa ăn sâu vào trong đất, cứng cáp, bớt phân bón, đề kháng tốt hơn với các loại sâu bệnh, giảm chi phí bảo vệ thực vật cho nông dân. Bên cạnh đó, vụ đông xuân vừa qua chúng tôi cũng đưa vào sử dụng thêm 2 trạm bơm Tân Minh và Kinh Môn phục vụ tưới thêm cho khoảng 150 ha lúa ở vùng khó tưới trên địa bàn huyện Gio Linh. Ông Nguyễn Văn Trí, Giám đốc Trung tâm Giống cây trồng- vật nuôi Quảng Trị: Do thời tiết có nhiều biến đổi phức tạp, khó lường (ít tuân theo quy luật như những năm trước) nên ngành nông nghiệp tỉnh đã có chủ trương tập trung cơ cấu các giống lúa ngắn ngày (thời gian sinh trưởng khi gieo thẳng từ 120 ngày trở xuống). Những năm qua, chúng tôi đã tích cực tìm tòi, nghiên cứu và khảo nghiệm nhiều loại giống lúa ngắn ngày, thậm chí là cực ngắn ngày để hóa giải sự khắc nghiệt của thời tiết. Với một đơn vị chuyên cung cấp giống, chúng tôi luôn phấn đấu 2 tiêu chí là năng suất và rút ngắn thời gian sinh trưởng nhưng vẫn đảm bảo chất lượng. Bên cạnh một số giống ngắn ngày được sử dụng rộng rãi những năm qua như: Khang Dân, HT1, HT6, Ma Lâm… chúng tôi đã khảo nghiệm một số giống lúa vừa ngắn ngày vừa chất lượng như: TL6, VS1, Nàng Xuân… Thông thường các giống lúa ngắn ngày được đưa vào sản xuất ở vụ hè thu để tránh lũ cuối vụ. tuy nhiên vụ đông xuân này toàn tỉnh gieo cấy trên 24.600 ha lúa thì tỷ lệ các giống lúa ngắn ngày chiếm gần 80%. Việc thay đổi cơ cấu bộ giống trong vụ đông xuân năm nay đã làm thay đổi khung lịch thời vụ, rút ngắn thời gian sinh trưởng nên tránh được chu kỳ sinh trưởng, phát triển của các loại sâu bệnh hại lúa, góp phần tăng năng suất. Ông Lê Văn Toàn, Phó trưởng Phòng Nông nghiệp huyện Gio Linh: Vụ đông xuân năm nay huyện Gio Linh gieo cấy 4.456 ha lúa, năng suất trung bình toàn huyện đạt 57 tạ/ha, vượt kế hoạch 2,5 tạ/ha và tăng 6,3 tạ/ha so với cùng kỳ năm ngoái. Đây là vụ lúa mà huyện đạt năng suất và sản lượng cao nhất từ trước đến nay. Có được kết quả này là nhờ sự chuyển biến tích cực trong công tác chỉ đạo sản xuất từ huyện đến cơ sở. Bên cạnh việc tuân thủ đúng khung lịch thời vụ, cơ cấu giống, các biện pháp phòng trừ sâu bệnh theo chỉ đạo của Sở NN&PTNT, ngay từ đầu vụ sản xuất, UBND huyện Gio Linh đã có kế hoạch 847/KH-UBND về việc triển khai chiến dịch diệt chuột và nạo vét kênh mương, vệ sinh đồng ruộng như: nạo vét hạ lưu đập Mụ Châu, kênh tiêu Bàu Phùng; phối hợp với Công ty TNHH MTV Quản lý và khai thác công trình thủy lợi tỉnh nạo vét kênh tiêu Trung Sơn đến trạm bơm Gio Phong; kênh tiêu từ thôn Hải Chữ (Trung Hải) đến trạm bơm Cao Xá… Ra quân diệt chuột với nhiều đợt cao điểm tập trung vào trong tháng 12/2013, toàn huyện đã diệt trên 190.000 con chuột. Bên cạnh đó, vụ đông xuân 2013 – 2014, huyện Gio Linh đã đưa vào sản xuất thêm 193 ha lúa nhờ đảm bảo nguồn nước tưới, góp phần nâng sản lượng của địa phương lên trên 25.400 tấn. LÂM THANH (thực hiện)