Hỗ trợ hiệu quả cấp quyền sử dụng đất cho hộ nghèo vùng dân tộc thiểu số

Nhằm giải quyết những vấn đề khó khăn về đời sống, sản xuất, đảm bảo cho các hộ nghèo có đủ đất ở, đất sản xuất, tạo điều kiện tiếp cận vốn ưu đãi từ các chính sách để phát triển sản xuất, HĐND tỉnh đã ban hành Nghị quyết số 10/2018/NQ-HĐND, ngày 18/7/2018 về chính sách hỗ trợ đất ở và kinh phí cấp giấy chứng nhận quyền sử dụng (CNQSD) đất ở, đất sản xuất cho hộ đồng bào dân tộc thiểu số (DTTS) nghèo và hộ nghèo ở các xã khu vực III, thôn, bản đặc biệt khó khăn tỉnh Quảng Trị giai đoạn 2019-2022 (Nghị quyết số 10). Sau 5 năm thực hiện Nghị quyết số 10 đã đạt được những kết quả đáng kể, đời sống của người dân nghèo vùng DTTS từng bước ổn định, cải thiện điều kiện vật chất và tinh thần, từ đó góp phần giảm nghèo bền vững.

Người dân ở xã Tân Liên, huyện Hướng Hóa có đất sản xuất, sớm có cuộc sống ổn định -Ảnh: T.A.M

Từ ngày được hỗ trợ kinh phí cấp giấy CNQSD đất ở và đất sản xuất, gia đình anh Hồ Cu Tổ ở xã Lìa, huyện Hướng Hóa rất phấn khởi đầu tư vốn liếng để làm ăn trên diện tích đất của mình đã có giấy CNQSD đất. Được làm chủ trên mảnh đất của mình, anh Tổ làm việc chăm chỉ hơn và hiệu quả kinh tế mang lại cũng nhiều hơn. Nhờ đó, cuộc sống của gia đình anh Tổ dần được cải thiện và thoát nghèo.

Cũng như nhiều xã vùng sâu, vùng xa của huyện Hướng Hóa, các hộ nghèo ở xã Lìa được hưởng lợi từ Nghị quyết số 10 của HĐND tỉnh. Triển khai Nghị quyết số 10 ở địa phương, cán bộ xã đã tiến hành rà soát các hộ dân thuộc diện hộ nghèo được ngân sách hỗ trợ kinh phí làm giấy CNQSD đất, sau đó hướng dẫn, đốc thúc người dân kê khai để được hỗ trợ kinh phí, đồng thời, kiến nghị ngành chức năng đo đạc tiến hành các bước cấp giấy CNQSD đất cho người dân. Đến nay, toàn xã có 84 hộ nghèo được hỗ trợ kinh phí cấp giấy CNQSD đất ở và đất sản xuất. Trong đó đã cấp 70 hộ và cấp bổ sung 14 hộ.

Theo Nghị quyết số 10 của HĐND tỉnh, ngân sách của tỉnh đầu tư 8 tỉ 627 triệu đồng để hỗ trợ kinh phí cấp giấy CNQSD đất ở và đất sản xuất cho hộ đồng bào DTTS nghèo và hộ nghèo ở các xã khu vực III, thôn, bản đặc biệt khó khăn của tỉnh trong giai đoạn 2019 - 2022. Triển khai chủ trương này, có 2.768 hộ ở các vùng hưởng lợi có nhu cầu hỗ trợ cấp giấy CNQSD đất theo Nghị quyết số 10 của HĐND tỉnh.

Trong đó, huyện Hướng Hóa 2.029 hộ, huyện Đakrông 320 hộ, huyện Cam Lộ 46 hộ, huyện Gio Linh 24 hộ và huyện Vĩnh Linh 349 hộ. Sau 5 năm thực hiện Nghị quyết số 10, các địa phương đã tiến hành đo đạc 720 hộ/1.266 hộ đăng ký đo đạc và cấp giấy CNQSD đất ở và 1.543 hộ/2.179 hộ đăng ký cấp giấy CNQSD đất sản xuất.

Tính đến hết năm 2023, các huyện đã giải ngân được 3,6 tỉ đồng để hỗ trợ kinh phí cấp giấy CNQSD đất ở và đất sản xuất cho hộ nghèo vùng đồng bào DTTS và miền núi. Trong quá trình triển khai Nghị quyết số 10 đã huy động được sự vào cuộc của chính quyền địa phương và lực lượng bộ đội biên phòng đóng trên địa bàn. Do đó, một số vướng mắc, khó khăn của người dân sớm được giải quyết.

Điều đáng chú ý là sau khi được cấp giấy CNQSD đất ở và đất sản xuất, các hộ nghèo đã mạnh dạn đầu tư vốn để sản xuất nông nghiệp, tạo ra của cải vật chất để ổn định cuộc sống, đời sống của đồng bào được nâng lên, thúc đẩy nhanh xóa đói giảm nghèo, diện mạo của các bản làng ngày thêm khởi sắc. Từ đó, càng củng số thêm lòng tin của đồng bào đối với Đảng, Nhà nước và đồng bào tham gia bảo vệ tốt chủ quyền an ninh biên giới quốc gia.

Tuy nhiên, trong quá trình thực hiện Nghị quyết số 10 của HĐND tỉnh vẫn có những khó khăn, vướng mắc như: khi chính quyền địa phương triển khai chủ trương của tỉnh thì một số hộ nghèo mặc dù không có đất sản xuất vẫn đăng ký nên khi cán bộ về khảo sát hiện trạng để tiến hành về đo vẽ thì không có đất.

Đối với những trường hợp như vậy thì xã lại không còn quỹ đất để cấp mới cho dân. Do đó, người dân không có đất sản xuất. Mặt khác, trước đây, trong quá trình giao đất cho hộ dân có sự chồng lấn giữa đất của hộ gia đình và đất của các công ty. Vì thế phải mất nhiều thời gian để bóc tách, phân định đất của hộ gia đình và đất của công ty.

Trong đó, có những trường hợp hộ không đủ điều kiện để được cấp giấy CNQSD đất... Thời gian triển khai Nghị quyết 10 đã kết thúc nhưng kết quả vẫn chưa đạt được như kỳ vọng.

Nguyên nhân là do việc phổ biến chủ trương của nghị quyết đến cán bộ địa phương và người dân chưa cụ thể, rõ ràng; công tác chỉ đạo, điều hành, đôn đốc thực hiện ở một số địa phương còn chưa sâu sát; năng lực cán bộ địa chính ở các địa phương còn hạn chế...

Chính sách hỗ trợ kinh phí cấp giấy CNQSD đất ở và đất sản xuất cho hộ nghèo ở vùng DTTS và miền núi có ý nghĩa thiết thực, thúc đẩy nhanh quá trình phát triển kinh tế hộ gia đình của các vùng đặc biệt khó khăn, từ đó góp phần đẩy nhanh xóa đói giảm nghèo bền vững và phát triển KT-XH của địa phương.

Đồng thời, thực hiện chính sách này cũng tăng cường khối đại đoàn kết dân tộc, giữ vững trật tự xã hội đảm bảo quốc phòng, an ninh vùng miền núi.

Do đó, để chính sách này tiếp tục đi vào cuộc sống, thời gian tới, chính quyền địa phương cần tăng cường công tác tuyên truyền đến các đối tượng thụ hưởng để người nghèo có trách nhiệm hơn trong việc thực hiện nghĩa vụ của mình để cùng với chính quyền địa phương thực hiện tốt các chủ trương, chính sách của tỉnh. Cần nâng cao nhận thức của người dân để họ không trông chờ, ỉ lại vào Nhà nước mà phải cùng chung tay thực hiện quyền và nghĩa vụ của mình.

Nghị quyết số 10 thực sự có những tác động tích cực đến đời sống của người dân ở vùng núi của tỉnh, góp phần tăng cường an ninh Tổ quốc vùng dân tộc và miền núi. Hiện nay, Nghị quyết 10 hết thời hạn thực thi, thời gian tới, tỉnh cần tiếp tục ban hành các chính sách để hỗ trợ cho người nghèo vùng DTTS và miền núi hoàn thành việc cấp giấy CNQSD đất nhằm tạo điều kiện cho hộ nghèo vùng khó khăn vươn lên giảm nghèo, rút ngắn khoảng cách trong phát triển giữa vùng dân tộc thiểu số và miền núi với các vùng khác trên địa bàn tỉnh.

Trần Anh Minh