Đường Hồ Chí Minh- đường Trường Sơn huyền thoại

(QT) - Qua 9 năm trường kỳ kháng chiến chống thực dân Pháp, quân và dân cả nước ta và 2 nước bạn (Lào, Campuchia) anh em đã vượt qua muôn vàn gian khổ, ác liệt hy sinh, chiến đấu kiên cường dũng cảm đã từng bước giành được thắng lợi. Trận quyết chiến chiến lược ở Điện Biên Phủ toàn thắng, chấn động cả địa cầu, buộc thực dân Pháp phải ký Hiệp định Giơ-ne-vơ, lập lại hòa bình trên toàn cõi Đông Dương, phải thừa nhận độc lập, chủ quyền và toàn vẹn lãnh thổ của nước ta và các nước Đông Dương. Văn bản ký chưa ráo mực, đế quốc Mỹ đã nhảy vào miền Nam nước ta, hất cẳng thực dân Pháp để cứu vãn chủ nghĩa thực dân toàn cầu, mưu đồ xâm lược thôn tính nước ta. Ở miền Nam nước ta, đế quốc Mỹ đã chuyển từ chiến tranh "đặc biệt" sang chiến tranh "cục bộ", đưa vào đây hơn nửa triệu quân Mỹ và chư hầu kết hợp với ngụy quân, ngụy quyền dưới thời Ngô Đình Diệm quyết thực hiện 3 mục tiêu chiến lược: Tiêu diệt lực lượng vũ trang cách mạng và cơ sở của Đảng ta; bình định nông thôn, ngăn chặn chi viện chiến lược từ miền Bắc vào và mở rộng chiến tranh phá hoại ra miền Bắc. Trung ương Đảng họp ra Nghị quyết số 15 chuyển đấu tranh chính trị ở miền Nam, sang chiến đấu vũ trang, thực hiện cuộc trường kỳ kháng chiến chống đế quốc Mỹ. Nghị quyết lịch sử này được quân và dân cả nước đồng lòng ủng hộ. Để kịp thời chi viện cho cuộc kháng chiến ở miền Nam, Đảng, Chính phủ, Bác Hồ đã ra quyết định giao cho Bộ Quốc phòng, Tổng Tư lệnh tổ chức tuyến chi viện chiến lược trên bộ, trên biển. Tuyến đường Trường Sơn được thành lập ngày 19/5/1959, đúng vào ngày sinh nhật thứ 69 của Chủ tịch Hồ Chí Minh kính yêu. Lúc đầu là đường mòn đi bộ, những đoạn đường trọng điểm trong sự kiểm soát chặt chẽ của Mỹ-ngụy, thực hiện: "đi không dấu, nấu không khói, nói không tiếng, ở không nhà", gặp địch không đánh, gặp dân phải tránh, phải tuyệt đối giữ bí mật đường dây. Đường bộ Đông Trường Sơn lúc ấy làm nhiệm vụ đưa đón bộ đội, cán bộ, gùi vũ khí, thuốc men, quân trang theo kiểu nhỏ lẻ, đã tiếp sức cho chiến trường, động viên rất lớn và trực tiếp, nhất là chiến trường Trị Thiên (Khu V). Bị địch rải đồn bốt đánh phá, ngăn chặn quyết liệt, địa bàn hẹp, địa hình phức tạp, tuyến chi viện gặp nhiều khó khăn. Trên biển địch làm chủ, dễ phát hiện, lực lượng vận tải biển anh dũng, bí mật, bất ngờ, cải tạo tàu đánh cá vận chuyển được một số chuyến vũ khí cho cực Nam Trung Bộ và cực Nam Nam Bộ. Địch phát hiện ngăn chặn, đánh phá ác liệt. Được các nước anh em đồng thuận, giúp đỡ, quân đội Việt Nam đã phối hợp với quân dân Trung Hạ Lào, Đông Bắc Campuchia đánh địch giải phóng một vùng rộng lớn Tây Trường Sơn. Đoàn 559 được phép "lật cánh" từ Đông sang Tây Trường Sơn, xây dựng cầu đường dã chiến, lực lượng gùi thồ tăng lên và sớm tổ chức vận tải cơ giới. Năm 1964-1965, tổ chức các đoàn xe vận tải nhỏ, phần lớn bị không quân Mỹ đánh cháy, tổn thất hy sinh. Cuộc chiến ngăn chặn chi viện bằng không quân và bộ binh của Mỹ- ngụy trên tuyến đường chiến lược ngày càng gia tăng với mọi loại vũ khí tối tân hiện đại. Tuyến đường Trường Sơn từ Nghệ Tĩnh(nay là tỉnh Nghệ An, Hà Tĩnh) vào Quảng Bình- Vĩnh Linh (Quảng Trị) cũng bị không quân Mỹ đánh phá quyết liệt. Trước tình hình đó, Bộ Chính trị giao cho Chính phủ, Bộ Quốc phòng, Tổng Tư lệnh kịp thời bổ sung, hoàn chỉnh tổ chức Đoàn 559, thống nhất lãnh đạo, chỉ huy tất cả các binh chủng chiến đấu, phục vụ chiến đấu, công tác chuyên gia cố vấn và nhiệm vụ quốc tế khác vào Bộ Tư lệnh 559. Các tỉnh thành miền Bắc tập trung huy động sức người, sức của chi viện cho chiến trường miền Nam với phương châm "Thóc không thiếu một cân, quân không thiếu một người", "Xe chưa qua, nhà không tiếc"... Tuyến chi viện đường Hồ Chí Minh là một chiến trường tổng hợp: Bộ đội vận tải, công binh, TNXP, công nhân giao thông, dân công hỏa tuyến, lực lượng vận tải đường bộ, đường sông, đường ống dẫn dầu, đường thông tin tải ba... Tất cả các lực lượng tấn công liên tục, chủ động kết hợp, hình thành mạng lưới trục dọc, trục ngang Đông- Tây Trường Sơn, biến "đường mòn Hồ Chí Minh" thành một hệ thống vận tải quân sự xuyên Bắc- Nam, đến tất cả các chiến trường, với tổng cộng độ dài 21.000 km; 5 hệ thống trục dọc Bắc- Nam, Đông- Tây; 21 trục ngang nối Đông- Tây ra các chiến trường; 3.000 km đường giao liên; 500 km đường sông; 1.400 km đường ống xăng dầu; 4.000 km đường dây thông tin tải ba gần 11.600 km đường dây bọc hữu tuyến; hàng trăm máy vô tuyến sóng dài, sóng ngắn, trạm tăng âm, bảo đảm chỉ huy thông suốt, nhất là phục vụ lệnh thần tốc chỉ đạo các chiến dịch lớn, đặc biệt là trong chiến dịch Hồ Chí Minh. Từ 1968 -1973, Đoàn 559 đã bỏ các binh trạm, thành lập các sư đoàn binh chủng tập trung, 1 sư đoàn tên lửa phòng không trực thuộc. Tổng cộng có 9 sư đoàn (2 sư đoàn phòng không tên lửa, 1 sư đoàn bộ binh, 4 sư đoàn công binh, 2 sư đoàn xe vận tải), 15 trung đoàn, binh chủng độc lập. Tổng số quân 12 vạn, trong đó có 2 vạn TNXP. Nhiệm vụ vận tải chiến lược hoàn thành xuất sắc, đã đào đắp, san lấp 29 triệu mét khối đất đá để làm đường và vận chuyển được hàng triệu tấn vũ khí, đạn dược, lương thực, thuốc men phục vụ chiến đấu. Cung cấp 317.546 tấn xăng dầu trong đó chiến dịch Hồ Chí Minh đã cấp phát trên 4.000 tấn xăng dầu cho các đơn vị chiến đấu. Tổ chức hành quân trên 2 triệu lượt bộ đội, cán bộ dân chính đảng vào ra qua đường Trường Sơn. Đoàn 559 đảm bảo nhiệm vụ đánh địch đã bắn rơi 2.455 máy bay các loại, đánh bộ binh địch 2.500 trận, tiêu diệt và bắt sống 22.000 tên địch. Những kỳ tích anh hùng của bộ đội Trường Sơn, lực lượng cầu đường với 4 sư đoàn công binh, 1 vạn thanh niên xung phong, dân công hỏa tuyến, nguyện làm "tường đồng vách sắt" kiên cường bám trụ, giành giữ từng thước đường dù "Máu có thể đổ nhưng đường không thể tắc"; lực lượng vận tải với 2 sư đoàn xe ô tô là lực lượng vận tải chiến lược đã có lúc bí mật luồn rừng dùng sức người mang vác là chủ yếu, tiến tới vận tải cơ giới, xứng đáng lực lượng "Gan vàng dạ ngọc", "Còn người, còn xe, còn hàng"; lực lượng phòng không bảo vệ thắng lợi nhiệm vụ chi viện chiến lược với danh hiệu "Đánh giỏi, bắn trúng"; lực lượng giao liên với đôi chân vạn dặm "Tận tình với đồng chí, tận nghĩa với chiến trường"; lực lượng thông tin với khẩu hiệu "Coi dây như ruột, coi cột như xương" luôn luôn bảo đảm kịp thời thông suốt thông tin cho chỉ đạo, chỉ huy lực lượng quân y "Người mẹ hiền" luôn thương yêu, cứu chữa kịp thời cho thương bệnh binh và lực lượng TNXP, dân công hỏa tuyến, công nhân giao thông "Sống bám đường, chết kiên cường dũng cảm"... Suốt 16 năm chiến đấu, vận tải trên tuyến đường Trường Sơn, đương đầu với cuộc chiến tranh vô cùng khốc liệt, với biết bao hy sinh gian khổ không sao tả xiết, các lực lượng trên tuyến đường Hồ Chí Minh đã trở thành "Một lực lượng gang thép, một tập thể anh hùng, hoàn thành trọn vẹn và đặc biệt xuất sắc sứ mệnh mà Đảng và nhân dân giao phó". Bộ đội Trường Sơn- đường Hồ Chí Minh đã được Đảng, Nhà nước tuyên dương Anh hùng LLVTND, tặng thưởng Huân chương Sao Vàng, Huân chương Hồ Chí Minh, cùng với 81 tập thể, 48 cá nhân được phong tặng Anh hùng LLVTND. Thắng lợi nào cũng phải trả giá, để có thắng lợi vẻ vang trên, bộ đội Trường Sơn, hải quân, TNXP, công nhân giao thông... đã hy sinh trên 20 ngàn người, bị thương tích trên 32 ngàn người, trong đó có hàng ngàn người bị nhiễm chất độc da cam. Nghĩa trang liệt sĩ Trường Sơn là nơi yên nghỉ của hơn 10.300 liệt sĩ bộ đội Trường Sơn. Bộ đội Trường Sơn đã hoàn thành xuất sắc nhiệm vụ chi viện chiến lược, một nhân tố quyết định đưa cuộc kháng chiến chống Mỹ cứu nước của nhân dân ta đến thắng lợi hoàn toàn. Chiến công và kỳ tích huyền thoại của bộ đội Trường Sơn lập nên trên chiến trường Trường Sơn, bắt nguồn từ sự lãnh đạo sáng suốt của Đảng, Bộ Chính trị, Chính phủ, Quân ủy Trung ương, Bộ Quốc phòng, từ những chủ trương mang tính chiến lược đến những quyết định cụ thể trong từng giai đoạn. Sự chăm lo đùm bọc hy sinh to lớn để tiếp thêm sức mạnh cho bộ đội Trường Sơn của nhân dân cả nước, nhất là các tỉnh từ Nghệ An trở vào luôn nêu cao hành động "Xe chưa qua nhà không tiếc", "Tất cả vì miền Nam ruột thịt"; đó là tinh thần yêu nước nồng nàn, trí thông minh, lòng quả cảm của toàn thể cán bộ, chiến sĩ, TNXP... trên chiến trường Trường Sơn đã xả thân vì độc lập, tự do của Tổ quốc, vì sự nghiệp giải phóng miền Nam, thống nhất đất nước; là thắng lợi của sự vận dụng sáng tạo nghệ thuật quân sự và chiến tranh nhân dân của Đảng vào nghệ thuật tổ chức chỉ huy, hiệp đồng quân binh chủng, phát huy được sức mạnh tổng hợp của mọi lực lượng trên chiến trường Trường Sơn. Thời gian sẽ lùi về quá khứ, nhưng huyền thoại về đường Hồ Chí Minh trong kháng chiến chống Mỹ cứu nước mãi mãi ngời sáng trong trang sử oanh liệt của dân tộc ta như một thiên anh hùng ca bất tử, tô thắm truyền thống đánh giặc giữ nước của quân đội nhân dân Việt Nam anh hùng, dân tộc Việt Nam anh hùng, tiếp thêm sức mạnh cho mọi thế hệ, phấn đấu thực hiện thắng lợi nhiệm vụ xây dựng và bảo vệ vững chắc Tổ quốc Việt Nam, tiến hành sự nghiệp CNH,HĐH đất nước, vì mục tiêu dân giàu, nước mạnh, xã hội công bằng, dân chủ, văn minh. Đức Tấn