Vĩnh Linh viết tiếp khúc tráng ca đổi mới

Đứng bên bờ sông Bến Hải, nơi cây cầu Hiền Lương nối đôi bờ từng chia cắt hai miền đất nước vẫn nghe gió biển thổi qua chiến hào, hầm địa đạo, chứng tích của mảnh đất Vĩnh Linh anh hùng. Đường Hồ Chí Minh chạy dọc địa bàn huyện, nối những vùng quê tưởng như còn cách trở ngày nào nay đang chuyển mình mạnh mẽ. Vĩnh Linh hôm nay đã khác xưa rất nhiều, không chỉ trong dáng vóc đô thị mà cả trong tư duy, cách làm, trong khát vọng phát triển của người dân và chính quyền địa phương.

Diện mạo đô thị khang trang của thị trấn Hồ Xá - Ảnh: NGUYÊN ĐỒNG

Từ vùng đất lửa năm xưa đến mô hình phát triển

Gần bốn mươi năm kể từ ngày cả nước bước vào công cuộc đổi mới, vùng đất từng là “túi bom” này đã và đang hiện rõ những bước tiến dài hơi, bền vững, trong hành trình vươn lên. Những vườn hồ tiêu không chỉ trải dài hàng trăm héc ta trên vùng đất đỏ ba dan, mà còn được quy hoạch, chăm sóc theo quy trình VietGAP, GlobalGAP.

Sản phẩm hồ tiêu Vĩnh Linh hiện có mặt ở nhiều thị trường trong và ngoài nước, được bảo hộ chỉ dẫn địa lý, góp phần nâng cao giá trị kinh tế và khẳng định thương hiệu địa phương. Cùng với tiêu, cây cao su, lạc, cây ăn quả, rau màu, chăn nuôi tập trung, nuôi trồng thủy sản công nghệ cao... đều phát triển rõ rệt, hình thành các vùng sản xuất hàng hóa gắn với chuỗi giá trị.

Nổi bật là mô hình khu nông nghiệp ứng dụng công nghệ cao tại xã Vĩnh Tú, đang thí điểm nhiều mô hình hiện đại: trồng dưa lưới trong nhà màng, điều khiển tưới tiêu tự động, sử dụng công nghệ vi sinh trong canh tác. Những điều tưởng chừng chỉ có ở Đà Lạt, giờ hiện diện giữa đất lửa Vĩnh Linh - minh chứng cho sự thay đổi cả về tư duy và hành động.

Cụm công nghiệp Nam Hồ Xá, Bắc Vĩnh Tú... từng bước thu hút đầu tư, hình thành các cơ sở sản xuất, chế biến nông - lâm sản, cơ khí, điện dân dụng, sản xuất vật liệu xây dựng. Nhiều doanh nghiệp địa phương được tiếp sức thông qua chính sách hỗ trợ vốn, cải cách thủ tục hành chính, từng bước khẳng định vai trò trong tăng trưởng kinh tế.

Thương mại - dịch vụ mở rộng không ngừng, từ các chợ truyền thống như chợ Hồ Xá, chợ Cửa Tùng, đến hệ thống siêu thị, cửa hàng tiện ích, điện máy, dịch vụ viễn thông, logistics. Khu vực Cửa Tùng - Vịnh Mốc đang được định hướng trở thành một điểm du lịch trọng điểm của phía Bắc Quảng Trị. Sự phát triển du lịch dựa trên lợi thế di tích lịch sử, bãi biển, ẩm thực và văn hóa cộng đồng đang giúp nhiều hộ dân chuyển dịch sinh kế, tham gia vào chuỗi giá trị du lịch địa phương.

Hạ tầng giao thông được đầu tư mạnh mẽ, với các tuyến đường liên xã, liên thôn được mở rộng, bê tông hóa; đường ven biển kết nối Hành lang kinh tế Đông - Tây; đường liên huyện nối với Gio Linh, Cam Lộ, Hướng Hóa thông suốt quanh năm. Giao thông thuận lợi tạo điều kiện cho hàng hóa, nông sản lưu thông, người dân đi lại, học sinh đến trường, doanh nghiệp mở rộng sản xuất.

Lĩnh vực giáo dục, y tế, văn hóa, xã hội đạt nhiều kết quả nổi bật. Hệ thống trường học từ mẫu giáo đến THPT được kiên cố hóa, nâng cấp cả về cơ sở vật chất lẫn chất lượng đội ngũ. Tỉ lệ học sinh tốt nghiệp THPT đạt cao, nhiều em đỗ vào các trường đại học lớn, có em đoạt giải học sinh giỏi quốc gia. Trường THPT Cửa Tùng, THPT Vĩnh Linh giữ vững danh hiệu trường chuẩn quốc gia nhiều năm liền.

Bệnh viện Đa khoa khu vực Bắc Quảng Trị đặt tại Hồ Xá không ngừng được đầu tư nâng cấp, đáp ứng nhu cầu khám, chữa bệnh của người dân toàn huyện. Tỉ lệ bao phủ bảo hiểm y tế toàn dân đạt trên 95%. Các trạm y tế xã đều đạt chuẩn quốc gia, chủ động triển khai tốt công tác tiêm chủng mở rộng, phòng chống dịch bệnh, chăm sóc sức khỏe bà mẹ và trẻ em.

Hướng đến nông thôn mới kiểu mẫu, số hóa và phát triển xanh

Với 100% xã đạt chuẩn nông thôn mới, nhiều xã đang phấn đấu đạt chuẩn nông thôn mới nâng cao, kiểu mẫu, Vĩnh Linh từng bước thực hiện mục tiêu đưa “nông thôn giàu, văn minh, hiện đại”. Phong trào “Toàn dân đoàn kết xây dựng đời sống văn hóa” gắn với xây dựng gia đình văn hóa, khu dân cư văn hóa, thiết chế văn hóa được phát huy, giữ gìn bản sắc và lan tỏa tinh thần cộng đồng.

Chuyển đổi số đã về từng thôn, xã. Cán bộ xã biết sử dụng phần mềm quản lý, hội nghị trực tuyến được triển khai đến tận cơ sở. Người dân đăng ký dịch vụ công trực tuyến, tham gia các sàn thương mại điện tử để bán nông sản. Đó là những tín hiệu tích cực cho hành trình phát triển số toàn diện của huyện trong thời đại 4.0.

Công tác chính sách - an sinh xã hội được thực hiện tốt. Các đối tượng chính sách, người có công, hộ nghèo, cận nghèo, đồng bào dân tộc thiểu số được hỗ trợ nhà ở, vay vốn ưu đãi, đào tạo nghề, tạo việc làm. Nhiều gia đình từ nghèo nay đã trở thành hộ sản xuất giỏi, làm chủ các mô hình kinh tế trang trại, chăn nuôi, trồng trọt hiệu quả.

Công tác bảo vệ môi trường, thích ứng biến đổi khí hậu được chú trọng, rác thải sinh hoạt ở các chợ, trường học được phân loại, xử lý hợp lý; có các mô hình trồng rừng ven biển chống xói lở, trồng cỏ Vetiver chống sạt lở bờ sông. Đặc biệt, huyện đang phối hợp với các tổ chức quốc tế xây dựng mô hình phát triển sinh kế gắn với bảo tồn tài nguyên, giảm phát thải carbon.

Những thành tựu trên là kết quả của sự nỗ lực không ngừng của cấp ủy, chính quyền các cấp, sự đồng lòng của Nhân dân, sự hỗ trợ của trung ương, tỉnh; là kết tinh truyền thống cách mạng với tinh thần đổi mới. Những người từng cầm súng giữ đất, giờ đây là những người đi đầu trong công cuộc phát triển kinh tế - xã hội quê hương. Họ vẫn giữ nguyên khí chất kiên cường của người Vĩnh Linh - bền gan, thẳng thắn, không chịu khuất phục trước khó khăn.

Bước sang giai đoạn phát triển mới, Vĩnh Linh xác định những định hướng chiến lược: phát triển nông nghiệp công nghệ cao gắn với công nghiệp chế biến và chuỗi logistics; đẩy mạnh thu hút đầu tư hạ tầng khu công nghiệp, cụm công nghiệp; phát triển du lịch di tích - biển đảo - trải nghiệm; tập trung đào tạo nguồn nhân lực chất lượng cao và thúc đẩy khởi nghiệp sáng tạo.

Cùng với đó, huyện kiên trì xây dựng chính quyền số, kinh tế số, xã hội số, đưa người dân tiếp cận công nghệ và dịch vụ công thông minh. Hệ thống đô thị được mở rộng theo hướng xanh - sạch - đẹp, gắn với quy hoạch hạ tầng hiện đại và bảo tồn văn hóa bản địa.

Dù đi bao xa, làm gì lớn lao, người Vĩnh Linh vẫn luôn giữ trong tim mình câu chuyện của dòng sông Bến Hải - câu chuyện của sự chia cắt và đoàn tụ, của máu lửa và hồi sinh. Trong từng nhịp sống thường ngày nơi này, vẫn vang lên âm thanh lao động, học hành, phát triển; hiện hữu một vùng quê không bao giờ ngủ quên trong chiến thắng, không bao giờ hài lòng với hiện tại.

Vĩnh Linh hôm nay, từ vùng đất đau thương, đã vươn lên thành điểm sáng trong bức tranh phát triển của tỉnh Quảng Trị. Những trang sử viết bằng máu hôm qua, nay đang được viết tiếp bằng chữ “đổi mới” - bền bỉ, tự tin và sáng tạo.

Chí Linh