Đổi mới hoạt động thư viện để phục vụ tốt hơn nhu cầu của bạn đọc

Hiện nay, với sự phát triển mạnh mẽ của văn hóa nghe nhìn, các phương tiện truyền thông và internet dẫn đến thư viện tại chỗ gặp không ít khó khăn trong việc thu hút bạn đọc. Vì vậy, ngoài việc phục vụ bạn đọc tại chỗ, những năm qua, Thư viện tỉnh Quảng Trị đã có nhiều cách làm sáng tạo nhằm phát huy hiệu quả vốn sách, tài liệu thư viện, góp phần phát triển văn hóa đọc, nâng cao trình độ dân trí và đời sống tinh thần cho Nhân dân.

Thư viện tỉnh Quảng Trị tổ chức các chuyến xe thư viện lưu động phục vụ nhu cầu đọc sách cho học sinh - Ảnh: H.T

Điểm nổi bật thời gian qua là Thư viện tỉnh đã thực hiện mạnh mẽ công tác chuyển đổi số, từng bước hình thành mạng lưới thư viện hiện đại, tạo sự đổi mới trong các hoạt động thư viện. Theo đó, dự án thư viện số Thư viện tỉnh Quảng Trị đã được khánh thành và chính thức đi vào hoạt động vào năm 2022 có địa chỉ Website: http:// thuvienso.quangtri.gov.vn, qua đó đã góp phần liên kết, chia sẻ nguồn lực thông tin với hệ thống thư viện quốc gia và thư viện công cộng của các tỉnh, thành phố, tạo điều kiện cho bạn đọc khai thác thông tin phong phú, đa dạng.

Tính đến cuối năm 2024, đã hoàn thành scan số hoá 500.000 trang tài liệu đưa lên phần mềm phục vụ độc giả và xử lý 352 tập báo đã gia công đưa vào phục vụ đọc giả; đã có hơn 266.637 lượt bạn đọc truy cập tìm kiếm thông tin, bạn đọc đăng ký làm thẻ online tăng dần. Hiện nay, việc báo cáo thống kê, lên đơn bổ sung nguồn tài liệu, xuất danh sách tài liệu - lưu trữ tài liệu... tất cả đều được thực hiện trên phần mềm quản lý thư viện số.

Công tác cải cách dần phương thức hoạt động thư viện truyền thống sang thư viện số đã tạo điều kiện phục vụ bạn đọc khai thác tài liệu của thư viện một cách thuận tiện, nhanh chóng, chính xác. Ngoài ra, đơn vị đã đưa vào vận hành dịch vụ “Mượn - Trả sách trực tuyến”. Đây là dịch vụ mà Thư viện tỉnh Quảng Trị liên kết với Viettel Post nhằm hỗ trợ bạn đọc đăng ký mượn và trả sách đến tận nơi theo yêu cầu dựa trên phần mềm quản lý thư viện số mà đơn vị đã xây dựng.

Theo đó, bạn đọc ở bất kỳ địa phương nào trong tỉnh Quảng Trị cũng có thể thao tác đăng ký thành viên, chọn sách, mượn, trả sách trên trang web thư viện bằng máy tính có kết nối internet. Sách sẽ được giao tận nhà và trả tận thư viện với giá ưu đãi chỉ 11.000 đồng/lượt không kể gần xa.

Với phương châm “Đưa sách đến tay bạn đọc”, Thư viện tỉnh tiếp tục đẩy mạnh công tác luân chuyển sách đến các địa phương, cơ sở, đơn vị trường học, đồng thời chủ động trao đổi mở thêm các điểm luân chuyển mới. Chỉ tính riêng trong năm 2024, đơn vị đã tổ chức phục vụ lưu động tại gần 35 điểm trường trên địa bàn toàn tỉnh và 15 buổi tại phố đi bộ TP. Đông Hà, phục vụ cho trên 23.623 lượt bạn đọc và luân chuyển 89.642 lượt tài liệu.

Ngoài ra, năm 2024, Thư viện tỉnh đã tiếp nhận hơn 3.000 bản sách biếu, tặng, tài trợ của các cá nhân, đơn vị để có thêm nguồn sách hỗ trợ các trường học, trung tâm học tập cộng đồng ở các huyện, thị xã trên địa bàn tỉnh xây dựng, hình thành các tủ sách cơ sở. Ngoài ra, trên cơ sở nguồn kinh phí được cấp, Thư viện tỉnh cũng đã bổ sung, xử lý sách với số lượng 654 bản sách, phân bổ cho 5 điểm bưu điện văn hóa xã trên địa bàn các huyện: Gio Linh, Vĩnh Linh, Triệu Phong, Hải Lăng, Hướng Hóa, nâng số điểm bưu điện văn hóa xã trong toàn tỉnh được thư viện tỉnh cung cấp sách phục vụ là 21 điểm.

Mặt khác, đơn vị còn phối hợp với Hội Liên hiệp Thanh niên Việt Nam, Trại giam Nghĩa An, Ngân hàng Chính sách xã hội tỉnh và Hội Doanh nhân trẻ tỉnh trao tặng gần 150 bản sách để phục vụ cho các phạm nhân đang cải tạo tại Trại giam Nghĩa An, huyện Cam Lộ. Đồng thời, phối hợp với các thư viện trường học tổ chức các hoạt động ngoại khóa, trong đó có nội dung phục vụ xe thư viện lưu động tại các trường học trên địa bàn tỉnh.

Phối hợp với thư viện các huyện, thị xã tổ chức luân chuyển sách về phục vụ bạn đọc tại các điểm học tập cộng đồng trên địa bàn. Đặc biệt, đơn vị đã phối hợp với Tỉnh đoàn, Hội Đồng đội tỉnh phát động Chương trình “Tủ sách biên giới”, kêu gọi sự ủng hộ, quyên góp sách, đồ cùng học tập và đã tiếp nhận được hơn 17.000 bản sách để phân loại thành 33 tủ sách dành trao tặng cho các điểm trường tại 2 huyện Hướng Hóa và Đakrông.

Giám đốc Thư viện tỉnh Hồ Ngọc Thiên cho biết: “Để tiếp tục thực hiện tốt nhiệm vụ được giao, thời gian tới, Thư viện tỉnh sẽ tiếp tục đổi mới, nâng cao chất lượng các hoạt động chuyên môn nghiệp vụ như bổ sung vốn tài liệu sách báo; phục vụ tốt bạn đọc tại thư viện và ngoài thư viện; xây dựng, phát triển các thư viện, tủ sách cơ sở; tiếp tục triển khai, khai thác có hiệu quả Dự án Thư viện số Thư viện tỉnh.

Trong đó, chú trọng ứng dụng công nghệ thông tin, chuyển đổi số trong các hoạt động của thư viện nhằm tạo điều kiện để người dân có cơ hội bình đẳng trong việc tiếp cận hệ thống tri thức mở, linh hoạt với nhiều mô hình, từ đó hình thành thói quen, phát triển năng lực tự học tập, góp phần nâng cao dân trí, xây dựng xã hội học tập. Ngoài ra, đơn vị sẽ tiếp tục đa dạng hóa các hình thức tuyên truyền, quảng bá, giới thiệu giá trị của sách, tác dụng của sách và khuyến khích đọc sách nhằm xây dựng văn hóa đọc lành mạnh.

Tiếp tục thực hiện tốt công tác luân chuyển sách, báo về cơ sở giúp bạn đọc có cơ hội tiếp cận thông tin, cập nhật thông tin thường xuyên; giúp người dân nâng cao hiểu biết và thực hiện tốt các chủ trương của Đảng, chính sách, pháp luật của Nhà nước, góp phần tạo thói quen đọc sách, báo cho người dân...

Tổ chức các lớp tập huấn nâng cao trình độ, kiến thức về công nghệ thông tin cho cán bộ làm công tác thư viện, từng bước nâng cấp cơ sở vật chất phục vụ bạn đọc để đạt được hiệu quả cao nhất”.

Thu Hạ