Vì sao Công ty TNHH một thành viên Vinacafe Quảng Trị chưa được tuyên bố phá sản?

(QT) - Từ năm 2010 đến nay, vụ việc ở Công ty TNHH một thành viên Vinacafe Quảng Trị luôn được lãnh đạo tỉnh và các ngành quan tâm giải quyết nhưng cho đến thời điểm hiện tại mặc dù Tòa án nhân dân tỉnh và các đơn vị liên quan đã hết sức nỗ lực nhưng vụ việc vẫn còn ngổn ngang, dang dở, gặp nhiều khó khăn trong thu hồi tài sản, bán đấu giá tài sản, giải quyết quyền lợi cho người lao động. Trong lúc đó ngày 28/12/2012, Thủ tướng Chính phủ khi phê duyệt Đề án tái cơ cấu Tổng công ty Cà phê Việt Nam (Vinacafe) giai đoạn 2012-2015 cũng đã yêu cầu thực hiện phá sản đối với Công ty TNHH một thành viên Vinacafe Quảng Trị. Tìm hiểu sự việc xảy ra ở công ty này chúng tôi thấy có nhiều vấn đề cần được tiếp tục quan tâm giải quyết. Quản lý tài chính yếu kém, thu hồi nợ khó khăn Công ty TNHH một thành viên Vinacafe Quảng Trị vốn trước đây là Công ty dịch vụ Đường 9, tháng 6/2010 mới có tên mới. Mang tên mới chưa được bao lâu thì đến tháng 10/2011 Công đoàn của công ty, đại diện cho quyền lợi của người lao động có đơn gửi tới Tòa án nhân dân tỉnh đề nghị tuyên bố phá sản với lý do công ty làm ăn thua lỗ, nợ nần chồng chất, riêng tiền nợ công nhân đã lên tới khoảng 400 triệu đồng. Tòa Kinh tế thuộc Toà án nhân dân tỉnh được giao nhiệm vụ giải quyết vụ việc này. Trong quá trình giải quyết, ngày 10/11/2011 Tòa án tỉnh đã ra quyết định mở thủ tục phá sản số 04/2011/QĐ-MTTPS đối với Công ty TNHH một thành viên Vinacafe Quảng Trị. Theo đánh giá của lãnh đạo Tòa án tỉnh thì đây là vụ phá sản hết sức phức tạp, các chủ nợ và con nợ ở nhiều địa phương từ Điện Biên đến Lâm Đồng, TP Hồ Chí Minh, Quảng Bình, Quảng Trị. Tài sản của công ty cũng nằm ở nhiều địa bàn khác nhau. Để giải quyết vụ việc này, Tòa án tỉnh đã thành lập Tổ quản lý và thanh lý tài sản gồm các thành viên là một chấp hành viên của cơ quan Thi hành án, cán bộ Tòa án, đại diện chủ nợ, đại diện công đoàn và đại diện doanh nghiệp.

Người trồng cà phê ở Pa Tầng, Hướng Hóa lo lắng vì Công ty nợ nần chồng chất- Ảnh: MINH TUẤN

Qua tìm hiểu chúng tôi được biết trong quá trình hoạt động, Công ty TNHH một thành viên Vinacafe Quảng Trị đã nợ 9 cá nhân, tổ chức với số tiền hơn 65,9 tỉ đồng, trong đó chủ yếu nợ các ngân hàng, tổ chức tín dụng. Ngược lại cũng đã có 1.377 cá nhân, tổ chức nợ công ty với số tiền 21,3 tỉ đồng. Trong quá trình thu hồi công nợ, Tổ quản lý và thanh lý tài sản nhiều lần gửi thông báo yêu cầu trả nợ và đến trực tiếp tại nhà để động viên, thuyết phục người mắc nợ có nghĩa vụ trả cho công ty nhưng nhiều đối tượng cố tình chây ỳ, không trả; thậm chí có những đối tượng mắc nợ với số tiền lớn, lợi dụng công ty lâm vào tình cảnh khó khăn tìm cách kích động, lôi kéo người nhận khoán khiếu nại, kiến nghị đến các cơ quan, ban, ngành của tỉnh yêu cầu giải quyết quyền lợi, xúi giục không hợp tác với Tòa án, càng làm cho tình hình phức tạp hơn.. Vì sao vụ việc ở Công ty Vinacafe Quảng Trị chậm được giải quyết? Theo Luật Phá sản hiện hành, để tuyên bố phá sản phải giải quyết được các vấn đề quan trọng là thu hồi nợ, bán đấu giá tài sản, tiến hành thủ tục thanh lý, phân chia tài sản, trên cơ sở đó Tòa án mới ra quyết định tuyên bố phá sản. Vấn đề thu hồi nợ, như trên đã nói kết quả đạt được rất thấp. Riêng việc bán đấu giá tài sản cũng gặp khó khăn. Bà Mai Thị Tuyết Nhung, Chánh Tòa Kinh tế cho biết vụ việc liên quan tới việc bán đấu giá 350 ha diện tích cây cà phê ở huyện A Lưới, tỉnh Thừa Thiên-Huế. Tòa án tỉnh đã nhiều lần làm việc với UBND tỉnh Thừa Thiên- Huế, UBND huyện A Lưới và đã thống nhất về chủ trương. Đã tiến hành thẩm định, thông báo bán đấu giá tài sản. Qua nhiều lần làm việc, vận động, thuyết phục, người dân ở đây vẫn chưa đồng tình với việc bán đấu giá tài sản ( là vườn cây cà phê), lý do họ nêu ra là doanh nghiệp chưa đền bù giá trị quyền sử dụng đất, những người có diện tích cà phê đề nghị mỗi héc ta cà phê phải được hỗ trợ cho họ khoảng 35 triệu đồng, sau đó mới nói tới chuyện bán đấu giá. Thái độ của người dân ở đây là mặc dù được ưu tiên mua vườn cà phê nhưng họ không mua, cũng không muốn bán tài sản cho ai. Đó là khó khăn, trở ngại lớn nhất làm cho vụ việc ở Công ty Vinacafe Quảng Trị chưa giải quqyết được thỏa đáng. Vướng mắc thứ hai là xử lý nợ. Trong quá trình hoạt động Công ty nợ nhiều đơn vị, doanh nghiệp và số tiền mà các cá nhân, tổ chức nợ công ty cũng rất lớn nhưng việc giải quyết nợ đạt kết quả thấp nên chưa thể tuyên bố phá sản. Đến nay mới thu hồi được 1,250 tỉ đồng tiền nợ. Đề nghị xem xét trách nhiệm hình sự đối với lãnh đạo Công ty và những cá nhân có liên quan Qua những tài liệu, chứng cứ mà Tổ quản lý và thanh lý tài sản thu thập được cho thấy trong quá trình sản xuất, kinh doanh lãnh đạo công ty cho nhiều người vay mượn tiền trái với nguyên tắc kinh tế tài chính theo quy định của nhà nước gây hậu quả nghiêm trọng. Mặc dù Công ty và Tổ quản lý- thanh lý tài sản nhiều lần yêu cầu trả nợ nhưng những đối tượng mắc nợ không chịu trả tiền cho công ty. Giám đốc Công ty không quản lý chặt chẽ tài sản, tài chính dẫn tới tình trạng nợ nần chồng chất. Trong số 1.377 con nợ có ông Bùi Ta Boong (là cháu ruột ông Bùi Đình Trọng, nguyên giám đốc công ty) nợ 2,3 tỉ đồng; ông Bùi Văn Chiến ( cũng là cháu ông Trọng) nợ 120 triệu đồng và nhiều cá nhân khác còn nợ số tiền lớn. Xét thấy việc gây thất thoát tài sản của nhà nước ở Công ty TNHH một thành viên Vinacafe Quảng Trị là rất lớn, có dấu hiệu về hình sự, nên Tòa án tỉnh đã có Công văn số 215, ngày 16/8/2012 gửi Viện Kiểm sát nhân dân tỉnh và Công an tỉnh Quảng Trị đề nghị xem xét trách nhiệm hình sự với ông Bùi Đình Trọng (nguyên giám đốc công ty) đã có nhiều sai phạm trong sử dụng nguồn vốn của nhà nước dẫn đến thất thoát tài sản. Ông Bùi Ta Boong, Bùi Văn Chiến là những người mắc nợ công ty với số tiền lớn nhưng không hoàn trả cũng cần được xem xét xử lý nghiêm khắc. Việc xem xét trách nhiệm hình sự là cần thiết nhằm khắc phục hậu quả nghiêm trọng do các đối tượng gây ra nhưng đến nay vẫn chưa có phản hồi từ các cơ quan này. Bước đầu đã giải quyết một phần quyền lợi cho người lao động Vụ việc ở Công ty TNHH một thành viên Vinacafe Quảng Trị kéo dài nhiều năm đã ảnh hưởng lớn đến quyền lợi của người lao động. Vì không có tiền để nộp bảo hiểm xã hội nên các chế độ, chính sách liên quan đến người lao động như hưu trí, ốm đau, thai sản… không giải quyết được, trong đó có 2 người lao động thuộc biên chế của công ty bị bệnh hiểm nghèo đang phải điều trị với chi phí lớn nhưng không có chế độ bảo hiểm… Trước thực trạng trên, khi bán Nhà máy chế biến cà phê ở huyện A Lưới, Tòa án tỉnh Quảng Trị và các đơn vị liên quan đã linh hoạt, vận động thuyết phục các ngân hàng, doanh nghiệp trích một phần số tiền thu được để trả các khoản nợ cho Bảo hiểm xã hội huyện A Lưới và Bảo hiểm xã hội huyện Hướng Hóa để họ giải quyết chế độ cho người lao động. Theo tìm hiểu của chúng tôi, hiện nay các cơ quan bảo hiểm này đang giải quyết chế độ cho 43 CBCN của Công ty Vinacafe Quảng Trị. Bà Mai Thị Tuyết Nhung nói: “Đó là điều mà chúng tôi cảm thấy vui mừng khi đã góp phần giải quyết quyền lợi cho người lao động”. Trả lời câu hỏi của chúng tôi: Bao giờ thì Công ty TNHH một thành viên Vinacafe Quảng Trị mới được tuyên bố phá sản?. Chánh Tòa Kinh tế cho rằng nếu áp dụng Luật Phá sản hiện hành để tuyên bố phá sản là chưa có đầy đủ điều kiện và các căn cứ theo luật định để Tòa án ra quyết định tuyên bố phá sản doanh nghiệp mà phải chờ Luật Phá sản (sửa đổi) có hiệu lực từ ngày 1/1/2015 mới có thể tuyên bố phá sản. HOÀNG NAM BẰNG