Sức lan tỏa từ những mô hình thân thiện môi trường

(QT) - Qua một năm triển khai thực hiện, đến nay dự án “Phát triển các mô hình thân thiện môi trường” tại huyện Triệu Phong (Quảng Trị) do Cơ quan Hợp tác quốc tế Hàn Quốc (KOICA), Ngân hàng Ngoại hối Hàn Quốc (KEB Foundation) và Tầm nhìn Thế giới Hàn Quốc đồng tài trợ với tổng kinh phí là 200.000 USD thông qua tổ chức Tầm nhìn Thế giới Việt Nam đã bước đầu thành công và tạo được sức lan tỏa tích cực trong cộng đồng. Các mô hình của dự án đã thật sự mang đến sự tiện ích cho đời sống người dân, đồng thời góp phần tích cực trong bảo vệ môi trường.

Thu gom rác thải ở nông thôn Triệu Phong

Tháng 12/2013, dự án “Phát triển các mô hình thân thiện với môi trường” được triển khai tại 4 xã Triệu Thượng, Triệu Tài, Triệu Sơn và Triệu Trạch của huyện Triệu Phong. Mục tiêu của dự án nhằm góp phần hướng đến bảo vệ môi trường bền vững thông qua việc khuyến khích người dân thực hiện các mô hình thân thiện với môi trường. Trước khi vận hành, dự án đã thành lập các ban điều hành dự án cấp xã, thôn. Sau khi tổ chức cho các cán bộ xã, thôn đi tham quan học tập các mô hình bảo vệ môi trường đã thành công ở nhiều nơi, dự án đã tham khảo ý kiến và hỗ trợ kinh phí triển khai 3 mô hình chính tại các xã dự án. Đó là các mô hình: Biogas, thu gom và xử lý rác thải, sử dụng bếp cải tiến tiết kiệm nhiên liệu. Tuy quy mô không lớn nhưng sức lan tỏa được tạo ra từ dự án này là rất ý nghĩa và thiết thực đối với cộng đồng. Anh Lê Cẩm, thôn Thượng Phước, xã Triệu Thượng vui mừng cho biết: “Từ khi được dự án hỗ trợ xây dựng các tổ thu gom, xử lý rác thải thì vấn đề ô nhiễm môi trường ở quê tôi đã được cải thiện rất nhiều. Đường làng ngõ xóm ngày càng phong quang, sạch đẹp. Ngoài ra, không riêng gia đình tôi mà hầu như các gia đình khác trong xã cũng đã ý thức hơn trong việc giữ gìn, bảo vệ môi trường, bỏ rác, phân loại rác đúng quy định”. Hiệu ứng tích cực, sinh động mang lại từ các tổ thu gom, xử lý rác thải ở các xã dự án là bộ mặt các làng quê đã ngày càng sạch đẹp, ý thức của đại đa số người dân trong việc bảo vệ môi trường đã được nâng cao hơn rất nhiều. Ai về làng quê Triệu Trạch hôm nay cũng đều cảm nhận được sự đổi thay tích cực của bộ mặt thôn xóm. Mới một năm trước đây, tình trạng người dân ở thôn Bồ Bản, xã Triệu Trạch vứt rác bừa bãi ra tỉnh lộ 64 gây nên tình cảnh nhếch nhác, ô nhiễm môi trường rất khó xử lý, nhưng từ ngày được dự án hỗ trợ mô hình thu gom rác thải, ý thức của người dân đã thay đổi. Họ chủ động để rác đúng nơi quy định cho tổ thu gom tới chuyển đi. Nhờ đó bộ mặt thôn Bồ Bản đã ngày càng trở nên sạch đẹp, văn minh. “Được dự án hỗ trợ xây dựng bãi rác, 2 xe thu gom rác và 3 bộ áo quần bảo hộ chúng tôi mừng lắm. Ngay sau đó chúng tôi đã tổ chức các tổ thu gom, xử lý rác thải đi vào hoạt động theo hình thức xã hội hóa. Mỗi hộ đóng 15.000 đồng/tháng để hỗ trợ nhân viên thu gom cũng như bảo dưỡng dụng cụ thu gom rác thải, hầu hết ai cũng nhiệt tình hưởng ứng. Nhờ sự hỗ trợ của dự án, sự ủng hộ của người dân mà tổ thu gom rác đi vào hoạt động ổn định, góp phần tạo ra cảnh quan môi trường ngày càng trong lành”, anh Lê Đình Kiêm, Trưởng ban phát triển thôn Bồ Bản cho biết. Ngoài mô hình thu gom, xử lý rác thải thì các mô hình xây dựng hầm biogas, sử dụng bếp cải tiến tiết kiệm nhiên liệu cũng đã mang lại lợi ích thiết thực cho các hộ gia đình và góp phần lớn vào việc cải thiện môi trường sống của cộng đồng. Chị Trang ở thôn Bích Hậu, xã Triệu Tài cho biết, gia đình chị nuôi mỗi lứa từ 10-15 con lợn nhưng vẫn e dè với hàng xóm vì sợ gây ô nhiễm môi trường. “Gia đình tôi cũng muốn mở rộng chăn nuôi để phát triển kinh tế nhưng vì sống trong khu dân cư khá chật hẹp nên chưa biết xoay xở ra sao. Trong lúc khó khăn, may nhờ có dự án hỗ trợ xây dựng mô hình biogas nên đã xử lý triệt để nguồn phân thải. Mô hình này ngoài tạo ra nguồn nhiên liệu đun nấu an toàn còn tạo được nguồn phân hữu cơ để bón cây trồng rất hiệu quả”, chị Trang cho hay. Mô hình bếp cải tiến tiết kiệm nhiên liệu do dự án hỗ trợ cũng đã mang lại nhiều lợi ích thiết thực cho người dân. Đây là mô hình bếp vẫn sử dụng các loại chất đốt truyền thống như mùn cưa, trấu, dăm bào… nhưng đã được cải tiến gọn nhẹ, sạch sẽ, không tạo ra khói và đặc biệt giá rẻ, phù hợp với người nghèo. Cũng như 40 hộ gia đình khác ở xã Triệu Sơn, gia đình chị Mai Thị Tuyết từ khi được dự án hỗ trợ bếp cải tiến đã tiết kiệm được rất nhiều thời gian, chất đốt. Chị Tuyết cho biết: “Sử dụng chiếc bếp cải tiến này rất tiện lợi. Thời gian, nhiên liệu đun nấu giảm được phân nửa, bếp lại cháy liên tục nên ai cũng có thể sử dụng dễ dàng. Bếp cải tiến cũng góp phần làm cho căn bếp của gia đình tôi sạch sẽ hơn, không còn khói đen như trước”. Sau một năm triển khai, đến nay dự án đã hỗ trợ kinh phí xây dựng các mô hình biogas, bếp cải tiến và mô hình thu gom rác thải ở 24 thôn thuộc 4 xã được chọn. Từ sự hỗ trợ của dự án, đến nay toàn huyện Triệu Phong đã có 160 hộ áp dụng mô hình biogas kết hợp mở rộng quy mô chăn nuôi lợn. Mô hình này đã giải quyết ô nhiễm môi trường do phân thải gia súc và góp phần nâng cao thu nhập cho các hộ gia đình. 360 hộ gia đình cũng đã áp dụng mô hình bếp đun cải tiến, qua đó cải thiện điều kiện đun nấu cho phụ nữ nông thôn cũng như giảm nhiên liệu đốt, giảm khói bụi và phù hợp đối với hộ nghèo. 20 thôn đã được dự án hỗ trợ xây dựng bãi rác và các dụng cụ thiết yếu như xe kéo rác, áo quần bảo hộ và thiết lập được các tổ thu gom rác tự quản vận hành theo quy chế. Thông qua thực hiện các mô hình trên, kỹ năng huy động nguồn lực để triển khai các chủ đề liên quan về bảo vệ môi trường tại cộng đồng của cán bộ ở thôn, xã được nâng cao. Ông Nguyễn Hữu Thành, Phó Chủ tịch UBND huyện Triệu Phong kiêm Trưởng ban điều hành dự án đánh giá: “Hiện nay nhiều địa phương đang đối mặt với vấn đề rác thải và nguy cơ ô nhiễm môi trường. Trong bối cảnh đó, dự án xây dựng và phát triển các mô hình thân thiện với môi trường được triển khai là điều đáng quý và có ý nghĩa thiết thực. Thời gian tới các đơn vị, địa phương trên toàn huyện cần phối hợp chặt chẽ, đồng hành và tiếp tục triển khai, nhân rộng các mô hình, sáng kiến bảo vệ môi trường có hiệu quả hơn nữa”. Trao đổi với chúng tôi, ông Đào Văn Đức, Trưởng Chương trình Phát triển vùng (tổ chức Tầm nhìn Thế giới) huyện Triệu Phong cho biết thêm: “Việc dự án bước đầu mang lại thành công và tạo được sức lan tỏa trong cộng đồng, được bà con nhiệt tình ủng hộ khiến những người phụ trách dự án như chúng tôi rất vui. Tiếp nối thành công các mô hình này, dự kiến đầu năm 2015, dự án sẽ tiếp tục triển khai thêm một số mô hình bảo vệ môi trường liên quan đến lĩnh vực sản xuất nông nghiệp tại huyện Triệu Phong”. Bài, ảnh: HIẾU GIANG