Vượt khó để xây dựng nông thôn mới kiểu mẫu

Vượt qua những chặng hành trình, một số xã trên địa bàn tỉnh Quảng Trị đã tiến gần đến đích xây dựng thành công nông thôn mới (NTM) kiểu mẫu. Để đạt được và nhân lên kết quả đáng mừng ấy, các địa phương cần nhiều hơn nữa sự quan tâm, tiếp sức.

Tuổi trẻ xã Vĩnh Thủy, huyện Vĩnh Linh chung tay xây dựng nông thôn mới kiểu mẫu - Ảnh: T.L

Đồng lòng vượt khó

Đến giờ, xây dựng NTM đã trở thành mục tiêu, động lực và là công việc thường xuyên của cán bộ, người dân nhiều địa phương trong tỉnh. Với nỗ lực vượt bậc, nhiều xã trên địa bàn đã xây dựng thành công NTM, NTM nâng cao. Xác định xây dựng NTM là hành trình không nghỉ, sau khi gặt hái thành quả đáng mừng ấy, một số địa phương nhanh chóng bước vào chặng đường tiếp theo. Hiện nay, 5 xã gồm: Cam Chính, Cam Nghĩa, Cam Thành (huyện Cam Lộ) và Kim Thạch, Vĩnh Thủy (huyện Vĩnh Linh) đang “chạy nước rút” để hoàn thành mục tiêu đạt chuẩn NTM kiểu mẫu vào cuối năm 2024.

So với trước đây, hôm nay, xã Cam Chính, huyện Cam Lộ như đã thay màu áo mới. Chủ tịch UBND xã Cam Chính Nguyễn Văn Hà cho biết, năm 2016, xã xây dựng thành công NTM. Với nhiều nỗ lực, xã đã về đích NTM nâng cao vào năm 2022. Hiện nay, cả hệ thống chính trị và người dân Cam Chính đang huy động mọi nguồn lực thực hiện mục tiêu “cán đích” NTM kiểu mẫu. Tuy nhiên, khó khăn vẫn còn ở phía trước.

“Toàn xã Cam Chính có 9 thôn với khoảng 1.450 nhân khẩu. Hầu hết người dân là nông dân, chủ yếu sản xuất nông nghiệp, vì thế, việc xây dựng xã NTM đạt kiểu mẫu về chuyển đổi số là không dễ. Không được đào tạo chuyên sâu công nghệ thông tin, cán bộ địa phương phải đăng ký đi học, tập huấn hoặc tự mày mò, tìm hiểu để giải quyết công việc, hỗ trợ người dân. Hiện nay, xã cũng đang nỗ lực tháo gỡ khó khăn về hạ tầng chuyển đổi số”, ông Hà nói.

Tại xã Vĩnh Thủy, huyện Vĩnh Linh, không khí xây dựng NTM kiểu mẫu cũng đang sôi nổi từng ngày. Theo Chủ tịch UBND xã Vĩnh Thủy Nguyễn Quang Chiến, trước đây, khi bắt tay xây dựng NTM kiểu mẫu, xã gặp không ít khó khăn. Từ khi người dân hiểu sâu sắc vai trò, vị trí của mình và phát huy tốt tinh thần tập thể, những thử thách đã lùi dần về phía sau. Tuy nhiên, những rào cản trong xây dựng NTM kiểu mẫu vẫn còn.

Ông Chiến cho biết: “Từ năm 2019 đến năm 2022, chúng tôi đã huy động, tiếp nhận được hơn 60 tỉ đồng để xây dựng NTM. Xã cũng đã vận động người dân hiến đất, đóng góp ngày công để xây dựng nhiều công trình. Theo thời gian, hiện nay, việc tiếp tục huy động sức người, sức của trong dân là điều không dễ”.

Cũng giống như xã Vĩnh Thủy và Cam Chính, xây dựng NTM kiểu mẫu đang là mục tiêu, động lực của nhiều địa phương. Tuy nhiên, theo ghi nhận, mục tiêu này khó đạt vì khối lượng công việc cần làm tương đối lớn. Nhiều tiêu chí mới, có yêu cầu cao, được cho là không dễ thực hiện đối với các xã xuất phát điểm thấp. Nguồn lực xây dựng NTM kiểu mẫu lớn, trong khi việc huy động gặp nhiều rào cản.

Ngoài ra, hầu như mỗi xã xây dựng NTM kiểu mẫu đều gặp những khó khăn riêng như: kết quả xây dựng NTM giữa các thôn, xóm chênh lệch nhau; việc di dời công trình chăn nuôi gây mất mỹ quan nông thôn, xây dựng khu dân cư, vườn mẫu khó thực hiện; tình trạng tội phạm, tệ nạn xã hội dễ nảy sinh... Tuy nhiên, khó khăn không làm cán bộ, người dân các địa phương nản chí, ngược lại càng nhân lên sự quyết tâm, nỗ lực.

Cần sự tiếp sức

Thời gian qua, chương trình MTQG xây dựng NTM đã nhận được sự quan tâm, chỉ đạo sâu sát, kịp thời của Tỉnh ủy, HĐND, UBND tỉnh. Nhiều cơ chế, chính sách, nghị quyết về bố trí nguồn lực xây dựng NTM được ban hành. Các cấp, ngành trong tỉnh sớm xây dựng bộ tiêu chí; chính sách khen thưởng; ban hành văn bản hướng dẫn hỗ trợ triển khai, thực hiện...

Từ năm 2018, thực hiện chủ trương xây dựng NTM kiểu mẫu của trung ương, tỉnh đã “đi trước, đón đầu” ban hành bộ tiêu chí xã NTM kiểu mẫu giai đoạn 2018 - 2020 với 12 tiêu chí và 25 chỉ tiêu. Đây có thể xem là sự chuẩn bị trước một bước, giúp các xã thuận lợi hơn khi tiếp cận bộ tiêu chí quốc gia về xã NTM và NTM nâng cao giai đoạn 2021 - 2025.

Không dừng lại ở đó, chương trình MTQG xây dựng NTM nhận được sự vào cuộc, thống nhất cao từ các cấp chính quyền địa phương. Hầu hết cán bộ các xã đều nêu cao tinh thần quyết tâm, nỗ lực xây dựng NTM kiểu mẫu. Việc xây dựng NTM luôn nhận được sự đồng thuận, hưởng ứng của người dân. Với ý thức cao, nhiều hộ dân tình nguyện góp tiền, hiến đất, ngày công... Tinh thần của bà con càng nhân lên khi thấy diện mạo quê hương ngày càng thay da, đổi thịt.

Theo kế hoạch của UBND tỉnh về việc triển khai, thực hiện chương trình MTQG xây dựng NTM giai đoạn 2021 - 2025, mục tiêu đặt ra là đến năm 2025, trên địa bàn tỉnh có 8 xã đạt chuẩn NTM kiểu mẫu (chiếm gần 8%). Đối với một tỉnh còn nhiều khó khăn như Quảng Trị, việc thực hiện mục tiêu ấy không hề thuận lợi, dễ dàng. Nếu không gấp rút tháo gỡ khó khăn, huy động tổng lực sức mạnh thì ngay 5 xã được kỳ vọng về đích NTM nâng cao vào cuối năm 2024 cũng khó đạt được mục tiêu đề ra.

Thực tế, trước khi đạt chuẩn NTM kiểu mẫu, trước hết, xã phải đạt chuẩn NTM nâng cao. Để thực hiện hai nhiệm vụ liên tục này, cần nguồn kinh phí rất lớn và phải phân bổ đều. Tuy nhiên, hiện nay, do cuộc sống người dân còn nhiều khó khăn nên việc huy động nguồn lực càng về sau càng khó. Trong khi đó, điều kiện việc xây dựng xã NTM nâng cao, kiểu mẫu chủ yếu dựa vào nội lực địa phương. Kinh phí hỗ trợ của tỉnh rất ít.

Tháng 3/2022, Thủ tướng Chính phủ ra quyết định quy định xã NTM kiểu mẫu giai đoạn 2021 - 2025. Trên cơ sở ấy, tỉnh đã ban hành bộ tiêu chí xây dựng NTM kiểu mẫu áp dụng trên địa bàn. Tuy nhiên, việc triển khai, thực hiện tại các địa phương trong tỉnh vẫn còn lúng túng. Qua ghi nhận, nhiều tiêu chí vẫn còn mang tính chất định tính, đặc biệt là đối với tiêu chí có mô hình NTM thông minh. Điều này làm công tác thẩm tra, thẩm định cũng gặp khó khăn.

Trước thực tế ấy, việc hỗ trợ các xã về đích xây dựng NTM kiểu mẫu, tạo những điển hình trong phong trào chung là hết sức cần thiết. Trong đó, điều cần làm ngay là ban hành bộ tiêu chí cụ thể, chi tiết hơn về thôn NTM thông minh, xã NTM kiểu mẫu, huyện NTM kiểu mẫu chung trong toàn quốc. Từ đây, các xã sẽ có cơ sở cần thiết, thuận lợi hơn trong xây dựng NTM kiểu mẫu, tạo đà phát triển lâu dài.

Tây Long