{title}
{publish}
{head}
QTO - Năm 2023 đánh dấu một bước ngoặt lịch sử đối với nhân khẩu học châu Á: Lần đầu tiên trong kỷ nguyên mới, Ấn Độ được dự đoán sẽ vượt qua Trung Quốc để trở thành quốc gia đông dân nhất.
Một góc tại khu chợ Mumbai trước lễ Diwali, tháng 10/2022. Ảnh: Reuters
Dân số trẻ và ngày càng tăng nhanh của Ấn Độ được hứa hẹn sẽ đem đến cơ hội phát triển vô cùng thuận lợi nhưng cũng tạo ra nhiều thách thức cho quốc gia này từ việc xóa đói giảm nghèo đến phát triển giáo dục.
Các chuyên gia cho rằng nhu cầu lương thực tăng cao có thể ảnh hưởng đến thương mại của Ấn Độ với các nước khác, trong khi Ngân hàng Thế giới gần đây ước tính rằng Ấn Độ sẽ cần đầu tư 840 tỷ USD vào cơ sở hạ tầng đô thị trong 15 năm tới để có thể phục vụ nhu cầu cho lượng lớn công dân ngày càng tăng của mình.
“Điều này có khả năng gây thêm áp lực lên cơ sở hạ tầng và dịch vụ đô thị ở các thành phố tại Ấn Độ khi nhu cầu về nước sạch, điện, giao thông đường bộ cùng những vấn đề khác ngày càng gia tăng” - theo Báo cáo của WB.
Những khó khăn của Ấn Độ chỉ là một phần nhỏ trong bức tranh dân số châu Á đầy phức tạp và khác biệt khi có sự phân hóa giữa các quốc gia có dân số trẻ và những nước có dân số già. Những cột mốc mới nhất của nhân loại làm gia tăng khoảng cách này, đồng thời kéo theo nhiều vấn đề phát sinh.
Liên Hợp quốc (LHQ) đã thống kê dân số thế giới từ năm 1950 và đến ngày 15/11/2022, con số đạt mốc 8 tỷ người, tăng 1 tỷ chỉ sau 11 năm. Và châu Á lại là quê hương của hơn một nửa trong số 8 tỷ đó.
Vào năm 2022, ngoài Trung Quốc (1.426 tỷ) và Ấn Độ (1.417 tỷ), số liệu của LHQ cho thấy năm quốc gia châu Á khác có hơn 100 triệu người gồm: Indonesia (276 triệu người), Pakistan (236 triệu người), Bangladesh (171 triệu người), Nhật Bản (124 triệu người) và Philippines (116 triệu người). Việt Nam, với 98 triệu, dự kiến sẽ sớm gia nhập nhóm các quốc gia đông dân nhất khu vực.
LHQ cho biết việc thế giới đạt 8 tỷ người cho thấy những cải thiện đáng kể trong chăm sóc sức khỏe khiến cho tuổi thọ trung bình tăng lên. Nhưng điều này cũng cho thấy sự đa dạng về nhân khẩu học trên thế giới, nhất là những quốc gia phải đối diện với các chiều hướng dân số khác nhau - từ tăng trưởng cho đến suy giảm.
Châu Á chính là khu vực biểu hiện rõ ràng nhất đặc điểm dân số này. Khu vực này có nhiều nước dân số trẻ ở độ tuổi 20, như Ấn Độ, trung bình 27,9 tuổi, Pakistan 20,4 và Philippines 24,7, cũng như các nền kinh tế già với độ tuổi trung bình ở độ tuổi 40, gồm Nhật Bản 48,7 và Hàn Quốc 43,9. Khoảng cách về độ tuổi giữa các quốc gia ngày càng gia tăng trong nhiều thập kỷ qua..
Trong khi Ấn Độ chịu áp lực từ thiếu việc làm và cơ sở hạ tầng nhằm đáp ứng nhu cầu dân số ngày càng gia tăng, thì Nhật Bản phải đối mặt với tình trạng giảm sinh đáng báo động mà chính phủ nước này cho là “tình hình nguy cấp”, đặc biệt từ sau đại dịch Covid-19. Dù thế nào đi nữa thì các xu hướng dân số cũng đang ngày càng tác động sâu sắc đến các nền kinh tế và xã hội.
Theo dự đoán của LHQ, từ năm 2022 đến năm 2023, dân số Ấn Độ sẽ tăng thêm khoảng 11 triệu người, lên đến 1,43 tỷ người. Là nước có dân số chiếm 17% dân số toàn cầu nhưng chỉ có 2,4% diện tích đất và 4% tài nguyên nước, quốc gia này đang đứng trước cả cơ hội cũng như phải đối mặt với nhiều thách thức. Chính phủ Ấn Độ cho biết họ có cơ hội nhân khẩu học khi số người trẻ bùng nổ mạnh mẽ.
“Khi Ấn Độ trải qua những thay đổi trong nhân khẩu học, cùng với sự thay đổi động lực phát triển của xã hội và tiến bộ công nghệ, dân số trẻ sẽ đóng góp đáng kể vào tiềm năng phát triển kinh tế của đất nước” - theo Báo cáo Thanh niên ở Ấn Độ năm 2022.
Tuy nhiên, báo cáo cũng cho biết thanh niên gặp nhiều thách thức phát triển khác nhau, chẳng hạn như tiếp cận giáo dục, việc làm có thu nhập cao, bất bình đẳng giới, tảo hôn, dịch vụ y tế và mang thai ở tuổi vị thành niên.
Mặc dù các nhà kinh tế kỳ vọng về mức tăng 7% của tổng sản phẩm quốc nội của Ấn Độ vào năm 2023 - mức cao nhất trong các nền kinh tế lớn - nước này vẫn tiếp tục đối mặt với tỷ lệ thất nghiệp cao, khoảng 8% - Theo Trung tâm Giám sát Kinh tế Ấn Độ. Điều đó cho thấy đất nước không tạo ra đủ việc làm để hỗ trợ dân số ngày càng tăng.
“Nguồn cung cho thị trường lao động nhiều hơn số lượng việc làm được tạo ra. Dân số trong độ tuổi lao động của Ấn Độ (15 đến 64 tuổi) đang tăng với tốc độ hơn 10 triệu người mỗi năm trong khi các điều kiện về môi trường sống cũng như làm việc vẫn chưa đáp ứng đủ” - Nikkei Asia dẫn lời ông Shotaro Kumagai, nhà kinh tế tại Viện Nghiên cứu Nhật Bản.
Ông Kumagai cũng nói rằng nhu cầu lương thực ngày càng tăng của Ấn Độ có thể khiến ngay cả các quốc gia bên ngoài cũng có thể cảm nhận được.
Ông Kumagai cũng nói rằng nhu cầu lương thực ngày càng tăng của Ấn Độ có thể khiến ngay cả các quốc gia bên ngoài cũng có thể cảm nhận được.
“Thách thức đối với Ấn Độ liên quan đến lương thực là việc sản xuất nông sản dễ bị ảnh hưởng bởi thời tiết. Mặt khác, nhu cầu trong nước đang tăng nhanh. Do đó, khi sản lượng thấp, nguồn cung trong nước sẽ được ưu tiên dẫn đến những hạn chế xuất khẩu. Tương tự như việc Ấn Độ hạn chế xuất khẩu lúa mì vào năm 2022 có thể gây ra các vấn đề lương thực cho các nước khác" - ông lý giải.
Trong khi đó, Nhật Bản - quốc gia có tốc độ già hóa dân số nhanh nhất châu Á - lại phải đối mặt với những vấn đề hoàn toàn khác, chẳng hạn như thoái dân số ở nông thôn.
Theo Bộ Đất đai, Cơ sở hạ tầng, Giao thông và Du lịch Nhật Bản, vào năm 2018 có khoảng 3,49 triệu ngôi nhà bị bỏ hoang, tăng gần gấp đôi trong vòng 20 năm. Tình trạng nhà hoang không chỉ làm mất mỹ quan mà còn dễ gây ra hỏa hoạn, xả rác trái phép, và tội phạm trong khu vực.
Số liệu thống kê mới nhất của chính phủ cho thấy số ca sinh mới ở Nhật Bản, ngoại trừ người nước ngoài, lần đầu tiên được ghi nhận giảm xuống dưới 800.000 vào năm 2022. Mức giảm này nhanh hơn nhiều so với dự báo được đưa ra vào năm 2017 của Viện nghiên cứu dân số và an sinh xã hội Nhật Bản. Viện này cho rằng số ca sinh hàng năm sẽ không giảm xuống dưới 800.000 cho đến năm 2030.
“Chúng tôi nhận ra rằng có nhiều yếu tố gây ảnh hưởng cho các cá nhân thực hiện nguyện vọng kết hôn, sinh con và nuôi dạy con cái” - Chánh văn phòng Nội các Hirokazu Matsuno nói với báo giới vào tháng 11/2022. Ông cũng cam kết rằng chính phủ sẽ đưa ra biện pháp để thay đổi điều này cho cả nam lẫn nữ.
Các nền kinh tế phát triển như Nhật Bản và Hàn Quốc đã phải đối mặt với tình trạng tỷ lệ sinh giảm, xuất phát từ việc Covid-19 khiến hôn nhân bị trì hoãn cũng như một số cặp vợ chồng phải hoãn sinh con. Dữ liệu về mức sinh của LHQ chỉ ra rằng: Tổng tỷ suất sinh ở Đông Á - bao gồm Nhật Bản, Hàn Quốc, Trung Quốc và các nước khác - đã giảm đáng kể từ mức 1,46 vào năm 2019 xuống 1,17 vào năm 2021. LHQ dự đoán tỷ lệ sinh của khu vực này sẽ phục hồi dần trong tương lai, đạt mức 1,28 vào năm 2030 - dựa trên sự phục hồi ở một số nền kinh tế tiên tiến trong quá khứ.
Tuy nhiên, xu hướng dân số già của Trung Quốc đang đạt đến mức ổn định và dự kiến sẽ bắt đầu giảm trước năm 2025. Tương tự như vậy, dân số đang già đi nhanh chóng ở một số nước Đông Nam Á, bao gồm Singapore và Thái Lan.
Về lâu dài, nhìn chung tốc độ tăng dân số dự kiến sẽ chậm lại trên toàn cầu trong nhiều thập kỷ sau. Theo các dự đoán hiện tại của Liên hợp quốc, dân số thế giới sẽ chỉ đạt 9 tỷ người vào năm 2037 - lâu hơn so với khoảng thời gian từ 7 tỷ đến 8 tỷ người - trước khi đạt đỉnh khoảng 10,4 tỷ người vào năm 2086.
Ngay cả ở Ấn Độ, cuộc khảo sát sức khỏe gia đình mới nhất (2019-2021) cho thấy tổng tỷ suất sinh ở nước này đã giảm xuống còn mức 2 (một phụ nữ sinh 2 con), từ mức 2,2 trong cuộc khảo sát trước đó vào năm 2015 và 2016 - báo hiệu rằng dân số đang dần ổn định. Điều này cũng cho thấy Ấn Độ chỉ có một khoảng thời gian giới hạn để tận dụng nguồn lao động trẻ của mình.
Trong nhiều thập kỷ, châu Á luôn là tâm điểm của sự gia tăng dân số trên thế giới nhưng việc này cũng dần chấm dứt khi mà khu vực này phải chuẩn bị cho những thách thức nhân khẩu học trong tương lai. Ông Kumagai của Viện nghiên cứu Nhật Bản cho biết cộng đồng quốc tế có thể cùng nhau giải quyết nhu cầu ngày càng tăng về lương thực và năng lượng và các quốc gia nên làm nhiều hơn nữa để tập hợp ý kiến của họ.
“Nhật Bản đã thiết lập một hệ thống bảo hiểm chăm sóc dài hạn để chuẩn bị cho xã hội già hóa. Tôi nghĩ rằng chúng tôi có thể hợp tác với các nước châu Á khác có tỷ lệ sinh giảm và dân số già trong việc thiết kế các hệ thống an sinh xã hội ở cấp độ liên chính phủ” - vị chuyên gia cho biết.
Ông Kumagai cũng gợi ý rằng các quốc gia châu Á có thể trao đổi ý kiến và thông tin về những sáng kiến dân số đã thất bại và cách cải thiện chúng bằng cách chia sẻ những thực tiễn ở cả cấp chính phủ và doanh nghiệp.
Khi dân số thế giới ước tính đạt 8 tỷ người vào tháng 11, LHQ đã phát hành một đoạn video ngắn giải thích tầm quan trọng. Thông điệp mà tổ chức này muốn truyền tải là: “Thế giới đạt mốc 8 tỷ người không phải là một thảm họa. Trên thực tế, đó là một thành công lớn trên toàn cầu. Nhiều người sống hơn, tuổi thọ tăng lên trên toàn thế giới, chăm sóc sức khỏe đã được cải thiện và nhiều người đang phát triển mạnh”.
Tuy nhiên, Liên Hợp Quốc cũng cảnh báo điều này sẽ là thảm họa nếu các chính phủ không thể chuẩn bị cho những gì sắp xảy ra trong vài thập kỷ tới.
Tùng Lâm (Theo Nikkei Asia)
(ĐBND) - Sự trỗi dậy trở lại của hai gã khổng lồ châu Á là Trung Quốc và Ấn Độ cho thấy con đường đi đến điểm cuối của lịch sử vẫn phải đi qua lục địa này.
Các quốc gia châu Á, đặc biệt là khu vực Đông Nam Á đang đối diện với thách thức trong việc hài hòa giữa tăng trưởng kinh tế và bảo vệ môi trường.
VOV.VN - U17 Nhật Bản giành chức vô địch U17 châu Á 2023 sau khi được chơi hơn người và đánh bại U17 Hàn Quốc 3-0 trong trận chung kết.
Chuyên gia kinh tế từ Morgan Stanley cho biết tăng trưởng kinh tế của châu Á sẽ vượt qua cả Mỹ và châu Âu trong năm nay khi mà nhu cầu nội địa đang dẫn đầu xu ...
Châu Á là khu vực ghi nhận mức giảm sút số lượng người siêu giàu lớn nhất thế giới vào năm 2022.
Thị trường chứng khoán Ấn Độ đang chứng kiến những bước phát triển ấn tượng trong thời gian gần đây.
(Tin Tức) - Theo phóng viên TTXVN tại New Delhi, MarketWatch phân tích số liệu của Liên hợp quốc (LHQ) cho thấy Ấn Độ đã vượt Trung Quốc để trở thành quốc gia ...
VOV.VN - Trong khi châu Âu đang phải đối mặt với đợt nắng nóng nghiêm trọng nhất từ đầu mùa hè này thì tại khu vực châu Á, nhiều quốc gia như Trung Quốc và Ấn ...
QTO - Nhằm thúc đẩy tăng trưởng tín dụng và đối phó thách thức, Trung Quốc, Nhật Bản và Ấn Độ triển khai các biện pháp nới lỏng tiền tệ, giảm lãi suất, và...
QTO - Geoffrey Pyatt, Trợ lý Bộ trưởng Ngoại giao Mỹ về Tài nguyên Năng lượng, thừa nhận quốc gia này vẫn phụ thuộc vào nhiên liệu hạt nhân của Nga, với...
QTO - Tổng thống Mỹ cho biết ông hiện không trao đổi về các cuộc tập trận hạt nhân chung với Hàn Quốc sau khi nước này muốn đóng vai trò tích cực hơn trong...
(Tin Tức) - Theo phóng viên TTXVN tại LB Nga, trong chương trình bình luận về Biển Đông vừa được kênh thông tin Avrova của Nga tổ chức ở thủ đô Moskva, chuyên gia chính trị...
(Tin Tức) - Trong năm 2022, thế giới đối mặt hàng loạt thách thức như lãi suất tăng cao, lạm phát ngoài tầm kiểm soát, các vấn đề về chuỗi cung ứng, khủng hoảng năng lượng, hay...
VOV.VN - Hai tàu chở dầu của Tập đoàn Chevron đã tiếp cận vùng biển của Venezuela và sẽ sớm cập cảng quốc gia Nam Mỹ này, để vận chuyển dầu thô sang Mỹ sau 4 năm ngưng trệ vì lệnh cấm.
(Tin Tức) - Trong năm 2023, Đài Loan (Trung Quốc), Triều Tiên, Iran và Palestine đều là những điểm nóng tiềm ẩn có thể khiến thế giới bớt sự chú ý đến cuộc xung đột Nga – Ukraine.
(ND) - Trong thông điệp năm mới 2023, Chủ tịch Trung Quốc Tập Cận Bình khẳng định, Trung Quốc đã bước vào giai đoạn mới của cuộc chiến chống dịch Covid-19. Chính quyền và người...