Sớm di dời bãi hủy nổ bom mìn ở thôn Đông Luật

(QT) - Từ nhiều năm nay, trên địa bàn thôn Đông Luật, xã Vĩnh Thái, huyện Vĩnh Linh (Quảng Trị) tồn tại bãi hủy nổ phục vụ hoạt động rà phá bom mìn của dự án MAG, một tổ chức phi chính phủ chuyên rà phá bom mìn còn sót lại sau chiến tranh với mục đích nhân đạo. Điều đáng quan tâm là việc tập kết, hủy nổ bom mìn ở thôn Đông Luật đã gây ra nhiều lo ngại, ảnh hưởng đến sản xuất và sinh hoạt đối với cộng đồng dân cư địa phương. Được đưa vào hoạt động sau thỏa thuận được ký vào tháng 4/2011 giữa các cơ quan chức năng và chính quyền địa phương, bãi hủy nổ phục vụ hoạt động rà phá bom mìn của dự án MAG có tổng diện tích 3 ha trên đất vườn cây lâm nghiệp của xã Vĩnh Thái. Ngoài mục đích sử dụng làm điểm thu gom, hủy nổ bom mìn, trên diện tích này, dự án MAG còn làm nhà bảo vệ, để máy móc, phương tiện và dùng làm vùng đệm an toàn.

Khu vực cất giữ, hủy nổ bom mìn của dự án MAG tại thôn Đông Luật, xã Vĩnh Thái

Theo nhiều người dân địa phương, trước đây mặc dù việc hủy nổ bom mìn được tổ chức theo đúng cam kết vào ngày thứ 5, thứ 6 trong tuần, trước khi thực hiện có thông báo với Ban Chỉ huy Quân sự xã và Ban điều hành thôn nhưng cũng đã gây ra không ít lo lắng trong sản xuất và sinh hoạt của cộng đồng dân cư bởi việc vận chuyển bom mìn đi qua địa bàn và tổ chức hủy nổ tiềm ẩn nhiều yếu tố nguy hiểm, khó lường. Từ tháng 5/2014 đến nay, không hiểu vì lý do gì, số lượng bom mìn di chuyển đến cũng như tần suất, quy mô các vụ hủy nổ tăng cao so với trước đây. Bên cạnh đó, dự án MAG còn triển khai đầu tư xây dựng hầm bảo vệ vật liệu chuẩn bị nổ không có trong biên bản thỏa thuận và cũng không báo cáo với chính quyền địa phương. Sau khi Ban Chỉ huy quân sự xã, Công an xã, Trạm Biên phòng thuộc đồn Biên phòng Cửa Tùng tiến hành kiểm tra hiện trường, ngày 22/5/2014, chính quyền xã Vĩnh Thái đã tổ chức buổi làm việc với đại diện dự án MAG để làm rõ các vấn đề liên quan và phía dự án MAG cũng đã thừa nhận những sai sót. Trước tình hình này, nhiều người dân thôn Đông Luật càng thêm lo lắng. Ngày 19/6/2014, cấp ủy, Ban điều hành thôn, Mặt trận và các đoàn thể thôn Đông Luật đã có tờ trình gửi UBND xã. Theo nội dung tờ trình, thời gian gần đây, phía dự án MAG ngoài việc mở mang, cơi nới hầm bảo vệ vật liệu chuẩn bị nổ đã tổ chức hủy nổ liên tục không theo thời gian quy định và gây nhiều tiếng nổ rất lớn làm chấn động nhà cửa của nhân dân và các công trình sinh hoạt cộng đồng của thôn Đông Luật cũng như các thôn lân cận. Vì vậy, thôn Đông Luật kiến nghị chính quyền xã có giải pháp can thiệp để dự án MAG di chuyển bãi tập kết, hủy nổ bom mìn ra xa hơn so với khoảng cách hiện nay với các khu dân cư, hoặc di chuyển hoàn toàn ra khỏi địa bàn. Vấn đề này cũng đã được cử tri thôn Đông Luật phản ánh tại kỳ họp HĐND xã Vĩnh Thái được tổ chức vào ngày 18/7/2014. Một số người dân địa phương còn phản ánh, trước thời điểm tháng 4/2011, bãi tập kết, hủy nổ bom mìn của dự án MAG được đặt tại địa bàn thôn Tân Mạch cùng xã. Tuy nhiên do người dân ở đây có ý kiến phản đối nên mới chuyển đến thôn Đông Luật, và mặc dù hoạt động từ năm 2011 đến nay nhưng các nhân viên của dự án MAG làm nhiệm vụ bảo vệ bãi hủy nổ không tiến hành đăng ký tạm trú, tạm vắng. Về việc người dân thôn Đông Luật không đồng tình và mong muốn sớm di dời bãi hủy nổ phục vụ hoạt động rà phá bom mìn trên địa bàn, đồng chí Vũ Văn Phong, Chủ tịch UBND xã Vĩnh Thái cho biết: Trên cơ sở nhu cầu của dự án MAG, ngày 20/6/2014, Sở Ngoại vụ đã có văn bản gửi UBND huyện Vĩnh Linh và chính quyền địa phương đề nghị tạo điều kiện thuận lợi trong hoạt động và gia hạn thời gian sử dụng bãi hủy nổ bom mìn tại thôn Đông Luật đến tháng 7/2017. Quan điểm của chính quyền địa phương là tạo mọi điều kiện thuận lợi cho việc rà phá, hủy nổ bom mìn còn tồn đọng sau chiến tranh để phục hồi đất đai phục vụ dân sinh, nhất là đối với hoạt động phi lợi nhuận, mang tính chất nhân đạo như dự án MAG đang triển khai. Tuy nhiên, nguyện vọng của nhân dân thôn Đông Luật về việc sớm di dời bãi tập kết, hủy nổ bom mìn để bảo đảm an toàn, yên tâm trong sản xuất, sinh hoạt là chính đáng, cần phải được các cơ quan chức năng, chính quyền các cấp xem xét, giải quyết sớm. Bài, ảnh: HUY NAM