Sạt lở đe dọa làng cổ Hội Kỳ

(QT) - Trong 2 năm trở lại đây, bờ bắc sông Ô Lâu thuộc thôn Hội Kỳ, xã Hải Chánh, huyện Hải Lăng (Quảng Trị) đã xảy ra tình trạng sạt lở đất nghiêm trọng, gây ảnh hưởng đến việc sản xuất và sinh hoạt của nhân dân. Đặc biệt, trong những trận mưa vào đầu tháng 6/2012, nước từ thượng nguồn đổ về mạnh đã làm sạt lở nặng nhiều điểm ở bờ bắc sông Ô Lâu và đang đe dọa trực tiếp đến ngôi làng cổ đang lưu giữ hàng chục ngôi nhà rường cổ quý giá của tỉnh Quảng Trị. Hội Kỳ là một ngôi làng cổ thuộc xã Hải Chánh, huyện Hải Lăng, nằm sát bên bờ bắc của dòng sông Ô Lâu (ranh giới giữa hai tỉnh Quảng Trị và Thừa Thiên- Huế), nơi có rất nhiều ngôi nhà rường cổ đang được UBND tỉnh Quảng Trị xem xét để trở thành ngôi làng sinh thái cổ của tỉnh. Tuy nhiên, trong hai năm trở lại đây, sau khi bờ sông phía nam thuộc tỉnh Thừa Thiên- Huế được kè bằng bê tông thì dòng chảy của sông Ô Lâu bị thay đổi chuyển ngược sang phía thôn Hội Kỳ, xã Hải Chánh làm cho nhiều rặng tre vững chãi có tuổi thọ hàng trăm năm bị nước cuốn xuống đáy sông.

Sạt lở nghiêm trọng tại thôn Hội Kỳ (Hải Chánh, Hải Lăng).

“Mới chỉ có những trận mưa giông đầu mùa mà đã làm cho nhiều đoạn sông tại thôn Hội Kỳ bị sạt lở nghiêm trọng, có đoạn nước đã xâm thực sâu vào con đường bê tông của thôn và nếu không sớm có biện pháp khắc phục thì con đường bê tông này có thể bị cuốn trôi trong nay mai. Người dân chúng tôi lo lắm nhưng không biết làm sao”, ông Dương Văn Mẫu, Bí thư chi bộ thôn Hội Kỳ lo lắng nói. Những năm trở lại đây, do sự thay đổi của dòng chảy, Hội Kỳ là thôn chịu sự xâm thực trực tiếp của dòng nước nên nhiều diện tích đất hoa màu cũng bị cuốn trôi, người dân đứng trước nguy cơ bị mất đất sản xuất. “Mới chỉ trải qua mùa mưa lũ năm 2011 và những trận mưa giông đầu năm 2012 mà trong toàn thôn Hội Kỳ đã bị dòng nước xâm thực cuốn trôi trên 1 ha đất hoa màu, 6 ngôi nhà trong thôn cũng đang có nguy cơ bị nước cuốn trôi bất cứ lúc nào. Dù đã nhiều lần kiến nghị lên cấp trên để có biện pháp để xử lý nhưng đến giờ vẫn chưa có kết quả gì. Nếu tình trạng sạt lở không sớm được quan tâm khắc phục thì nguy cơ mất đất, mất làng là điều khó tránh khỏi”, ông Dương Văn Cho, trưởng thôn Hội Kỳ cho biết. Hội Kỳ là ngôi làng còn lưu giữ được nhiều ngôi nhà rường cổ quý giá có tuổi thọ hàng trăm năm. Tuy nhiên hiện nay, tình trạng sạt lở nghiêm trọng đã trực tiếp uy hiếp đến ngôi làng. Nhiều rặng tre già vững chãi bảo vệ ngôi làng bao đời nay đã lần lượt bị nước cuốn trôi, cảnh quan phía bờ sông của thôn Hội Kỳ ngày càng bị biến dạng do sạt lở. “Là một người được thừa hưởng ngôi nhà cổ lớn nhất của ông cha để lại tôi cảm thấy rất tự hào và ra sức gìn giữ. Nhưng hiện nay tình trạng sạt lở bờ sông đang diễn ra nghiêm trọng và nhanh quá. Sạt lở đã vào gần đến sân nhà tôi, tôi rất lo lắng nhưng cũng không biết khắc phục bằng cách nào. Nếu sạt lở không sớm được ngăn chặn thì không biết tôi và bà con nơi đây có giữ được căn nhà rường quý của mình không nữa. Mấy năm trước cũng đã xảy ra tình trạng xâm thực như vậy, tôi phải bỏ tiền túi ra để mua đất về bồi lại nhưng do đáy sông toàn đá và sâu hoắm nên không thể đóng cọc giữ đất lại được. Hơn nữa, trong 2 năm trở lại đây phía bờ sông của tỉnh Thừa Thiên- Huế đã được kè bằng bê tông nên dòng chảy của sông Ô Lâu chuyển hướng xoáy về phía làng Hội Kỳ. Hậu quả là nhiều rặng tre, cây cối phía bờ sông bị cuốn trôi tuột xuống sông, đường sá bị uy hiếp, đất đai sản xuất bị đe dọa... Mới chỉ vài trận mưa lớn mà sạt lở diễn ra nặng thế này, không biết mùa mưa bão tới sẽ ra sao nữa. Bà con ở đây ai cũng lo lắng nhưng đành bất lực”, ông Dương Văn Mạnh nhìn ngôi nhà cổ của mình trước nguy cơ bị xâm thực nói đầy lo lắng. Trao đổi với chúng tôi, ông Hoàng Hữu Sửu, Phó Chủ tịch UBND xã Hải Chánh cho biết: “Trước tình trạng xâm thực của dòng Ô Lâu, UBND xã Hải Chánh cũng đã nhiều lần báo cáo lên cấp trên và hiện đang chờ biện pháp để xử lý. Còn về giải pháp trước mắt thì xã chỉ biết hướng dẫn cho bà con chủ động tập kết của cải, vật nuôi và có thể chuyển nhà ở lên những nơi xa các điểm sạt lở đề phòng thiệt hại trong mùa mưa bão sắp tới. Riêng về công tác khắc phục thì xã không đủ kinh phí, vì vậy chúng tôi mong cấp trên sớm có giải pháp hữu hiệu để giúp bà con tránh được nguy cơ mất đất và mất dần ngôi làng cổ của mình”… Hiện tại, chỉ sau mấy trận mưa giông đầu mùa mà hiện tượng sạt lở bờ sông Ô Lâu đã và đang tiếp tục xảy ra nghiêm trọng. Tuyến đường bê tông men theo bờ sông Ô Lâu của thôn Hội Kỳ đã bị sạt lở nhiều điểm, trong đó có hai điểm bị nước xâm thực vào tận mép đường với độ sâu 20 m và độ dài điểm sạt lở hơn 10 m. Người dân xã Hải Chánh nói chung và thôn Hội Kỳ nói riêng đang rất cần các cấp các ngành sớm có giải pháp để khắc phục tình trạng sạt lở xâm thực, bảo đảm an toàn tài sản, tính mạng của người dân cũng như giữ được những ngôi nhà rường cổ quý giá hàng trăm năm tuổi nơi đây. Bài, ảnh: ĐỨC VIỆT