Sắp xếp đơn vị hành chính cấp xã phù hợp, thúc đẩy sự phát triển

Trong quá trình xây dựng, phát triển KT-XH và bảo đảm QP-AN, để đáp ứng công tác chỉ đạo, điều hành của chính quyền các cấp, đơn vị hành chính (ĐVHC) cấp huyện, cấp xã trên địa bàn tỉnh Quảng Trị có sự điều chỉnh, thay đổi. Quá trình điều chỉnh, tách, nhập, thành lập mới ĐVHC cấp huyện, cấp xã, bên cạnh những kết quả tích cực vẫn còn nhiều khó khăn như sự chia nhỏ các ĐVHC dẫn đến bộ máy hành chính phình to, tăng biên chế, lãng phí đầu tư công, làm phân tán nguồn lực, tiềm năng của các địa phương cho phát triển KT-XH. Vì vậy, tỉnh Quảng Trị tiếp tục thực hiện việc sáp nhập các ĐVHC cấp xã nhằm tạo điều kiện thuận lợi nhất để phát triển KT-XH một cách hiệu quả nhất và đảm bảo QP-AN.

Do yếu tố đặc thù nên thị xã Quảng Trị là đơn vị hành chính cấp huyện không phải sáp nhập - Ảnh: T.A.M

Trong giai đoạn 2019-2021, toàn tỉnh đã tiến hành sắp xếp 33 xã, thị trấn xuống còn 17 xã, thị trấn (giảm 16 xã), nhưng vẫn còn nhiều ĐVHC cấp xã quy mô diện tích quá nhỏ, không gian phát triển bị chia cắt, gây ra nhiều khó khăn cản trở trong công tác lập quy hoạch phát triển KT-XH.

Để khắc phục những bất cập, hạn chế và triển khai thực hiện các nghị quyết của Đảng về đẩy mạnh cải cách hành chính, nâng cao hiệu lực, hiệu quả quản lý của bộ máy nhà nước; tiếp tục đổi mới, hoàn thiện hệ thống chính trị từ trung ương đến cơ sở; sắp xếp tổ chức bộ máy của hệ thống chính trị tinh, gọn, hoạt động hiệu lực, hiệu quả; việc xây dựng sắp xếp các ĐVHC cấp huyện, cấp xã trên địa bàn tỉnh là hết sức cần thiết.

Sau nhiều lần tách, nhập phù hợp với từng điều kiện, hoàn cảnh lịch sử, tỉnh Quảng Trị hiện có 10 ĐVHC cấp huyện, gồm 1 thành phố, 1 thị xã và 8 huyện; có 125 ĐVHC cấp xã, gồm: 101 xã, 13 phường và 11 thị trấn.

Nhằm tiếp tục sắp xếp tinh, gọn bộ máy hành chính cấp xã, tại kỳ họp thứ 24, HĐND tỉnh Quảng Trị khóa VIII đã ban hành Nghị quyết số 34/NQ-HĐND ngày 10/5/2024 về việc thông qua Đề án sắp xếp các đơn vị hành chính cấp huyện, cấp xã giai đoạn 2023 - 2025 trên địa bàn tỉnh Quảng Trị.

Theo đó, giữ nguyên 2 ĐVHC cấp huyện thuộc diện phải thực hiện sắp xếp giai đoạn 2023-2025 do có hai tiêu chuẩn diện tích tự nhiên và quy mô dân số đạt dưới 70% theo quy định, gồm: huyện đảo Cồn Cỏ và thị xã Quảng Trị.

Việc giữ nguyên hai ĐVHC này là vì các yếu tố đặc thù về truyền thống lịch sử, vị trí địa lý, điều kiện tự nhiên, cộng đồng dân cư, yêu cầu đảm bảo QP-AN, trật tự an toàn xã hội và phát triển KT-XH.

Đối với ĐVHC cấp xã, trong giai đoạn 2023-2025, thực hiện sắp xếp đối với 13 ĐVHC cấp xã, cụ thể: Xã Linh Hải và xã Gio Sơn, thuộc huyện Gio Linh: nhập nguyên trạng diện tích tự nhiên, quy mô dân số của xã Linh Hải và xã Gio Sơn để thành lập xã Gio Sơn. Xã Gio Sơn sau khi sắp xếp có: diện tích tự nhiên 34,55 km2, quy mô dân số 8.285 người.

Đối với xã Gio Quang và xã Gio Châu, thuộc huyện Gio Linh: nhập, điều chỉnh diện tích tự nhiên, quy mô dân số của thôn Hà Thanh, xã Gio Châu vào xã Gio Quang để thành lập xã Gio Quang. Xã Gio Quang sau khi sắp xếp có: diện tích tự nhiên 26,58 km2, quy mô dân số 5.040 người. Nhập, điều chỉnh diện tích tự nhiên, quy mô dân số của thôn Hà Thượng và thôn Hà Trung, xã Gio Châu vào thị trấn Gio Linh để thành lập thị trấn Gio Linh.

Thị trấn Gio Linh mới sau khi sắp xếp có: diện tích tự nhiên 16,63 km2, quy mô dân số 12.939 người. Nhập nguyên trạng diện tích tự nhiên, quy mô dân số của xã Gio Việt và thị trấn Cửa Việt để thành lập thị trấn Cửa Việt. Thị trấn Cửa Việt mới sau khi sắp xếp có: diện tích tự nhiên 10,45 km2, quy mô dân số 12.769 người.

Ở huyện Triệu Phong, nhập nguyên trạng diện tích tự nhiên, quy mô dân số của xã Triệu Sơn và xã Triệu Lăng để thành lập xã Triệu Cơ. Xã Triệu Cơ sau khi sắp xếp có: diện tích tự nhiên 30,55 km2 , quy mô dân số 10.180 người.

Nhập nguyên trạng diện tích tự nhiên, quy mô dân số của xã Triệu Vân và xã Triệu An để thành lập xã Triệu Tân. Xã Triệu Tân sau khi sắp xếp có: diện tích tự nhiên 24,56 km2 , quy mô dân số 12.076 người.

Ở huyện Hải Lăng, nhập nguyên trạng diện tích tự nhiên, quy mô dân số của xã Hải Quế và xã Hải Ba để thành lập xã Hải Bình. Xã Hải Bình sau khi sắp xếp có: diện tích tự nhiên 37,74 km2, quy mô dân số 11.182 người.

Trong giai đoạn 2023 - 2025, tỉnh đã xây dựng kế hoạch nhưng chưa thực hiện sắp xếp 8 xã, phường, thị trấn gồm: các xã Hải Phú, Hải Quy (huyện Hải Lăng); các xã Trung Hải, Trung Giang (huyện Gio Linh); các xã Vĩnh Thái, Vĩnh Hòa (huyện Vĩnh Linh); thị trấn Ái Tử (huyện Triệu Phong) và phường An Đôn (thị xã Quảng Trị).

Việc sắp xếp các đơn vị hành chính cấp xã đều được xét các yếu tố đặc thù về truyền thống lịch sử, văn hóa, dân tộc, tôn giáo, tín ngưỡng, phong tục, tập quán, vị trí địa lý, điều kiện tự nhiên, cộng đồng dân cư phù hợp, yêu cầu đảm bảo QP-AN, trật tự an toàn xã hội và phát triển KT-XH.

Trần Anh Minh