Phát huy vai trò, trách nhiệm của đội ngũ trí thức

Đội ngũ trí thức là lực lượng lao động trí óc, có trình độ học vấn cao, chuyên môn sâu, có năng lực tư duy độc lập, sáng tạo, giàu lòng yêu nước, có đạo đức và lý tưởng cách mạng, gắn bó với Đảng, Nhà nước, dân tộc và Nhân dân.

Đây là lực lượng có vai trò quan trọng trong liên minh giai cấp công nhân, giai cấp nông dân dưới sự lãnh đạo của Đảng; có trách nhiệm tiên phong, tạo ra sản phẩm tinh thần, vật chất có chất lượng cao cho xã hội; là nguồn lực đặc biệt trong phát triển kinh tế tri thức, công nghiệp hóa, hiện đại hóa, hội nhập quốc tế và phát triển nền văn hóa Việt Nam tiên tiến, đậm đà bản sắc dân tộc. Xây dựng đội ngũ trí thức vững mạnh toàn diện là đầu tư xây dựng, bồi đắp “nguyên khí quốc gia” và phát triển bền vững; là trách nhiệm của Đảng, Nhà nước, hệ thống chính trị và xã hội.

Theo đánh giá của Đảng bộ tỉnh Quảng Trị, sau 15 năm thực hiện Nghị quyết số 27-NQ/TW của Ban Chấp hành Trung ương Đảng khóa X “về xây dựng đội ngũ trí thức trong thời kỳ đẩy mạnh công nghiệp hóa, hiện đại hóa đất nước” và Chương trình hành động số 70- CTHĐ/TU của Ban Chấp hành Đảng bộ tỉnh khóa XV, nhận thức của cấp ủy đảng, chính quyền, tổ chức chính trị - xã hội về vai trò, vị trí của đội ngũ trí thức được nâng lên.

Đội ngũ trí thức tăng nhanh về số lượng và từng bước nâng cao chất lượng, phát huy tốt vai trò trên các lĩnh vực công tác và đời sống xã hội. Đến nay, tổng số hội viên trí thức khoa học công nghệ toàn tỉnh có trên 11.000 người, trong đó có trên 8.200 người có trình độ đại học trở lên. Các hội trí thức được hình thành, củng cố, kiện toàn về tổ chức, đáp ứng ngày càng tốt hơn các yêu cầu nhiệm vụ trong thời kỳ mới.

Vấn đề đáng quan tâm hiện nay là công tác xây dựng và phát triển đội ngũ trí thức có mặt chưa đáp ứng yêu cầu; cơ cấu chưa cân đối giữa các vùng, miền, lĩnh vực. Chất lượng đội ngũ có mặt chưa tương xứng với trình độ được đào tạo; còn thiếu những nhà khoa học và chuyên gia đầu ngành trên nhiều lĩnh vực. Công tác tập hợp đội ngũ trí thức có lúc thiếu kịp thời, còn khó khăn.

Việc kết nối, phát huy sức mạnh của trí thức Quảng Trị xa quê để đóng góp vào xây dựng quê hương còn hạn chế. Hoạt động tư vấn, phản biện và giám định xã hội các chủ trương, chính sách phát triển KT-XH của tỉnh chưa đáp ứng với kỳ vọng.

Lý giải cho hạn chế này là do nguồn lực của tỉnh còn khó khăn nên cơ chế, chính sách chưa đủ mạnh để thu hút các chuyên gia giỏi, đầu ngành về công tác; môi trường làm việc tại tỉnh chưa đủ hấp dẫn để thu hút, giữ chân người tài. Cơ chế, hành lang pháp lý về tư vấn, phản biện và giám định xã hội còn thiếu cụ thể; các hội trí thức chưa chủ động, sáng tạo trong đổi mới mô hình hoạt động...

Nhiệm vụ và giải pháp đặt ra trong thời gian tới là các cấp ủy đảng, chính quyền, Mặt trận và các tổ chức chính trị - xã hội tiếp tục nâng cao nhận thức về vị trí, vai trò, tầm quan trọng của đội ngũ trí thức và xây dựng đội ngũ trí thức; đổi mới công tác đào tạo, bồi dưỡng, sử dụng, đãi ngộ và tôn vinh trí thức, trọng dụng nhân tài.

Tăng cường quản lý nhà nước, hoàn thiện cơ chế, chính sách đối với đội ngũ trí thức; tăng nguồn lực xây dựng đội ngũ trí thức chủ động, tích cực hội nhập quốc tế. Đặc biệt, phát huy vai trò, trách nhiệm của đội ngũ trí thức, nhất là các chuyên gia đầu ngành, trí thức trẻ nhằm khơi dậy lòng yêu nước, tự hào dân tộc, khát vọng cống hiến, tinh thần trách nhiệm, tâm huyết, chủ động tham gia nghiên cứu nâng cao năng lực trình độ, góp phần vào sự phát triển của tỉnh, của đất nước. Hoàn thiện cơ chế, chính sách để đội ngũ trí thức phát triển bằng chính phẩm chất, tài năng, sống được bằng nghề, được trả công xứng đáng từ sáng tạo và đóng góp của mình.

Đồng thời đổi mới mạnh mẽ nội dung, phương thức hoạt động của Liên hiệp các Hội Khoa học và Kỹ thuật, Hội Văn học - Nghệ thuật, Hội Nhà báo Việt Nam tỉnh và các hội trí thức khác theo hướng thiết thực, hiệu quả; động viên, phát huy tối đa vai trò, tiềm năng to lớn của đội ngũ trí thức.

Chú trọng nâng cao vai trò đại diện cho quyền, lợi ích hợp pháp, chính đáng của hội viên, đội ngũ trí thức; thu hút, tập hợp, đoàn kết trí thức, phát triển tổ chức, phát triển hội viên; làm cầu nối vững chắc giữa Đảng, Nhà nước, hệ thống chính trị với đội ngũ trí thức.

Mặt khác, tạo điều kiện cho các hội trí thức, đội ngũ trí thức đóng góp ý kiến, tham gia hoạt động tư vấn, giám sát, phản biện, giám định xã hội, góp phần nâng cao chất lượng của các hội trí thức. Có cơ chế tạo điều kiện cho các hội trí thức tham gia thực hiện một số dịch vụ công, giám sát hoạt động nghề nghiệp, kiểm định và công bố chất lượng một số dịch vụ công.

Định kỳ tổ chức gặp gỡ, động viên, tôn vinh, khen thưởng đội ngũ trí thức để phát huy vai trò của trí thức trong thực hiện nhiệm vụ chính trị của tỉnh. Xây dựng tổ chức đảng trong các hội trí thức trong sạch, vững mạnh, đóng vai trò nòng cốt chính trị trong hoạt động của hội; quan tâm phát triển đảng viên trong đội ngũ trí thức, nhất là trí thức trẻ, góp phần xây dựng Đảng và hệ thống chính trị trong sạch, vững mạnh.

Đội ngũ trí thức là lực lượng đi đầu trong sáng tạo khoa học, có vai trò quan trọng trong sự nghiệp công nghiệp hóa, hiện đại hóa. Bởi vậy phải tập trung xây dựng, phát triển đội ngũ trí thức, nhất là đội ngũ chuyên gia, nhà khoa học đầu ngành trong lĩnh vực mũi nhọn. Phấn đấu đạt mục tiêu đến năm 2030, số lượng hội viên trí thức hoạt động trong các tổ chức đạt khoảng 50% trí thức toàn tỉnh; phát huy vai trò đội ngũ trí thức là con em Quảng Trị đang sinh sống, làm việc ở ngoài tỉnh, ngoài nước.

Xa hơn, phấn đấu đến năm 2045 đội ngũ trí thức, các nhà khoa học có bước đột phá về nghiên cứu, chuyển giao, ứng dụng, làm chủ khoa học công nghệ, kỹ thuật, có những công trình, giải pháp sáng tạo khoa học công nghệ tiêu biểu được công nhận, có giá trị hỗ trợ cộng đồng, nâng cao đời sống, góp phần phát triển KT - XH, đảm bảo môi trường, chăm sóc sức khỏe Nhân dân và phục vụ đời sống xã hội trên địa bàn tỉnh cũng như cả nước.

Minh Phương