Nhân rộng mô hình trồng dưa hấu ở Hướng Phùng

Thực hiện chủ trương đa cây, đa con trong phát triển kinh tế nông nghiệp, những năm gần đây, nông dân xã Hướng Phùng, huyện Hướng Hóa tích cực tìm tòi, nghiên cứu để xen canh thêm các loại cây trồng ngắn ngày có giá trị kinh tế cao. Trong đó, dưa hấu được người dân nơi đây lựa chọn đưa vào sản xuất. Đây là loại cây trồng phù hợp với điều kiện thổ nhưỡng, khí hậu địa phương, mang lại nguồn thu nhập khá và hiện đang nhân rộng trên địa bàn xã.

Ruộng dưa hấu của gia đình ông Diễn cho thu nhập khá nhiều năm nay - Ảnh: N.T

Gia đình ông Hoàng Khoảng ở thôn Mã Lai Pun là một trong những hộ tiên phong trồng thí điểm dưa hấu trên đất Hướng Phùng vào những năm 2010. Thời gian đầu, gia đình ông chỉ tận dụng đất ở ven rẫy, suối để trồng dưa. Những vụ mùa đầu tiên tuy sản lượng chưa nhiều nhưng cho thấy dưa hấu phù hợp điều kiện tự nhiên, không bị sâu bệnh, chất lượng dưa hấu ngon hơn các vùng khác, được khách hàng ưa chuộng.

Từ kết quả đó, gia đình ông đã dần mở rộng diện tích qua từng năm, không những là đất tận dụng mà còn chuyển đổi một số diện tích rau màu hiệu quả thấp sang trồng dưa hấu và duy trì mô hình cho đến nay với tổng diện tích trên 1 ha, năng suất đạt trên 20 tấn/năm.

Ông Khoảng cho biết: “Gia đình tôi chủ yếu trồng cà phê chè catimor, nhưng nhận thấy cây dưa hấu khá phù hợp, mang lại hiệu quả kinh tế cao hơn các loại cây ngắn ngày khác nên đầu tư duy trì mô hình này. Nhờ vậy, chúng tôi vừa tận dụng được đất bỏ hoang vừa chuyển đổi được một số cây trồng kém hiệu quả, nâng cao thu nhập trên một đơn vị diện tích”.

Còn đối với gia đình ông Nguyễn Văn Diễn ở thôn Mã Lai Pun, sau khi học hỏi các mô hình đi đầu ở địa phương cũng đã quyết định quy hoạch đất để trồng dưa hấu. Quá trình tái canh cây cà phê, ông xen canh trồng dưa hấu để tăng thu nhập. Với lợi thế của mô hình đi sau, ông kỹ càng từ khâu làm đất, chăm bón nên dưa hấu phát triển rất tốt, năng suất tăng dần theo từng năm.

Hiện nay, tổng diện tích trồng dưa của gia đình ông khoảng hơn 1 ha, trừ chi phí lãi hơn 100 triệu đồng/vụ. “Tuy triển khai mô hình chưa lâu nhưng dưa hấu đã mang lại hiệu quả kinh tế khá và ổn định cho gia đình tôi. Vì thế, chúng tôi quyết định chọn cây trồng này để phát triển lâu dài. Thời gian tới, tôi mở rộng thêm diện tích và nghiên cứu để trồng gối vụ, đạt 2 vụ/ năm, qua đó tận dụng được đất đai cũng như công nhàn rỗi”, ông Diễn nói.

Qua các mô hình cho thấy, cây dưa hấu phù hợp với thời tiết, chất đất tại Hướng Phùng. Đặc biệt, các hộ trồng dưa có sự liên kết, hỗ trợ cho nhau trong kinh nghiệm chọn giống, kỹ thuật làm đất cũng như chăm bón. Thông qua internet, các trang mạng xã hội, họ chủ động kết nối, học hỏi các mô hình ở địa phương khác có điều kiện tương đồng, lựa chọn giống phù hợp để đặt hàng đưa về trồng tại địa phương.

Theo những người trồng dưa hấu lâu năm ở Hướng Phùng, so với các loại cây trồng khác, dưa hấu dễ trồng, kỹ thuật làm đất đơn giản, ít đòi hỏi phân bón cũng như công chăm sóc, hiệu quả kinh tế lại đạt cao hơn. Đất đai ở Hướng Phùng khá màu mỡ nên dưa hấu phát triển tốt, không bị sâu bệnh, quả khá to, đều và có vị ngọt thanh đặc trưng, khác với dưa hấu ở các vùng khác, được khách hàng ưa chuộng.

Nhờ vừa làm vừa đúc rút kinh nghiệm và học tập thêm từ các mô hình đi trước nên dưa hấu Hướng Phùng đạt năng suất khá cao, bình quân trên 20 tấn/ha. Đầu ra cơ bản ổn định, chủ yếu được các thương lái thu mua tận vườn, hoặc nhập tại các đầu mối chợ tại địa phương, với giá bán ổn định từ 7 - 8 nghìn đồng/kg, không bị tồn đọng sản phẩm.

Phó Chủ tịch UBND xã Hướng Phùng Hà Ngọc Dương cho biết: “Ban đầu dưa hấu ở Hướng Phùng chỉ được một số hộ trồng thí điểm, xen canh các loại cây trồng lâu năm. Dần dần, thấy dưa hấu phù hợp điều kiện thực tế ở địa phương nên bà con đã nhân rộng mô hình. Họ tăng dần diện tích dưa hấu từ chuyển đổi các loại cây trồng ngắn ngày khác, như khoai, sắn, ngô, lạc...

Hiện toàn xã có trên 20 hộ trồng dưa hấu thường xuyên, với tổng diện tích hơn 6 ha. Chính quyền địa phương tiếp tục vận động người dân chuyển đổi những diện tích kém hiệu quả sang trồng các loại cây phù hợp. Tuy nhiên, cũng khuyến cáo bà con không nên phát triển trồng dưa hấu ồ ạt mà phải có sự tính toán kỹ lưỡng vì điều kiện thời tiết và giá nông sản vẫn còn tiềm ẩn nhiều rủi ro”.

Ngọc Trang