Nghị quyết góp phần nâng cao chất lượng dân số trong tình hình mới

Thời gian qua, tỉnh Quảng Trị tích cực triển khai đồng bộ nhiều giải pháp thực hiện Nghị quyết số 45/2020/NQ-HĐND, ngày 23/7/2020 của HĐND tỉnh về công tác dân số và phát triển giai đoạn 2021-2025 và tầm nhìn đến năm 2030. Nhờ vậy, các hoạt động dân số của địa phương tiếp tục được duy trì và các chính sách hỗ trợ của tỉnh cơ bản đáp ứng với yêu cầu nhiệm vụ công tác dân số trong tình hình mới.

Cán bộ Trạm Y tế thị trấn Krông Klang lấy máu sàng lọc trước sinh cho phụ nữ mang thai -Ảnh: DSĐK

Ngay sau khi Nghị quyết số 45/2020/ NQ-HĐND ban hành, Sở Y tế tham mưu UBND tỉnh ban hành kế hoạch thực hiện nghị quyết, Chiến lược dân số Việt Nam đến năm 2030 và các chương trình, đề án về công tác dân số trong tình hình mới theo các quyết định của Chính phủ.

Đưa các mục tiêu, chỉ tiêu về dân số và phát triển vào các chỉ tiêu phát triển KT-XH hằng năm của địa phương. Chỉ đạo trung tâm y tế huyện phối hợp các ngành, đoàn thể và UBND các xã, phường, thị trấn tổ chức triển khai đồng bộ các hoạt động dân số trên tất cả các lĩnh vực quy mô, cơ cấu và nâng cao chất lượng dân số.

Trên cơ sở đó, các huyện, thị xã, thành phố đã ban hành kế hoạch thực hiện nghị quyết tại địa phương. Công tác tuyên truyền, phổ biến Nghị quyết 45/2020/NQ-HĐND được ngành y tế - dân số đẩy mạnh với nhiều hình thức như: phối hợp với Ban Tuyên giáo Tỉnh ủy tổ chức hội nghị báo cáo viên cung cấp các chủ trương, chính sách của Đảng, Nhà nước; các chính sách dân số và phát triển của địa phương cho đội ngũ báo cáo viên cấp tỉnh, cấp huyện.

Tổ chức tập huấn phổ biến, quán triệt các mục tiêu, chính sách hỗ trợ của nghị quyết và phương pháp lập kế hoạch, xây dựng các mục tiêu, chỉ tiêu và các giải pháp tổ chức thực hiện nghị quyết phù hợp với thực trạng công tác dân số của địa phương cho công chức dân số tỉnh, đội ngũ viên chức dân số huyện, xã và cộng tác viên dân số thôn, bản, cụm dân cư.

Chủ động lồng ghép đưa các nội dung nghị quyết vào các hội nghị chuyên đề cung cấp thông tin các chương trình, đề án về công tác dân số trong tình hình mới cho ban chỉ đạo công tác dân số và phát triển cấp huyện, xã; bí thư chi bộ, ban cán sự thôn, khu phố và các ngành, đoàn thể ở thôn, khu phố.

Sau hơn 4 năm thực hiện Nghị quyết số 45/2020/NQ-HĐND của HĐND tỉnh đã tác động tích cực đến công tác dân số và phát triển trên địa bàn tỉnh và đạt được những kết quả đáng kể. Nhiều chỉ tiêu về dân số - KHHGĐ ở tỉnh đạt và vượt kế hoạch như: tổng tỉ suất sinh giảm từ 2,43 con năm 2020 xuống 2,31 con năm 2024.

Tỉ suất sinh thô giảm từ 13,84%o năm 2020 xuống còn 12,83%o năm 2024. Tỉ lệ sinh con thứ 3 trở lên giảm từ 23,2% năm 2020 xuống 21,5% năm 2024. Tỉ lệ các cặp vợ chồng sử dụng các biện pháp tránh thai tăng từ 67,4% năm 2020 lên 74,1% năm 2024. Tỉ lệ phát triển dân số tự nhiên ổn định ở mức dưới 0,9%.

Tỉ số giới tính khi sinh giảm từ 112 trẻ nam/100 trẻ nữ vào năm 2020 xuống 110,4 trẻ nam/100 trẻ nữ năm 2024. Tỉ lệ bà mẹ mang thai được sàng lọc tăng từ 25,5% năm 2020 lên 50,6% năm 2024. Tỉ lệ trẻ sơ sinh được sàng lọc tăng từ 13,7% năm 2020 lên 52,8% năm 2024.

Ngoài ra, tỉ lệ nam, nữ thanh niên được tư vấn, khám sức khỏe tiền hôn nhân, người cao tuổi (từ 60 tuổi trở lên) được khám sức khỏe định kỳ ít nhất 1 lần/năm đều tăng. Nhờ chính sách hỗ trợ của Nghị quyết số 45/2020/NQ-HĐND, đội ngũ cộng tác viên dân số ít biến động hơn so với giai đoạn 2016 - 2020 và cơ bản đáp ứng yêu cầu, nhiệm vụ công tác dân số trong tình hình mới.

Nhờ sự hỗ trợ từ nghị quyết, nhiều mô hình can thiệp truyền thông tại cộng đồng tiếp tục được các địa phương duy trì, nhân rộng và nâng cao chất lượng hoạt động các chương trình, mô hình như: mô hình tư vấn, cung cấp dịch vụ dân số - KHHGĐ cho thanh niên, vị thành niên; nâng cao chất lượng dân số cho đồng bào dân tộc thiểu số (DTTS) và giảm tình trạng tảo hôn, hôn nhân cận huyết thống; thôn, khu phố không có người sinh con thứ 3 trở lên; câu lạc bộ “Người cao tuổi giúp người cao tuổi”; nâng cao chất lượng dân số cho đồng bào DTTS tại 31 xã thuộc vùng đồng bào DTTS thuộc các huyện Gio Linh, Vĩnh Linh, Đakrông và Hướng Hóa...

Đặc biệt, từ năm 2021 đến nay có gần 100 thôn, khu phố tổ chức phát động xây dựng mô hình; có 3 thôn, khu phố duy trì 3 năm liên tục và 1 thôn duy trì 5 liên tục không có người sinh con thứ 3 trở lên được UBND tỉnh khen thưởng. Từ nguồn kinh phí của UBND tỉnh, các thôn, khu phố đã sửa chữa các công trình phúc lợi, dân sinh và mua sắm trang thiết bị phục vụ cộng đồng theo quy định.

Chính sách hỗ trợ chi phí dịch vụ dân số - KHHGĐ kịp thời nên địa phương chủ động, duy trì thực hiện, tạo điều kiện cho người dân nghèo, nhất là đồng bào DTTS tiếp cận thuận lợi các dịch vụ KHHGĐ, góp phần quan trọng trong quá trình thực hiện mục tiêu giảm sinh của địa phương.

Với những kết quả đáng ghi nhận của công tác dân số và phát triển của tỉnh trong thời gian qua, Nghị quyết 45/2020/NQ-HĐND đem đến cho người dân sự công bằng trong việc được cung cấp các dịch vụ nâng cao chất lượng dân số, phù hợp nguyện vọng của người dân, nhất là các đối tượng hộ nghèo, cận nghèo, bảo trợ xã hội. Qua đó, góp phần thực hiện có hiệu quả các chỉ tiêu về dân số - KHHGĐ, thúc đẩy phát triển KT-XH ở địa phương.

Ngọc Trang