Tăng cường công tác bảo vệ động vật hoang dã, bảo tồn đa dạng sinh học

Nằm trong vùng sinh thái Trung Trường Sơn, Quảng Trị là một trong 200 vùng sinh thái quan trọng bậc nhất trên thế giới, rừng tự nhiên có chỉ số đa dạng sinh học (ĐDSH) cao và nhiều loài đặc hữu. Tuy nhiên, nơi đây cũng có nhiều nguy cơ bị suy giảm ĐDSH.

Lực lượng kiểm lâm phát hiện có 3 cá thể voọc Hà Tĩnh đang sinh sống ở khu vực hai thôn Chà Lỳ, Se Pu, xã Hướng Lập, huyện Hướng Hóa -Ảnh: KLQT

Hệ động vật ở rừng, biển Quảng Trị rất phong phú và đa dạng bao gồm 89 loài thú, 260 loài chim, 147 loài lưỡng cư, bò sát và hơn 72 loài cá. Trong đó có nhiều loài đặc hữu và quý hiếm như: gà lôi lam mào trắng, gà lôi lam mào đen, gà tiền, công, trĩ sao, hổ, báo, gấu, bò tót, rùa hộp ba vạch... Gần đây còn phát hiện thêm nhiều loài mới như sao la, mang lớn, thỏ vằn, rắn lục sừng, rắn lục Trường Sơn, khướu đá mun...

Đặc biệt là khu hệ thú linh trưởng độc đáo của hệ sinh thái rừng trên núi đá vôi, có chỉ số ĐDSH cao ở Đông Nam Á với trên 10 loài như chà vá chân nâu, cu li lớn, cu li nhỏ, voọc đen má trắng, vượn đen Siki và nhiều loài khỉ khác. Hệ thống rừng đặc dụng ở tỉnh Quảng Trị hiện có 1.813 loài thực vật thuộc 910 chi, 211 họ, có 1.700 loài. Đặc biệt, tại Khu BTTN Đakrông hiện có 24 loài thực vật nằm trong sách đỏ Việt Nam.

Tuy nhiên, Quảng Trị cũng là nơi giao lưu buôn bán, vận chuyển nhiều loài động, thực vật hoang dã từ Lào về, từ Nam ra Bắc cũng như các hoạt động khai thác, săn bắn, bẫy bắt, nuôi nhốt, kinh doanh, mua bán trái phép động vật, thực vật rừng trên địa bàn và các vùng lân cận vẫn đang diễn ra. Mặt khác do lợi nhuận, giá trị kinh tế các loài động vật hoang dã khá lớn trong khi đó số lượng cá thể ngày càng khan hiếm nên các vụ vi phạm ngày càng tinh vi, khó lường gây khó khăn cho công tác đấu tranh ngăn chặn.

Vì vậy, hằng năm, Chi cục Kiểm lâm tỉnh chủ động xây dựng kế hoạch và tổ chức chỉ đạo công tác đấu tranh, ngăn chặn các vụ vi phạm Luật Bảo vệ và Phát triển rừng trên địa bàn; tăng cường tuần tra, kiểm tra kiểm soát lâm sản nhằm ngăn chặn các vụ buôn bán trái phép lâm sản trong các dịp lễ, tết.

Xây dựng kế hoạch, thành lập tổ công tác liên ngành chốt chặn tại các điểm nóng ở các khu vực biên giới, tuyến Quốc lộ 9, đường mòn Hồ Chí Minh để phối hợp đấu tranh ngăn chặn các hành vi xâm hại rừng cũng như động, thực vật hoang dã thẩm lậu qua biên giới.

Trong hơn 6 năm qua, Chi cục Kiểm lâm Quảng Trị phát hiện lập biên bản 4.064 vụ vi phạm trong lĩnh vực quản lý bảo vệ rừng và quản lý lâm sản. Trong đó có 254 vụ vi phạm về động vật hoang dã, 172 vụ động vật quý hiếm, trọng lượng 5.107,2 kg.

Qua phân tích bảng số liệu tổng hợp các vụ vi phạm về động vật hoang dã từ năm 2005 đến nay cho thấy, diễn biến các vụ vi phạm về buôn bán, vận chuyển động vật hoang dã có xu hướng tăng qua các năm, bình quân mỗi năm tăng 22,91%.

Những năm qua, lực lượng kiểm lâm Quảng Trị đã không ngừng nỗ lực đấu tranh trên mọi lĩnh vực để hoàn thành tốt nhiệm, đặc biệt trong công tác đấu tranh ngăn chặn, kiểm soát tình hình buôn bán, vận chuyển các loài động vật hoang dã, mang lại những kết quả tích cực.

Nhờ làm tốt công tác tuyên truyền nên nhận thức của người dân được nâng lên, thể hiện qua các vụ phối hợp, nhận tin báo tố giác của quần chúng nhân dân trong công tác đấu tranh ngăn chặn các hành vi vi phạm pháp luật về lâm nghiệp nói chung, bảo vệ động thực vật hoang dã nói riêng. Công tác quản lý gây nuôi, nuôi nhốt động vật hoang dã từng bước đi vào nền nếp.

Các cơ sở, tổ chức, hộ gia đình, cá nhân gây nuôi các loài động vật hoang dã dưới mọi hình thức đều được quản lý, cấp giấy chứng nhận trại nuôi sinh sản/sinh trưởng theo đúng quy định của pháp luật, theo dõi từ các đơn vị kiểm lâm sở tại. Công tác cứu hộ động vật hoang dã tuy còn mới mẽ nhưng cũng từng bước đi vào chiều sâu từ việc sơ cứu ban đầu đến cứu hộ lâu dài.

Hằng năm, chi cục cử công chức tham gia các khóa tập huấn tại các trung tâm cứu hộ hàng đầu ở Việt Nam. Công tác đấu tranh ngăn chặn các hành vi xâm hại rừng được thực hiện quyết liệt, số vụ vi phạm được phát hiện và xử lý tăng qua các năm.

Việc phối hợp với các lực lượng chức năng để đấu tranh ngăn chặn, trấn áp vi phạm được thực hiện tốt nên không có các vụ việc nổi cộm liên quan đến công tác quản lý bảo vệ rừng, bảo vệ động vật hoang dã.

Bên cạnh những kết quả đạt được vẫn còn tồn tại cần khắc phục đó là: tình trạng săn bắt động vật hoang dã và khai thác rừng trái phép ở một số địa bàn trên toàn tỉnh vẫn còn xảy ra nhưng chưa được ngăn chặn triệt để.

Công tác đấu tranh, ngăn chặn, kiểm soát tình hình các loài hoang dã ở khu vực biên giới cũng như các khu vực nội địa vẫn còn hạn chế, tình trạng các loài hoang dã thẩm lậu qua biên giới còn nhiều. Chưa xây dựng được quy chế phối hợp với nước bạn Lào về công tác đấu tranh ngăn chặn việc buôn bán, vận chuyển động thực vật hoang dã qua biên giới.

Do đó, đề nghị Bộ Nông nghiệp và Môi trường, UBND tỉnh Quảng Trị xây dựng quy chế phối hợp về kiểm soát việc buôn bán, thẩm lậu các loài động thực vật hoang dã qua biên giới với nước Lào. Bộ Nông nghiệp và Môi trường có hướng dẫn cụ thể về tiêu chuẩn kỹ thuật quy định những điều kiện cơ bản về chuồng trại đối với từng loài nuôi để đảm bảo an toàn, vệ sinh môi trường.

Cục Kiểm lâm trang bị cho lực lượng kiểm lâm công cụ hỗ trợ nhận biết các loài động vật hoang dã cũng như lâm sản không có thủ tục, nguồn gốc không hợp pháp và tổ chức các lớp tập huấn về điều tra, kiểm soát, xử lý các vụ vi phạm về buôn bán động thực vật hoang dã, tập huấn về quản lý, giám sát trại nuôi sinh sản.

Trên cơ sở tình hình thực tiễn trên địa bàn, nhiệm vụ của Chi cục Kiểm lâm Quảng Trị trong thời gian tới là tiếp tục đẩy mạnh công tác tuyên truyền các quy định của Nhà nước về công tác bảo vệ rừng, bảo vệ động thực vật hoang dã trên địa bàn sâu rộng trong cộng đồng dân cư với nhiều hình thức đa dạng và phong phú.

Thực hiện tốt hoạt động của kiểm lâm địa bàn để tham mưu giúp chính quyền quản lý bảo vệ rừng tại cơ sở. Tổ chức thực hiện tốt quy chế phối hợp giữa các lực lượng chức năng trong công tác bảo vệ rừng nói chung, ngăn chặn việc buôn bán, vận chuyển động thực vật hoang dã trái quy định pháp luật nói riêng.

Tăng cường công tác điều tra, nắm bắt tình hình để tổ chức lực lượng truy quét tại rừng những tổ chức, cá nhân phá hoại rừng, những tụ điểm xảy ra mua bán, vận chuyển động vật hoang dã trái phép trong nước cũng như thẩm lậu qua biên giới.

Kiên quyết không để xảy ra các điểm nóng về xâm hại rừng, buôn bán trái phép động vật hoang dã trái phép trên địa bàn và tổ chức kiểm tra giám sát chặt chẽ các trại nuôi sinh sản, sinh trưởng động vật hoang dã trên địa bàn.

Tân Nguyên