Một số giải pháp chống khai thác hải sản bất hợp pháp, không báo cáo và không theo quy định

Mục tiêu tổng quát được đề ra trong Chương trình hành động của Ban Thường vụ Tỉnh ủy Quảng Trị thực hiện Chỉ thị số 32-CT/TW về tăng cường sự lãnh đạo của Đảng đối với công tác chống khai thác hải sản bất hợp pháp, không báo cáo và không theo quy định (IUU) là: Tăng cường sự lãnh đạo của các cấp ủy đảng, chính quyền trong việc triển khai thực hiện Chỉ thị số 32-CT/TW. Nâng cao hiệu quả, hiệu lực quản lý nhà nước về chống khai thác IUU và phát triển bền vững ngành thủy sản; sớm khắc phục những tồn tại, hạn chế trong công tác chống khai thác IUU thời gian qua, quyết tâm cao thực hiện mục tiêu gỡ cảnh cáo “thẻ vàng” trong năm 2024... Đảm bảo thực hiện hiệu quả các nghị quyết, chủ trương của Đảng, các quy hoạch, chiến lược, chương trình quốc gia, mục tiêu, định hướng của tỉnh về phát triển bền vững kinh tế biển và hội nhập quốc tế, phát triển bền vững ngành thủy sản, góp phần phát triển KT - XH, bảo vệ chủ quyền biển, đảo trên địa bàn tỉnh.

Nhìn lại những năm qua, cấp ủy, chính quyền các cấp, ngành trên địa bàn tỉnh đã thực hiện tốt công tác tuyên truyền, tích cực, chủ động triển khai thực hiện các nhiệm vụ, giải pháp về chống khai thác IUU.

Ban Thường vụ Tỉnh ủy ban hành chỉ thị về tăng cường sự lãnh đạo khắc phục triệt để các cảnh báo của Ủy ban Châu Âu về chống khai thác IUU; thường xuyên chỉ đạo kiểm tra, giám sát việc thực hiện. Công tác quản lý nhà nước và hệ thống theo dõi, kiểm soát, giám sát, quản lý tàu cá được chú trọng. Điều đáng mừng là không có tàu cá của tỉnh vi phạm hoạt động khai thác thủy sản ở các vùng biển nước ngoài bị bắt giữ.

Tuy nhiên, công tác chống khai thác IUU trên địa bàn tỉnh vẫn còn một số tồn tại, hạn chế. Hệ thống neo đậu cảng cá Cửa Việt, Cửa Tùng xuống cấp, đang trong quá trình sửa chữa, nâng cấp dẫn đến việc cập cảng bốc dỡ sản phẩm gặp khó khăn; tỉ lệ thực hiện giám sát sản lượng khai thác thủy sản và nhật ký khai thác thủy sản của khối tàu cá dưới 15 mét đang còn gặp hạn chế.

Vẫn còn tình trạng tàu cá vào và ra cửa lạch không khai báo và không bật thiết bị giám sát hành trình. Trên địa bàn tỉnh hiện còn có 378 tàu cá khai thác thủy sản phát sinh chưa đăng ký theo quy định. Công tác xử phạt vi phạm hành chính trong lĩnh vực thủy sản đang còn gặp khó khăn; chưa triển khai xây dựng được chuỗi sản xuất thủy sản liên kết giữa ngư dân, doanh nghiệp và chính quyền...

Từ những tồn tại, hạn chế trên, yêu cầu đặt ra cho các cấp ủy đảng, chính quyền, người đứng đầu các cơ quan, đơn vị phải đề cao trách nhiệm trong công tác lãnh đạo, chỉ đạo, nâng cao nhận thức, thực hiện hiệu quả, đồng bộ các giải pháp chống khai thác IUU, thực hiện mục tiêu gỡ “thẻ vàng” trong năm 2024.

Triển khai thực hiện có hiệu quả nghị quyết, chủ trương của Đảng, các quy hoạch, chiến lược, chương trình quốc gia, quy hoạch tỉnh về phát triển bền vững kinh tế biển; chủ động phối hợp chặt chẽ giữa các bộ, ngành, địa phương, đơn vị, lực lượng chức năng để chống khai thác IUU.

Một vấn đề quan trọng là phải nâng cao năng lực quản lý nhà nước trong công tác chống khai thác IUU; tăng cường thông tin, tuyên truyền, thực hiện đồng bộ, quyết liệt các quy định của pháp luật về hoạt động nuôi trồng, khai thác và bảo vệ thủy sản, đặc biệt là hoạt động quản lý đội tàu, kiểm soát hoạt động tàu cá trên biển, tại cảng, xuất nhập bến.

Thực hiện nghiêm các quy định của pháp luật Việt Nam và quốc tế về xác nhận, chứng nhận và truy xuất nguồn gốc thủy sản khai thác, đảm bảo giám sát được 100% sản lượng thủy sản khai thác trên biển, tại cảng và không có sản phẩm thủy sản bất hợp pháp xuất khẩu ra nước ngoài.

Cùng với đó, chú trọng công tác điều tra, xác minh, xử lý nghiêm, triệt để các hành vi khai thác IUU, không có trường hợp ngoại lệ; kịp thời phát hiện, kiên quyết ngăn chặn, không để tình trạng tàu cá, ngư dân khai thác bất hợp pháp ở vùng biển nước ngoài.

Tăng cường lực lượng, đảm bảo công cụ, phương tiện để tuần tra, kiểm soát, giám sát thực hiện các quy định chống khai thác IUU; thường xuyên thanh tra, kiểm tra, giám sát trách nhiệm và xử lý nghiêm tổ chức, cá nhân không hoàn thành chức trách, nhiệm vụ được giao.

Về lâu dài, cần chủ động phát triển nuôi trồng thủy sản trên biển, giảm phụ thuộc vào khai thác thủy sản cho ngư dân. Thiết lập chuỗi sản xuất bền vững, hệ sinh thái toàn diện, tạo môi trường thuận lợi cho các doanh nghiệp đầu tư, cộng đồng ngư dân ven biển phát triển bền vững ngành thủy sản theo hướng kinh tế tuần hoàn, kinh tế xanh, giảm phát thải.

Đảm bảo số lượng tàu cá và khai thác phù hợp với trữ lượng nguồn lợi thủy sản trên các vùng biển. Chú trọng bảo tồn, bảo vệ, phát triển nguồn lợi thủy sản, bảo đảm sinh kế bền vững, nâng cao đời sống vật chất, tinh thần của ngư dân.

Minh Phương