Không ngừng làm mới bộ giống lúa chủ lực của tỉnh

Khảo nghiệm các giống lúa mới là công việc thường xuyên, liên tục nhằm không ngừng lựa chọn các giống lúa tiến bộ khoa học kỹ thuật, chất lượng cao, có nhiều ưu điểm vượt trội để bổ sung vào bộ giống lúa chủ lực của tỉnh. Do đó, công tác khảo nghiệm giống lúa mới được các đơn vị chuyên môn của ngành nông nghiệp và môi trường tỉnh quan tâm chỉ đạo triển khai thực hiện tốt và mang đến nhiều kết quả đáng kể.

Khảo nghiệm giống lúa mới trên cánh đồng Triệu Phong - Ảnh: V.T.H

Trong Chương trình tái cơ cấu ngành nông nghiệp theo hướng nâng cao giá trị gia tăng, phát triển bền vững gắn với xây dựng nông thôn mới của tỉnh, nội dung nâng cao chất lượng sản xuất là nội dung quan trọng để tạo ra những tín hiệu tích cực trong thúc đẩy phát triển sản xuất nông nghiệp của tỉnh.

Giống là một trong những yếu tố tạo ra chất lượng sản xuất nên việc không ngừng làm mới bộ giống, trong đó có giống lúa là giải pháp cơ bản để nâng cao chất lượng, hiệu quả sản xuất. Những năm qua, các cơ quan chuyên môn của Sở Nông nghiệp và Môi trường Quảng Trị đã xây dựng nhiều mô hình khảo nghiệm giống lúa mới tiến bộ khoa học kỹ thuật và đạt được nhiều kết quả.

Cứ qua 3 vụ thử nghiệm liên tục sẽ giúp ngành nông nghiệp tỉnh lựa chọn được các loại giống lúa năng suất, chất lượng cao phù hợp với điều kiện khí hậu thời tiết, đất đai ở địa phương để đưa vào sản xuất, đồng thời cũng thích ứng với biến đổi khí hậu. Kết quả từ những mô hình khảo nghiệm là cơ sở để lựa chọn các giống lúa mới có năng suất cao, chất và phù hợp với điều kiện thổ nhưỡng, khí hậu ở các vùng miền của tỉnh và bổ sung vào bộ giống lúa của tỉnh.

Những năm qua, Chi cục Trồng trọt và Bảo vệ thực vật tỉnh phối hợp với các công ty sản xuất, kinh doanh giống cây trồng trong và ngoài tỉnh tổ chức khảo nghiệm nhiều giống lúa mới như: TBR39, HĐ9, LP5, Hana167, TBR87, DT80, BT09... trên địa bàn các huyện ở vùng đồng bằng của tỉnh có điều kiện thuận lợi về đất đai và chủ động nguồn nước tưới tiêu.

Qua đánh giá kết quả nhiều vụ khảo nghiệm cho thấy có nhiều giống triển vọng, có thời gian sinh trưởng ngắn phù hợp để tổ chức sản xuất 2 vụ trên địa bàn tỉnh, ít nhiễm hoặc nhiễm nhẹ sâu bệnh, khả năng chống chịu tốt với điều kiện khí hậu bất thuận, ít bị đổ ngã, có năng suất cao từ 60-70 tạ/ha/vụ, chất lượng tốt phù hợp sản xuất trên địa bàn tỉnh như: HĐ9, HG12, ADI28, VNR10, LP5, DT80... Các giống đã qua 3 vụ khảo nghiệm có thể thay thế dần các giống lúa cũ đã thoái hóa, năng suất, chất lượng thấp nhiễm sâu bệnh trên địa bàn.

Vụ đông xuân năm 2023 - 2024, từ kết luận kết quả khảo nghiệm thực tế trên đồng ruộng qua mấy vụ liên tiếp, Chi cục Trồng trọt và Bảo vệ thực vật tỉnh đã chọn 4 giống lúa mới có triển vọng để đưa vào cơ cấu bộ giống lúa chủ lực của tỉnh gồm: VRN10, LP5, HG12, DT80 với những đặc tính nổi trội như: thời gian sinh trưởng ngắn (120 ngày vụ đông xuân và 90-95 ngày vụ hè thu); chịu rét, chịu nóng tốt, chống đổ ngã, chống chịu sâu bệnh khá; hạt lúa thon dài, màu vàng sáng, cơm dẻo, ngon, có mùi thơm nhẹ...

Về sản phẩm lúa bán trên thị trường, qua lấy ý kiến của nông dân - người trực tiếp sản xuất cho rằng đây là các giống lúa giống lúa chất lượng tốt có giá trị kinh tế cao, bán được giá hơn các giống khác. Tại các hội thảo đầu bờ, nông dân đề nghị tỉnh phê duyệt đưa vào sản xuất đại trà thay thế cho một số giống lúa đã bị thoái hóa, không còn phù hợp với điều kiện thời tiết và tình hình sâu bệnh gây hại như hiện nay, nhằm nâng cao thu nhập trên đơn vị diện tích, tăng hiệu quả kinh tế cho người dân trồng lúa.

Hiện giống lúa HG12 được đưa vào cơ cấu giống lúa chủ lực của tỉnh từ vụ đông xuân 2023-2024, giống lúa VRN10 được đưa vào giống lúa bổ sung (bố trí cơ cấu chiếm khoảng 20% diện tích lúa gieo trồng toàn tỉnh), các giống LP5 và DT80 được đưa dần vào sản xuất qua các vụ (mỗi vụ chiếm cơ cấu khoảng 10% diện tích).

Trong giai đoạn hiện nay, ngành nông nghiệp tỉnh tập trung cơ cấu lại trên cơ sở định hình bộ sản phẩm 6 cây, 2 con chủ lực mà tỉnh đã phê duyệt, Chi cục Trồng trọt và Bảo vệ thực vật tiếp tục tập trung tham mưu chuyển hướng từ sản xuất truyền thống sang sản xuất hữu cơ, sản xuất quy mô nhỏ sang quy mô lớn, chất lượng, giá trị theo chuỗi liên kết, đẩy mạnh ứng dụng tiến bộ kỹ thuật, công nghệ mới vào sản xuất, trong đó, công tác giống được xem là khâu đột phá để nâng cao giá trị sản xuất.

Trong thời gian tới, Chi cục Trồng trọt và Bảo vệ thực vật tỉnh tiếp tục phối hợp với các công ty sản xuất giống lúa trong và ngoài tỉnh, tổ chức khảo nghiệm, sản xuất thử các giống lúa mới, triển vọng, có năng suất, chất lượng cao, có khả năng phù hợp với điều kiện sản xuất trên địa bàn tỉnh, lựa chọn, thay thế dần các giống lúa cũ, không còn phù hợp, đồng thời phục tráng một số giống lúa chất lượng cao đã bị thoái hóa trong quá trình sản xuất...

Trong điều kiện khí hậu thời tiết ngày càng khắc nghiệt do biến đổi khí hậu, việc liên tục lựa chọn các giống lúa thích hợp để bổ sung bộ giống lúa chủ lực của tỉnh sẽ đáp ứng tốt yêu cầu về phẩm chất, sản lượng, nhu cầu thị trường để tạo ra giá trị sản xuất liên tục tăng trưởng, đáp ứng yêu cầu phát triển sản xuất bền vững nền nông nghiệp của tỉnh.

Võ Thái Hòa