Không có sữa cho người nghèo?

(QT) - Tuần qua dư luận rất quan tâm tới việc Bộ Tài chính công bố kết quả thanh tra giá sữa tại 5 công ty là: Công ty Friesland Campina Việt Nam, Công ty sữa Vinamilk, Công ty Mead Johnson Nutrition Việt Nam, Công ty cổ phần Dinh dưỡng 3A- nhà phân phối sản phẩm sữa Abbott, Công ty TNHH Nestle Việt Nam. Kết quả thanh tra cho thấy các công ty sữa này có nhiều vi phạm, xâm hại đến quyền lợi của người tiêu dùng khi giá sữa ngày càng tăng trong lúc lợi nhuận của các đơn vị sản xuất, kinh doanh trong lĩnh vực này lại quá cao. Điều này không phải đến bây giờ mà từ nhiều năm trước báo chí đã cảnh báo người tiêu dùng đang bị móc túi một cách trắng trợn.

Sau khi có kết luận thanh tra của Bộ Tài chính, Thủ tướng Chính phủ đã nhắc nhở các bộ, ngành liên quan trong việc kiểm tra thị trường, quản lý giá sữa. Các bộ, ngành đó phải tự rút kinh nghiệm, xem xét để tự phê bình. Bộ Tài chính cũng đề nghị thực hiện bình ổn giá đối với sản phẩm sữa dành cho trẻ em dưới 6 tuổi. Nếu thực hiện tốt chủ trương này, giá mỗi hộp sữa cho trẻ em có thể giảm từ 50.000 đồng-70.000 đồng. Hy vọng rằng với sự quan tâm của nhà nước, vấn đề quản lý giá sữa trong thời gian tới có chuyển biến tốt hơn, người tiêu dùng được mua sữa với giá vừa phải và họ cảm thấy ít bị xâm hại hơn.

Đỉnh cao là đầu năm 2014, khi nhiều doanh nghiệp sữa đồng loạt tăng giá, có mặt hàng sữa tăng tới 30%, họ đổ lỗi cho chi phí, giá nguyên liệu tăng nhưng thực chất là các doanh nghiệp tăng giá để kiếm được nhiều lợi nhuận. Tìm hiểu ở Công ty cổ phần sữa Việt Nam (Vinamilk) cho thấy: Năm 2012, lợi nhuận sau thuế của công ty này là hơn 5.800 tỉ đồng, tăng 40% so với năm trước. Năm 2013, Công ty Vinamilk tiếp tục lãi lớn với lợi nhuận sau thuế là 6.472 tỉ đồng. Lợi nhuận trong năm 2013 của các công ty sữa ở Việt Nam là hơn 23%. Đây là mức lãi rất cao. Lãi cao mà lại tăng giá liên tục nên khiến cho người tiêu dùng rất bức xúc. Những vi phạm của các công ty sữa đã được Thanh tra Bộ Tài chính chỉ rõ: Có 4 công ty là: Công ty Friesland Campina Việt Nam, Công ty sữa Vinamilk, Công ty TNHH Dinh dưỡng 3A, Công ty Mead jonson Nutrition Việt Nam đều kê khai thiếu thuế phải nộp nên phải truy thu hơn 10 tỉ đồng từ 4 công ty này. Công ty Nestle Việt Nam thì kê khai thiếu sản phẩm bị xử phạt 45 triệu đồng. Ngoài ra kết luận thanh tra cũng cho thấy có 4/5 công ty chi phí quảng cáo vượt quá quy định cho phép của nhà nước với số tiền 386 tỉ đồng, đã làm tăng giá thành, tăng giá bán sản phẩm. Trong đó Công ty Mead jonson Nutrition Việt Nam đã chi vượt mức quy định 249 tỉ đồng, Công ty TNHH Dinh dưỡng 3A Việt Nam chi vượt mức quy định 69 tỉ, Công ty TNHH Nestle Việt Nam chi quá mức quy định 67 tỉ đồng, Công ty Friesland Campina chi vượt mức 817 triệu đồng. Công ty cổ phần sữa Việt Nam (Vinamilk) chi phí quảng cáo, khuyến mãi với hoạt động kinh doanh dành cho sản phẩm sữa lên tới 811 tỉ đồng, chiếm 21% giá thành. Tất cả các khoản chi này là quá lớn nhưng người tiêu dùng lại phải chi trả cho cuộc chơi của doanh nghiệp sữa, khi chúng được hoạch toán vào giá thành sản phẩm. Ai cũng biết sữa là loại thực phẩm rất cần thiết cho con người, không chỉ trẻ em mà mọi đối tượng, thành phần khác trong xã hội đều có nhu cầu sử dụng sữa hàng ngày nhằm bổ sung thêm các vi lượng, chất bổ cần thiết cho cơ thể, đối với trẻ em, người đau ốm, bệnh tật thì nhu cầu ấy lại càng lớn hơn. Sữa là thực phẩm cần thiết nhưng giá lại quá cao, trong lúc thu nhập, đời sống của một bộ phận người dân còn rất thấp, bởi thế sản phẩm này chưa đến được với người nghèo. Để viết bài này chúng tôi đã thực hiện một cuộc khảo sát nhỏ khi hỏi các cháu ở nông thôn rằng cha mẹ các cháu có thường mua sữa cho uống không? Câu trả lời là không hoặc rất ít khi, thậm chí nhiều cháu trên 10 tuổi ở nông thôn, miền núi vẫn chưa bao giờ được uống sữa tươi. Nhiều người vẫn mong muốn các công ty sữa giảm bớt quảng cáo, giảm bớt các chi phí không cần thiết để hạ giá thành sản phẩm, song hầu như đó chỉ là niềm hy vọng quá xa vời… Trong cuộc họp báo gần đây, một quan chức của Bộ Tài chính khẳng định: “Sữa là mặt hàng kinh doanh có điều kiện, giá cả mặt hàng này do Bộ Tài chính quản lý”. Mặc dù quy định chặt chẽ như thế nhưng thực tế dư luận vẫn cảm thấy có cái gì đó không ổn. Tại sao các doanh nghiệp sữa được tăng giá liên tục trong lúc lợi nhuận cao? Vai trò của cơ quan nhà nước trong trường hợp này là như thế nào? Người tiêu dùng bị móc túi trắng trợn, tại sao Hiệp hội bảo vệ người tiêu dùng lại không lên tiếng? Cái mà nhiều người vẫn thường nói “Văn hóa trong kinh doanh”, “Văn hóa doanh nghiệp” và không ít lãnh đạo các hãng sữa được tôn vinh những danh hiệu cao quý này, họ nghĩ gì khi bản thân và doanh nghiệp có thu nhập, lợi nhuận kếch xù trong lúc những người có nhu cầu lại không được uống sữa hoặc phải cắn răng chịu đựng để mua sữa giá cao? Sau khi có kết luận thanh tra của Bộ Tài chính, Thủ tướng Chính phủ đã nhắc nhở các bộ, ngành liên quan trong việc kiểm tra thị trường, quản lý giá sữa. Các bộ, ngành đó phải tự rút kinh nghiệm, xem xét để tự phê bình. Bộ Tài chính cũng đề nghị thực hiện bình ổn giá đối với sản phẩm sữa dành cho trẻ em dưới 6 tuổi. Nếu thực hiện tốt chủ trương này, giá mỗi hộp sữa cho trẻ em có thể giảm từ 50.000 đồng-70.000 đồng. Hy vọng rằng với sự quan tâm của nhà nước, vấn đề quản lý giá sữa trong thời gian tới có chuyển biến tốt hơn, người tiêu dùng được mua sữa với giá vừa phải và họ cảm thấy ít bị xâm hại hơn. PHƯỚC AN