Khơi dậy niềm yêu thích lịch sử cho học sinh

(NDĐT) - Việc học sinh không mặn mà với môn lịch sử đang diễn ra ngày càng phổ biến hơn trong những năm gần đây. Nhiều ý kiến cho rằng vai trò của người giáo viên rất quan trọng đối với việc khơi dậy niềm yêu thích lịch sử cho các em học sinh.

Một vài ngày trước, tại Quốc Tử Giám, Quỹ Phát triển sử học Việt Nam đã tổ chức trao thưởng cho 130 học sinh đạt giải nhất, nhì, ba học sinh giỏi quốc gia môn Lịch sử năm học 2014-2015. Nhà sử học Dương Trung Quốc cho rằng, con số này tuy chưa thấm vào đâu so với lượng sinh viên cả nước, nhưng đó là sự nỗ lực hết mình nhằm động viên, khuyến khích niềm yêu thích, sự hứng thú để nuôi dưỡng niềm đam mê đối với môn Sử của thế hệ trẻ học đường. Việc tuyên dương, trao thưởng cho các học sinh giỏi Lịch sử của Hội sử học Việt Nam trong bốn năm qua là việc làm có ý nghĩa, tuy nhiên phần gốc của vấn đề dạy và học sử hiện nay với nhiều bất cập cũng không thể giải quyết trong một sớm một chiều.

Với số điểm 17/20, Cao Thị Việt Anh (học sinh lớp 12, trường THPT Chuyên Hà Tĩnh) đạt giải Nhất, đồng thời cũng là thủ khoa trong kỳ thi Học sinh giỏi Quốc gia môn Lịch sử năm 2015. Việt Anh chia sẻ, nhiều bạn bè của em không có hứng thú với môn Lịch sử vì lượng kiến thức của sách giáo khoa rất lớn, cho rằng Lịch sử là môn học thuộc, không có ứng dụng thực tiễn. Bên cạnh đó, nhiều bố mẹ định hướng cho các con theo các môn Toán – Lý – Hóa – Anh văn để có thể kiếm được một công việc ổn định sau này.

Việt Anh cho biết mình may mắn vì khi vào lớp 10 trường THPT Chuyên Hà Tĩnh, cô giáo dạy sử của lớp em đã khơi gợi cho em và các bạn niềm yêu thích lịch sử nhờ những câu chuyện sinh động chứ không phải là những con số ngày tháng khô khan. Từ đó em đam mê những câu chuyện lịch sử và nhận thấy lịch sử chính là câu trả lời để khẳng định rõ ràng nhất chủ quyền của một đất nước, là thước đo quan trọng để đo đạc ý nghĩa của một quốc gia. Càng học em lại càng yêu thích môn Lịch sử và mong muốn sau này có thể nghiên cứu sâu hơn về lịch sử.

Cô giáo Nguyễn Thị Lĩnh - người “truyền lửa” đam mê môn Lịch sử cho Việt Anh cho rằng, để học sinh có đam mê học sử, vai trò đầu tiên, quan trọng nhất chính là người giáo viên phải truyền được đam mê, niềm yêu thích đối với lịch sử cho các em học sinh thông qua việc tổ chức các tiết học lý thú. “Chương trình lớp 10, lớp 11 còn nặng về kiến thức, giáo viên cần phải chọn lọc các kiến thức cần thiết, khắc sâu bằng hệ thống câu chuyện, kiến thức thực tiễn liên quan. Cần “gỡ” cho các em áp lực thi cử, không phải học để thi mà cho các em học sinh thấy được học bởi vì yêu thích, để hiểu thêm về lịch sử của dân tộc, để hiểu biết xã hội của mình. Nhiều bài học lịch sử có tính giá trị thực tiễn rất cao, thông qua sự dẫn dắt của thầy cô, học sinh sẽ hiểu được mối quan hệ sâu sắc giữa lịch sử và thực tiễn hiện nay”, cô Lĩnh nói.

Cũng được vinh danh trong Lễ trao thưởng lần này, em Nguyễn Thị Hương, học sinh trường THPT Chuyên Bắc Ninh, giải Nhất HSG Quốc gia môn Lịch sử cho biết, đối với em Lịch sử không chỉ đơn thuần là một môn học, mà đó là sự yêu thích lớn. Trong xã hội hiện đại, con người dường như hối hả hơn với nhịp sống, ít có thời gian để nói chuyện lịch sử, đa số các bạn học sinh thường băn khoăn khi lựa chọn học sử bởi vì Lịch sử không phải là môn thi bắt buộc giống Toán, Văn, và học Lịch sử cũng không có nhiều lựa chọn cho nghề nghiệp sau này.

“Thế hệ trẻ bọn em không hề quay lưng lại với lịch sử, nhưng để nuôi dưỡng tình yêu với lịch sử, em mong muốn các thầy cô, các Giáo sư đầu ngành, mong Bộ Giáo dục và Đào tạo quan tâm hơn nữa trong việc đổi mới phương pháp dạy và học lịch sử trong trường phổ thông, việc lựa chọn các môn học, môn thi để bộ môn lịch sử trở nên hấp dẫn hơn, gần gũi hơn với chúng em. Để mỗi người trẻ được nuôi dưỡng truyền thống ngay khi ngồi trên ghế nhà trường”, Hương bày tỏ.

Cũng đồng tình với mong muốn này, PGS.TS Hà Đình Đức, thành viên Hội Di sản Văn hóa Việt Nam, Hội Khoa học Lịch sử Việt Nam nhấn mạnh, không thể trách học sinh không yêu sử khi chương trình hiện nay còn nặng kiến thức, dày đặc sự kiện, số liệu, phương pháp dạy truyền thụ một chiều, thiếu sinh động, đòi hỏi học thuộc. Bởi vậy, theo ông, cần phải giảm tải các số liệu, có điều tra xã hội học các em muốn cái gì, thích cái gì, tăng cường các kênh hình, các phương pháp giảng dạy sinh động để tiết học sinh động, thu hút hơn.

AN NGUYÊN