Khoảnh khắc của người anh hùng

(QĐND) – “ Biết không khuất phục được anh, bọn giặc dựng anh dậy, tựa lưng vào gốc đa và lùi lại. Thiêm nghĩ chúng sẽ bắn mình, nên anh cố đứng thẳng, xoay người về phương Bắc hô lớn: Đảng Lao động Việt Nam muôn năm! Bác Hồ muôn năm! Việt Nam nhất định thắng…

Tiếng hô của anh vang lên, gấp gáp như cùng lúc với tiếng súng kẻ thù từng loạt ghim chi chít vào cơ thể Cao Như Thiêm. Người đảng viên, người chiến sĩ ưu tú của Trung đoàn 27, người con yêu quý của quê hương Xô Viết Nghệ Tĩnh đã hy sinh cho sự nghiệp giải phóng miền Nam trong trận đánh đầu tiên của trung đoàn tại Mặt trận Quảng Trị những năm tháng chiến tranh chống đế quốc Mỹ xâm lược”...

Trên đây là đoạn trích trong trang 28, Lịch sử Trung đoàn 27-Triệu Hải, Nhà xuất bản Quân đội nhân dân (tái bản 2008) viết về khoảnh khắc hy sinh của một người lính trung đoàn ngay tại trận đánh đầu tiên của đơn vị tại chiến trường bắc Quảng Trị. Đó là Thượng sĩ Cao Như Thiêm, Đại đội 2, Tiểu đoàn 2, Trung đoàn 27 Xô Viết Nghệ Tĩnh (nay là Trung đoàn Triệu Hải, Đoàn B90, Binh đoàn Quyết Thắng).

Anh hùng liệt sĩ Cao Như Thiêm .

Điều kỳ lạ, câu chuyện về khoảnh khắc cuối cùng của một chiến sĩ quân giải phóng lại được chính những binh sĩ phía bên kia trận tuyến kể lại với sự ngưỡng phục. Chắp nối câu chuyện từ những người dân Đông Hà truyền nhau những mẩu chuyện nghe được từ những binh sĩ ngụy sau khi rút chạy về thị trấn kể lại. Hôm đó (6-3-1968), sau khi bị một đại đội quân giải phóng diệt gọn cả toán thám báo ngụy, bọn lính ngụy được tăng viện thêm 2 đại đội “kỵ binh bay” Mỹ, chia thành nhiều hướng đánh thẳng vào chốt của quân ta. Trong thế trận không cân sức, một tổ 3 người đối mặt với hàng trăm tên lính Mỹ, Cao Như Thiêm đã bình tĩnh chỉ huy tổ của mình quyết liệt đánh bật từng đợt phản kích của địch. Giằng co từng tấc đất, hai chiến sĩ trong tổ lần lượt hy sinh. Cao Như Thiêm cũng bị trúng đạn vào chân nhưng vẫn bình tĩnh điểm xạ từng loạt đạn vào quân địch. Đoán người chiến sĩ giải phóng bị thương nên chỉ nằm một vị trí chiến đấu, bọn địch hùa nhau bao vây bắt sống. Tuy nhiên, mỗi lần xộc tới, bọn chúng lại phải lùi trước sự chiến đấu ngoan cường của người lính giải phóng. Cho đến khi thấy không còn tiếng súng, đoán đối phương đã bắn đến viên đạn cuối cùng, bọn địch mới ùa lên. Bắt được Cao Như Thiêm, sau một trận tra tấn dã man vào cơ thể đã đầy thương tích, bọn địch hết ép buộc, đến dụ dỗ anh khai phiên hiệu và quân số đơn vị... Nhưng đáp lại là thái độ bình thản trong im lặng của người chiến sĩ giải phóng.

Biết không khuất phục được anh, bọn giặc dựng Thiêm dậy, buộc vào gốc đa và lùi lại. Thiêm nghĩ chúng sẽ bắn mình, nên anh cố đứng thẳng, xoay người về phương Bắc hô lớn:

- Đảng Lao động Việt Nam muôn năm! Bác Hồ muôn năm! Việt Nam nhất định thắng…

Tiếng hô của anh vang lên, gấp gáp như cùng lúc với tiếng súng kẻ thù từng loạt ghim chi chít vào cơ thể Cao Như Thiêm. Người đảng viên, người chiến sĩ ưu tú của Trung đoàn 27, người con yêu quý của quê hương Xô Viết Nghệ Tĩnh đã hy sinh cho sự nghiệp giải phóng miền Nam trong trận đánh đầu tiên của trung đoàn tại Mặt trận Quảng Trị những năm tháng chiến tranh chống đế quốc Mỹ, xâm lược.

Trong suốt chặng đường chiến tranh, những tấm gương chiến đấu, hy sinh anh dũng của hàng nghìn cán bộ, chiến sĩ đã góp những chiến công xây nên truyền thống Trung đoàn 27 anh hùng. Song không ai trong những người lính từng kề vai sát cánh dầm bom, đội đạn những ngày gian nan trận mạc thời đó có thể quên được khoảnh khắc hy sinh trong tư thế anh hùng của Cao Như Thiêm. Và chính khoảnh khắc anh hùng đó, đã không chỉ lóe sáng, mà còn trở thành tấm gương cho các thế hệ cán bộ chiến sĩ Trung đoàn 27 tiếp tục đi hết chiều dài của cuộc chiến tranh giải phóng.

Các đồng đội của Cao Như Thiêm đến viếng anh tại Di tích đình làng Gia Bình.

Sinh ngày 23-8-1945, tại xã Diễn Thọ, huyện Diễn Châu (Nghệ An), năm 1965, Cao Như Thiêm tốt nghiệp trung cấp thủy lợi, được phân công phụ trách kỹ thuật nông nghiệp cho Hợp tác xã. Trong phong trào bám ruộng lội đồng, chắc tay cày, hay tay súng, ngoài công việc của một cán bộ kỹ thuật nông nghiệp, Cao Như Thiêm còn tích cực tham gia công tác đoàn. Và với phẩm chất trong sáng, tinh thần trách nhiệm trong công tác chuyên môn cũng như sự năng động trong hoạt động xây dựng đoàn thể, ngay đầu tháng 3-1966, Cao Như Thiêm được kết nạp vào Đảng. Ngay sau khi được công nhận đảng viên chính thức (9-1966), tháng 10-1966, người bí thư đoàn xã đã được bầu vào Đảng ủy xã Diễn Thọ.

Tháng 12-1967, Cao Như Thiêm nhập ngũ theo chế độ điều động cán bộ, đảng viên tăng cường cho quân đội. Sau thời gian huấn luyện, anh được điều về Đại đội 2, Tiểu đoàn 2, Trung đoàn 27, Mặt trận B5. Và ngày 6-3-1968, trong trận đánh đầu tiên của Trung đoàn 27 tại làng Gia Bình (Gio An, Gio Linh, Quảng Trị), Cao Như Thiêm đã hy sinh anh dũng.

Ngay sau ngày giải phóng, đồng bào Gia Bình đã đều đặn thắp hương giỗ vọng tại nơi Cao Như Thiêm và đồng đội của anh hy sinh. Các đồng đội của anh còn sống đã vận động nhiều doanh nghiệp đầu tư xây tặng dân làng một ngôi đình và đặt tấm bia ghi công liệt sĩ ngay trước sân đình.

Cao Như Thiêm chỉ ở trong đội hình Trung đoàn Triệu Hải vỏn vẹn 3 tháng, nhưng anh đã tỏa sáng phẩm cách anh hùng. Vừa qua, liệt sĩ Cao Như Thiêm đã được Đảng, Nhà nước truy tặng danh hiệu Anh hùng LLVT nhân dân thời kỳ chống Mỹ.

Bài và ảnh: LÊ BÁ DƯƠNG